Góp ý vào dự thảo vào chiều nay, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (Nam Định) bày tỏ quan điểm nhất trí với nhiều nội dung sửa đổi của Luật Điện ảnh.

Để hoàn thiện dự án luật, đại biểu đã đưa ra những ý kiến cụ thể.

Về phát triển công nghiệp điện ảnh.

Hiện nay công nghiệp điện ảnh chủ yếu dựa trên 4 trụ cột quan trọng: đó là sự sáng tạo; sản xuất ra tác phẩm; phát hành và phổ biến phim và bảo vệ bản quyền tác giả, tác phẩm.

Luật Điện ảnh (sửa đổi) lần này về cơ bản đã định hướng rõ ràng, cụ thể để phát triển 4 trụ cột nêu trên. Lần đầu tiên dự án Luật đưa ra khái niệm công nghiệp điện ảnh và trong đó có đề cập đến thị trường điện ảnh. Tuy nhiên, việc đưa khái niệm vào Luật thì cần phải có những quy định tương ứng và cụ thể để phát triển công nghiệp điện ảnh trong một thị trường cạnh tranh minh bạch, bảo hộ doanh nghiệp điện ảnh nội một cách công khai theo những cam kết quốc tế.

Vì vậy, đại biểu đề nghị quan tâm thêm những vấn đề:

Thứ nhất, bên cạnh sự quan tâm đến cơ chế ưu đãi thuế, đầu tư thì cần quan tâm hơn đến cơ chế nhà nước đặt hàng, cơ chế thu mua sản phẩm, cơ chế ưu tiên đưa phim đến khán giả. Bộ phim "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh" là phim đầu tiên do nhà nước đặt hàng, do hãng phim tư nhân góp vốn sản xuất, lập kỷ lục doanh thu 80 tỷ đồng trong vòng 1 tháng, là minh chứng cho tiềm năng phát triển công nghiệp điện ảnh của Việt Nam.

Thứ hai, cần chú trọng hơn với phim sản xuất hoặc cung cấp dịch vụ sản xuất cho nước ngoài. Bởi vì điều này sẽ góp phần nâng cao tính chuyên nghiệp của đội ngũ làm điện ảnh và các ngành dịch vụ có liên quan, tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, đồng thời quảng bá về đất nước, con người Việt Nam, góp phần phát triển du lịch.

Thứ ba, chúng ta phải xây dựng được các quy định bảo vệ được thành quả sáng tạo của tác giả, nghệ sĩ và tài sản của nhà đầu tư một cách hiệu quả thì nền công nghiệp điện ảnh mới phát triển được mạnh mẽ.

Về phổ biến phim trên không gian mạng, đại biểu Nam Định cũng đưa ra 3 ý kiến gồm:

Thứ nhất, nhất trí giao trách nhiệm cho tổ chức, cá nhân phổ biến phim trên không gian mạng tự phân loại, hậu kiểm.

Thứ hai, đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền phân loại phim trên không gian mạng, tiền kiểm.

Thứ ba là đề nghị kết hợp hậu kiểm và tiền kiểm. Đây là phương án trung dung, trong đó hậu kiểm là chủ yếu, nếu chỉ thực hiện tiền kiểm đối với những cơ sở phổ biến phim có tầm ảnh hưởng lớn tới chính trị, văn hóa, xã hội và quốc phòng và an ninh.

Theo đại biểu Hoa, rất đồng ý với giải trình của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, là chỉ có thể lựa chọn một trong 2 phương án hoặc là tiền kiểm hoặc là hậu kiểm, khó có thể thực hiện được phương án trung dung. Bởi vì để Nhà nước xác định được những cơ sở phổ biến phim có tầm ảnh hưởng lớn tới chính trị, văn hóa, an ninh, quốc phòng thì Nhà nước phải tiến hành rà soát tất cả các cơ sở phổ biến phim để lọc ra một danh sách đáp ứng tiêu chí nêu trên, điều này cũng không khác gì tiền kiểm.

Cơ quan nhà nước đứng trước khả năng quá tải không thể thực hiện được, chưa kể những cơ sở phổ biến phim không có tầm ảnh hưởng lớn nhưng có nhiều khả năng vi phạm các quy định của Luật Điện ảnh thì có đưa vào danh sách tiền kiểm hay không. Do đó, đại biểu Hoa nhất trí với phương án hậu kiểm và cũng nhất trí với ý kiến thẩm tra của Ủy ban Văn hóa, Giáo dục là song song với quyết định này thì cần nghiên cứu xây dựng bộ tiêu chí phân loại phim, quy định trách nhiệm của đơn vị phát hành phổ biến phim, quy định cụ thể các hành vi vi phạm và tăng cường kiểm tra, giám sát, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, thông tin.

Về những nội dung và hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh tại Điều 10. Đại biểu bày tỏ sự nhất trí với Luật cần cấm những hành vi kích động bạo lực, hành vi tội ác bằng việc thể hiện những chi tiết, cách thức thực hiện hình ảnh, âm thanh, lời thoại trong phim, nhưng phải trừ những trường hợp các nội dung đó thể hiện không quá phản cảm, nhằm lên án tội ác, đề cao chính nghĩa, bảo vệ cái đúng, phê phán cái sai, nhận diện cái tốt, triệt tiêu cái xấu.

Điện ảnh là một ngành nghệ thuật sáng tạo, tác giả có thể dùng những thủ pháp điện ảnh như so sánh, đòn bẩy để chuyển tải những nội dung và thông điệp muốn hướng tới, như tính nhân văn, giá trị cao quý của tình cảm gia đình, lối sống trung thực, trọng nghĩa. Đây là những điều chúng ta cần nhận diện và đánh giá chính xác. Không nên ngăn cấm một cách tràn lan để góp phần xây dựng nền điện ảnh hướng tới chân, thiện, mỹ. Hơn nữa, các nền điện ảnh tiên tiến trên thế giới cũng đang thể hiện theo cách này - đại biểu cho biết.

Thêm một vấn đề nữa cần phải lưu ý, quan tâm theo đại biểu Hoa, đó là cần hạn chế đến mức thấp nhất trong các tác phẩm điện ảnh những hình ảnh thể hiện nhân vật là những người thành đạt trong xã hội, những người hùng, thậm chí là những soái ca trên màn ảnh (tôi xin lỗi đây là ngôn ngữ của giới trẻ). Những người này là thần tượng của nhiều thanh, thiếu niên thể hiện những cảnh hút thuốc lá hoặc uống rượu trong các phim gây cách hiểu lệch lạc trong thanh, thiếu niên, gián tiếp cổ súy cho việc hút thuốc lá, uống rượu bia.

Cuối cùng, đại biểu Hoa đề nghị nghiên cứu, rà soát các nội dung, hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động điện ảnh để quy định chi tiết hết trong luật này, tránh tình trạng quy định chung chung như tại điểm m khoản 1 điều này. Các quy định không rõ ràng sẽ dẫn đến tùy tiện trong áp dụng và các cơ quan, tổ chức, cá nhân cũng không biết để tránh mà vi phạm.