(CLO) Nhiều tầng mộ được xếp chồng sâu dưới lòng đất trong một nghĩa trang rộng lớn ở Gaza, nơi Sa'di Baraka dành cả ngày để đào đất, dọn chỗ cho nhiều thi thể hơn.
"Đôi khi chúng tôi phải đào mộ chồng lên trên mộ cũ", Baraka nói. Ông và đội tình nguyện đào huyệt mộ tại nghĩa trang Deir al-Balah bắt đầu làm việc từ lúc mặt trời mọc. Họ đào những huyệt mộ mới và cả những huyệt mộ cũ. Đôi khi, thi thể có thể đến từ những nơi cách xa hàng km, những vùng đất Gaza nơi các nghĩa trang bị phá hủy hoặc không thể tiếp cận.
25% số mộ ở nghĩa trang 70 năm tuổi này là mộ mới. Dải Gaza nhỏ, đông dân giờ đây chất đầy xác chết khi số người thiệt mạng do xung đột Israel - Hamas đã vượt quá 40.000. Con số này không phân biệt thường dân với phiến quân.
Thi thể lấp đầy nhà xác và tràn ngập nghĩa trang. Các gia đình chôn cất người thân đã qua đời của họ ở bất cứ nơi nào có thể: sân sau, bãi đậu xe, dưới cầu thang và dọc theo lề đường.
Cả Gaza trở thành 'một nghĩa trang lớn'
Tiếng đạn pháo chết chóc liên tục kể từ tháng 10 đã cướp đi sinh mạng của gần 2% dân số Gaza trước xung đột. Tác giả người Palestine, Yousri Alghoul, đã viết cho Viện Nghiên cứu Palestine rằng: "Có vẻ như số phận của Gaza sẽ trở thành một nghĩa trang lớn, với những con phố, công viên và nhà cửa, nơi người sống chỉ là những người chết đang chờ đến lượt mình".
Ngay cả khi chết, người Palestine vẫn phải di dời do các cuộc tấn công của Israel. Các xác chết được di chuyển qua những con đường xảy ra giao tranh. Để tìm kiếm con tin, quân đội Israel đã đào bới, cày xới và ném bom hơn 20 nghĩa trang, theo hình ảnh vệ tinh được phân tích bởi kênh điều tra Bellingcat.
Sau khi được đưa trở lại Gaza bằng xe tải, các xác chết thường bị phân hủy và không thể nhận dạng được, được chôn vội vào một ngôi mộ tập thể. Quân đội Israel nói rằng họ đang cố gắng tìm kiếm các thi thể con tin.
Haneen Salem, một nhiếp ảnh gia và nhà văn đến từ phía bắc Gaza, đã mất hơn 270 thành viên dòng họ trong các cuộc ném bom và pháo kích. Salem cho biết khoảng mộ của 15 đến 20 người trong số họ đã bị khai quật. Một số bị khai quật sau khi quân đội phá hủy nghĩa trang, và những người khác được người thân di chuyển vì sợ lực lượng Israel sẽ phá hủy chúng.
Không còn lễ tang thực sự
Vào thời bình, đám tang ở Gaza thường là sự kiện lớn của gia đình. Theo truyền thống Hồi giáo, xác chết sẽ được rửa sạch và quấn trong vải liệm. Sau khi cầu nguyện bên thi thể tại một nhà thờ Hồi giáo, một đám rước sẽ đưa thi thể đến nghĩa trang, nơi thi thể sẽ được đặt nằm nghiêng về phía bên phải, hướng về phía đông, hướng về Mecca.
Hassan Fares cho biết các nghi lễ là cách cơ bản nhất để tôn vinh người chết. Tuy nhiên, hiện các nghi lễ trang nghiêm này không tồn tại ở Gaza.
25 thành viên trong gia đình Fares đã thiệt mạng trong cuộc không kích vào ngày 13/10 ở phía bắc Gaza. Không có người đào huyệt, Fares đã đào 3 cái rãnh trong nghĩa trang, chôn cất 4 người anh em họ, dì và chú của mình. Những người sống sót thì thầm cầu nguyện nhanh chóng dưới tiếng máy bay chiến đấu từ xa.
Fares nói rằng những người qua đời sớm trong cuộc xung đột có thể vẫn còn may mắn vì họ vẫn được tổ chức tang lễ, dù ngắn ngủi.
Sau khi quân đội Israel rút lui, hàng chục xác chết bị bỏ lại trên đường phố. Do nhiên liệu khan hiếm, để tiết kiệm xăng, những xác chết thường được chất đầy lên xe tải, một số thi thể được buộc lên nóc xe, theo viên chức phòng vệ dân sự Mohammed el-Mougher cho biết.
Bia mộ rất hiếm. Một số ngôi mộ được đánh dấu bằng những mảnh gạch vụn. Khi một thi thể không xác định được danh tính, công nhân sẽ đặt một tấm biển nhựa tại ngôi mộ, trên đó ghi ngày chôn cất, số hiệu nhận dạng và nơi tìm thấy thi thể.
Chết khi tìm kiếm những người chết
Các gia đình bị ám ảnh về số phận không chắc chắn của thi thể người thân. Mousa Jomaa, một bác sĩ chỉnh hình sống tại al-Ram ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng, đã theo dõi từ xa cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của 21 người thân ở Gaza.
Anh họ của Jomaa là Mohammed đã thiệt mạng trong cuộc không kích của Israel vào đầu cuộc chiến khi đang lái xe cứu thương ở phía nam Gaza. Mohammed được chôn cất tại Rafah, cách xa ngôi nhà của gia đình ở trung tâm Gaza. Nghĩa trang đã bị hư hại trong một cuộc tấn công sau đó. Jomaa cho biết thi thể của Mohammed vẫn chưa được tìm thấy.
