Bài toán thiếu giáo viên năm học mới được Bộ Giáo dục và Đào tạo giải quyết ra sao?

Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) vừa ban hành Công văn số 4555/BGDĐT-GDPT gửi các Sở GD&ĐT cả nước, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục phổ thông năm học 2025–2026.

Trong bối cảnh chuyển đổi mạnh mẽ, đặc biệt là sắp xếp địa giới hành chính, Bộ GD&ĐT xác định 5 nhiệm vụ trọng tâm cùng hàng loạt định hướng cụ thể để triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông (CTGDPT) mới.

5 mũi nhọn chiến lược

Thứ nhất, tiếp tục tổ chức hiệu quả việc thực hiện CTGDPT, đặc biệt là triển khai dạy học 2 buổi/ngày ở tiểu học và tại các cơ sở THCS, THPT có đủ điều kiện.

Thứ hai, củng cố hệ thống giáo dục: phát triển mạng lưới trường lớp, xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, đầu tư trường nội trú mới tại xã biên giới; đảm bảo đội ngũ giáo viên phù hợp, hỗ trợ cấp xã trong bối cảnh sáp nhập địa giới và đổi mới mô hình chính quyền.

Thứ ba, đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh. Nhấn mạnh giáo dục STEM/STEAM, trí tuệ nhân tạo (AI), kỹ năng số, hướng nghiệp, phân luồng sau THCS–THPT, nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh và định hướng đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường phổ thông.

Thứ tư, nâng cao chất lượng phổ cập, đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục. Đặc biệt chú trọng giáo dục hòa nhập cho học sinh khuyết tật và giáo dục dân tộc.

Thứ năm, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản trị trường học, kiểm tra, giám sát; đưa giáo dục trở thành nhiệm vụ cụ thể trong chương trình hành động của địa phương nhằm hiện thực hóa các mục tiêu phát triển giáo dục trong nhiệm kỳ mới.

Điểm nhấn triển khai tại cơ sở

Bộ yêu cầu các địa phương chỉ đạo các trường xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với điều kiện đội ngũ, cơ sở vật chất, thiết bị; dạy học phát triển toàn diện phẩm chất, năng lực, kỹ năng sống, thể chất và thẩm mỹ.

Việc bố trí thời gian học cần khoa học, sư phạm, không gây áp lực cho học sinh. Giáo viên chủ động điều chỉnh ngữ liệu trong bài học cho phù hợp thực tiễn địa phương, đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập đơn vị hành chính.

Các trường cần đăng ký, phối hợp bảo đảm cung ứng SGK đầy đủ, đúng tiến độ; tổ chức dạy học sát với thực tế, nhất là tại vùng biên giới, hải đảo, vùng khó khăn. Cơ sở vật chất trường lớp cần đồng bộ: đầy đủ phòng bộ môn, khu nội trú, nhà bếp, sân chơi, nước sinh hoạt, nhà vệ sinh, chỗ ở cho giáo viên.

Nguồn lực và nhân lực – chìa khóa thực thi

Bộ nhấn mạnh việc rà soát, sắp xếp, quy hoạch mạng lưới trường lớp cần gắn với chất lượng, không chạy theo số lượng. Địa phương phải có giải pháp khắc phục thiếu giáo viên thông qua điều động, hợp đồng, biệt phái; huy động các lực lượng xã hội như nghệ sĩ, vận động viên, chuyên gia tham gia giảng dạy kỹ năng sống, nghệ thuật, thể thao. Đặc biệt, giáo viên tiếng Anh, giáo viên dạy học tích hợp, song ngữ là ưu tiên đầu tư, hướng tới mục tiêu hội nhập sâu rộng hơn.

Tăng tốc chuyển đổi số, nâng tầm giáo dục số

Các địa phương cần tiếp tục triển khai học bạ số, kết nối với cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia, hiện đại hóa công tác quản lý giáo dục. Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng AI, dữ liệu lớn trong tư vấn hướng nghiệp, cá nhân hóa học tập, đánh giá chính sách – những yếu tố then chốt giúp giáo dục phổ thông bắt kịp kỷ nguyên số và cách mạng công nghiệp 4.0.

Chăm lo học sinh yếu thế, mở rộng công bằng giáo dục

Bộ chỉ đạo giáo dục hòa nhập cần hiệu quả và thiết thực, đặc biệt với trẻ khuyết tật. Trường học cần xây dựng kế hoạch cá nhân, điều chỉnh chương trình phù hợp với nhu cầu từng học sinh.

Với học sinh dân tộc thiểu số, tăng cường dạy tiếng Việt trước khi vào lớp 1, thí điểm dạy nghe–nói đầu lớp 1 theo tiếng mẹ đẻ tại một số nơi để bảo đảm trẻ tiếp cận chương trình học tốt hơn.

Tăng cường kiểm tra, siết quản lý dạy thêm – học thêm

Công tác kiểm tra, giám sát được yêu cầu siết chặt hơn, tập trung vào việc thực hiện CTGDPT, lựa chọn sử dụng SGK và tài liệu tham khảo, hoạt động của trường tư thục, dạy thêm học thêm, giảng dạy chương trình tích hợp và chương trình nước ngoài. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh tinh gọn bộ máy và chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp.