Số tiền này gần bằng 1/3 dự toán tổng mức vay của Ngân sách Nhà nước năm 2018 theo Nghị quyết 49/2017/QH14 ngày 13/11/2017 của Quốc hội. Câu hỏi dư luận đặt ra là Chính phủ có thể làm những gì với số tiền lớn này ???

Theo chia sẻ của ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công Thương, số tiền gần 110.000 tỷ đồng thu về từ việc thoái vốn Sabeco sẽ được sử dụng theo chủ trương của Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Luật Ngân sách Nhà nước.

Theo một số chuyên gia kinh tế, số tiền gần 5 tỷ đô la này có thể được sử dụng vào một số phương án sau:

Hai đường tàu điện ngầm cho Hà Nội

Ông Nguyễn Hoàng Hải – Phó Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (VAFI) cho rằng khoảng 5 tỷ USD đủ để xây hai đường tàu điện ngầm cho thủ đô Hà Nội.

Giai đoạn 1 Cảng hàng không quốc tế Long Thành

Số tiền này cũng gần đủ để hoàn thành giai đoạn 1 của Cảng HKQT Long Thành.

Sự quá tải của Cảng HKQT Tân Sơn Nhất đang tạo sức ép lớn cho Chính phủ cần thiết đẩy nhanh tốc độ đầu tư Cảng HKQT Long Thành. Dự án đồ sộ có công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm này dự kiến cần 336.630 tỷ đồng, tương đương 16,03 tỷ USD. Trong đó, riêng tổng mức kinh phí dự kiến cho giai đoạn 1 khoảng 114.450 tỷ đồng, tương đương 5,45 tỷ USD.

Nếu có thể sử dụng khoản tiền thoái vốn Sabeco vào việc này sẽ giúp Cảng HKQT Long Thành sớm hoàn thành giải phóng mặt bằng, triển khai sớm và giải quyết được vấn đề nhức nhối do quá tải của Cảng HKQT Tân Sơn Nhất. Đồng thời tạo cơ hội cho ngành du lịch, thương mại trong và ngoài nước phát triển.

Thống kê sơ bộ cho thấy, vào năm 2016, Cảng HKQT Tân Sơn Nhất đã đón, đưa tổng cộng 32,5 triệu lượt khách, trong đó có 20,6 triệu lượt khách nội địa (vượt 37% công suất khai thác). Đến giai đoạn 2020-2021, dự báo Cảng HKQT Tân Sơn Nhất sẽ đầy tải, đạt công suất 43-45 triệu lượt khách/năm. Với tình trạng tắc nghẽn giao thông tại sân bay như hiện nay, việc xây dựng Cảng HKQT Long Thành ngày càng trở nên cấp thiết.

Giai đoạn 1 đường cao tốc Bắc – Nam

Ngày 22/11/2017, Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 1 từ 2017 đến 2020. Với tổng mức đầu tư sơ bộ khoảng 118.000 tỷ đồng, tương đương 5,26 tỷ USD với tổng chiều dài dự kiến là 654 km, đi qua 32 tỉnh, thành phố, các khu kinh tế của cả nước và đặc biệt kết nối 4 vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, miền Trung, miền Nam và Đồng bằng sông Cửu Long. Đây là dự án quan trọng hàng đầu để gia cố “xương sống”, “huyết mạch của nền kinh tế”.

Có thể nói rằng tuyến đường cao tốc kết nối 2 đầu đất nước sẽ đóng vai trò là “động lực” thúc đẩy mở rộng thị trường hiện tại ở các địa phương, đồng thời mở ra các thị trường mới ở xa hơn, gia tăng nhu cầu tiêu dùng, nguồn lực sản xuất, thu nhập ở địa phương và tăng nguồn thu cho Chính phủ.

Các dự án mở rộng Nhà máy thủy điện (NMTĐ)

Với sự phát triển nhanh của quy mô hệ thống điện Việt Nam (mức tăng trưởng trên 13%/năm trong thời gian từ năm 2001 đến nay) thì công suất của các NMTĐ dần chiếm tỷ lệ nhỏ hơn trong hệ thống. Năm 2009 chiếm 40%, nhưng dự kiến đến năm 2020 thủy điện chỉ chiếm 25% và năm 2030 chỉ còn 15%. Ngoài ra, tài sản cố định của một số NMTĐ gần như hết khấu hao như Ialy, Trị An và Hòa Bình…. Theo tính toán của EVN, hiện nguồn vốn dự kiến còn thiếu hụt khoảng 31.700 tỷ đồng – không đáp ứng đủ nhu cầu. Nếu có thể sử dụng một phần trong số tiền thu được từ việc thoái vốn Sabeco để hỗ trợ EVN mở rộng công suất của NMTĐ thì sẽ giúp tăng sản lượng điện nội địa và đảm bảo an toàn dân sinh dưới hạ nguồn.

Đầu tư cơ sở hạ tầng khắc phục thiên tai

Năm 2016, thiên tai đã gây tổng thiệt hại cho Việt Nam gần 40.000 tỷ đồng. Thiệt hại do thiên tai tính riêng 10 tháng đầu năm 2017 đã lên đến 29.000 tỷ đồng. Trong bối cảnh đó, số tiền thu được từ thoái vốn Sabeco sẽ rất có ý nghĩa để thêm nguồn lực đầu tư cho xã hội.

Trả nợ vay nước ngoài

Số tiền gần 5 tỷ USD thu được cũng rất có ý nghĩa trong bối cảnh Chính phủ đang dư nợ đến 94,3 tỷ USD tính đến năm 2015 và chỉ trả được 13,3 tỷ USD trong năm 2015 theo Bản tin nợ công số 5 do Bộ Tài chính công bố. Nếu số tiền này được sử dụng để trả nợ sẽ giúp giảm được khoảng 5% tổng dư nợ và giảm được áp lực trả nợ cho năm 2018.

Ổn định tỷ giá USD vào cuối năm

Các chuyên gia về tài chính, ngân hàng cũng cho rằng, 5 tỷ USD sẽ góp phần ổn định tỷ giá VND/USD vào cuối năm và đầu năm 2018 khi thị trường ngoại hối có thêm lượng cung lớn, trái ngược với tình trạng căng thẳng cuối năm như các năm trước.

Trên đây chỉ là một phần trong số khá nhiều các nhu cầu của Chính phủ cần nguồn lực hàng tỷ USD. Chúng ta có quyền hy vọng rằng sự thành công của đợt thoái vốn Sabeco sẽ tạo được hiệu ứng dây chuyền để Việt Nam có thêm càng nhiều thương vụ thoái vốn tỷ USD thành công.

Tử Hưng