Một cuộc tấn công vào tháng 12 đã phá hủy ngôi nhà của chú Jomaa, giết chết dì của anh và các con của dì, Mira 8 tuổi và Omar 10 tuổi. Chú của Mousa Jomaa là Hani Jomaa đã vội vã về nhà để tìm kiếm trong đống đổ nát. Trước khi tìm thấy thi thể con mình, chính anh cũng thiệt mạng trong một cuộc tấn công khác.
(CLO) Từ ngày 29/11/2024 tới đây, gần 50 triệu cổ phiếu của CTCP Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (Mã: TNA) bị đình chỉ giao dịch sẽ chuyển sang sàn UpCom. Doanh thu Quý 3 của đơn vị giảm tới 95% gây thua lỗ nặng.
(CLO) Kết quả kinh doanh của Địa ốc Hoàng Quân tuy có cải thiện nhưng mới chỉ hoàn thành 26% mục tiêu cả năm. Trong khi lượng nợ vay gia tăng mạnh để bù đắp dòng tiền kinh doanh đang âm tới 1.185 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm.
(CLO) Ngày 22/11, tại Hội trường Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), Đại hội thường niên VFF năm 2024 khoá IX (nhiệm kỳ 2022 - 2026) đã chính thức diễn ra với sự tham dự của lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá trong nước và quốc tế.
(CLO) Hà Nội bãi bỏ 2 quyết định quy định thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
(CLO) Quyết định nêu rõ hai phi công được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba vì "đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện bay chiến đấu, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc."
(CLO) Đó là chia sẻ của tiền đạo Nguyễn Tiến Linh tại buổi tập đầu tiên của đội tuyển Việt Nam trong đợt tập trung chuẩn bị cho AFF Cup 2024, sáng 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Do mâu thuẫn gia đình, Vương Văn Thiêng đã lấy chai xăng vẩy vào người bố mẹ rồi bật lên để đe dọa. Tuy nhiên, hành động này khiến lửa bùng phát và cháy, làm ông T, bà H tử vong.
(CLO) Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11), sáng 22/11, tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, TP Hà Nội, Tổng cục Quản lý thị trường (QLTT) tổ chức mở cửa Phòng trưng bày với chủ đề “Hiểu hàng Thật - Tránh hàng Giả”.
(CLO) Do có mâu thuẫn với hàng xóm nên Triệu Thị Ton đã đổ thuốc trừ sâu vào đầu nguồn nước được gia đình anh N dẫn về nhà để sử dụng trong sinh hoạt nhằm mục đích đầu độc các thành viên trong gia đình anh N.
(CLO) Tại phòng khám đầu tiên chuyên điều trị các bệnh do ô nhiễm ở Delhi (Ấn Độ), ông Deepak Rajak 64 tuổi đang vật lộn với cơn hen suyễn ngày càng nặng. Con gái ông đã đưa ông đến đây trong tình trạng vô cùng lo lắng khi thấy sức khỏe của cha mình xấu đi nhanh chóng.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).
Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng Bộ, ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức Giải chủ trì buổi lễ.
(CLO) Quốc hội Ukraine đã hoãn phiên họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/11 và có thể sẽ kéo dài vì lo ngại về an ninh, trong bối cảnh chiến sự với Nga đang leo thang nguy hiểm.
(CLO) Ít nhất 42 người, bao gồm 6 phụ nữ, đã thiệt mạng và 20 người khác bị thương trong một vụ tấn công bằng súng tại quận Kurram, thuộc tỉnh Khyber Pakhtunkhwa, Pakistan vào thứ Năm (21/11).
(CLO) Các cuộc không kích của Israel đã khiến 82 chiến binh thiệt mạng tại thành phố Palmyra, Syria, bao gồm các tay súng đến từ Iraq và Lebanon, theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR) thông báo vào thứ Năm (21/11).
(CLO) Giới chức Hồng Kông (Trung Quốc) mới đây cho biết, một tổ chức ở đặc khu này đã điều hành đường dây mại dâm thông qua các nền tảng mạng xã hội, quảng bá các diễn viên phim người lớn Nhật Bản để thu hút khách hàng.
(CLO) Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã chỉ trích Mỹ vì làm gia tăng căng thẳng, cho rằng Bán đảo Triều Tiên đang đối mặt với nguy cơ chiến tranh hạt nhân cao chưa từng có khi đến thăm triển lãm quốc phòng Triều Tiên.
(CLO) Israel đã tiến hành một loạt các cuộc không kích vào Dải Gaza khiến gần 90 người thiệt mạng, trong đó có nhiều trẻ em đang ngủ, sau khi Mỹ một lần nữa phủ quyết nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc yêu cầu ngừng bắn.
(CLO) Lực lượng Hệ thống Không người lái của Ukraine vào ngày 21/11 đã công bố đoạn video cho thấy một cuộc tấn công vào một sở chỉ huy của Nga gần làng Maryino ở Tỉnh Kursk.
(CLO) Hôm thứ Năm, Đảng viên Cộng hòa Matt Gaetz đã rút tên khỏi danh sách ứng viên Tổng chưởng lý của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, sau khi phải đối mặt với các cáo buộc về hành vi trong quá khứ.
(CLO) Tổng thống Vladimir Putin hôm thứ Năm cho biết chiến tranh Ukraine đang leo thang thành một cuộc xung đột toàn cầu sau khi Mỹ và Vương quốc Anh cho phép Ukraine tấn công Nga bằng vũ khí tầm xa của họ, đồng thời cảnh báo phương Tây rằng Nga có thể đáp trả.