Theo tìm hiểu của PV, công trình quần thể tượng đài nhà yêu nước Phan Đình Phùng được UBND huyện Vũ Quang làm chủ đầu tư, khởi công xây dựng vào năm 2009, trên diện tích 3,8 ha, thuộc dãy núi Động Voi của tổ dân phố 3, thị trấn Vũ Quang, huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh.

Công trình có tổng mức đầu tư hơn 30 tỷ đồng do Ủy ban nhân dân huyện Vũ Quang làm chủ đầu tư, với 4 hạng mục chính gồm quảng trường lớn, trục bậc thang, sân lễ nghi, tượng đài và hệ thống khuôn viên.

Trong đó, 3 pho tượng chính, gồm tượng Đình nguyên Tiến sĩ Phan Đình Phùng và 2 nghĩa sĩ Cần Vương, cao hơn 15 m, đứng trên chân đế đá khối khắc họa hình ảnh rừng cây cao 8,5 m. Ba pho tượng này đều được tạc bằng chất liệu đá xanh Thanh Hóa.

Ở phía sau tượng đài là bức phù điêu được ghép từ 10 phiến đá lớn chạm khắc và 35 khối điêu khắc trang trí với diện tích 156 m2, tái hiện lại cuộc khởi nghĩa Cần Vương chống Pháp mà điển hình là trận chiến “Sa nang ứng thủy”.

Được biết, theo kế hoạch dự kiến sau một năm kể từ ngày khởi công dự án sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, mãi đến đầu năm 2016, công trình tượng đài Phan Đình Phùng mới được khánh thành vì thiếu vốn. Đến nay, nhiều hạng mục tại công trình hơn 30 tỷ đồng này đã xuống cấp.

Theo ghi nhận của PV, hiện nhiều hạng mục tại công trình tượng đài Phan Đình Phùng đã xuống cấp, nhiều đoạn tường công trình bị nứt toác kéo dài. Ngoài ra, nền gạch bong tróc, hằn lún, vỡ kết cấu; hệ thống bậc thang đá cũng xuống cấp, không kết dính, sứt góc và nứt nẻ.

Bên cạnh đó, hệ thống cây cảnh, cây xanh trong khuôn viên lâu ngày không được chăm sóc đang ngày càng héo úa. Nhiều bức tường, hệ thống bậc thang ngoài xuống cấp còn bị rêu mốc phủ bám.

Ông Nguyễn Văn Hải ở thị trấn Vũ Quang (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh), sống gần công trình tượng đài cho biết: Tượng đài nhà yêu nước Phan Đình Phùng xuống cấp từ lâu nay, xuất hiện nhiều điểm nứt vỡ. Mong chính quyền các cấp sớm có chủ trương tu bổ tượng đài sạch đẹp và an toàn hơn. Đó cũng là cách thể hiện lòng biết ơn đối với anh hùng của dân tộc, vừa giáo dục các thế hệ sau về lòng biết ơn, tình yêu quê hương, đất nước.

Liên quan đến việc nhiều hạng mục của công trình tượng đài nhà yêu nước Phan Đình Phùng xuống cấp, theo lãnh đạo Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) cho rằng, do địa phương đang gặp khó trong việc bố trí kinh phí sửa chữa.

“Quần thể tượng đài được khởi công xây dựng vào năm 2009. Song, do thiếu vốn, mãi đến đầu năm 2016, công trình mới khánh thành. Từ đó đến nay, UBND huyện Vũ Quang giao cho Trung tâm Văn hóa - Truyền thông huyện quản lý. Hằng năm, huyện có phân khai ngân sách cho đơn vị này chăm sóc, vệ sinh, quét dọn. Tuy nhiên, dù được thường xuyên chăm sóc, cây cảnh ở đó vẫn khó phát triển vì trồng trên nền đất đồi. Ngoài ra, trong mùa mưa, công trình cũng dễ bị rêu mốc” - vị lãnh đạo Phòng Văn hóa - Thông tin huyện cho biết.

Về nguyên nhân một số hạng mục như tường, nền gạch xuống cấp, ông Đức cho rằng, công trình được xây dựng với diện tích 3,8 ha trên địa hình dốc của một quả đồi. Do đó, qua thời gian, hệ thống cầu thang lên xuống, một số vị trí nền gạch bong tróc, sụt lún.

Thời gian qua, huyện cũng mong muốn đầu tư thêm các hạng mục như nhà hành lễ, nhà chờ cho du khách hoặc khắc phục, sửa chữa một số hạng mục xuống cấp. Tuy nhiên, Vũ Quang là một huyện miền núi, thu ngân sách không cao so với địa phương khác nên rất khó bố trí kinh phí.

Năm 2024, huyện Vũ Quang sẽ có kế hoạch làm hồ sơ trình các cơ quan có thẩm quyền công nhận nhiều di tích trên trở thành Khu di tích quốc gia đặc biệt. Khi đó, địa phương sẽ xin một phần kinh phí tôn tạo, xây dựng, sửa chữa các hạng mục của quần thể tượng đài Phan Đình Phùng.

Ông Nguyễn Trường Thọ - Giám đốc BQL Dự án đầu tư xây dựng huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) cho biết, hiện tại, lãnh đạo huyện cũng đã nắm được công trình quần thể tượng đài Phan Đình Phùng xuống cấp, nhưng chưa thể tu sửa vì không có vốn. “Sắp tới, đơn vị sẽ làm đề xuất trình UBND tỉnh để xin nguồn tu sửa, chứ hiện tại huyện không có nguồn nào cả nên việc duy tu, bảo dưỡng công trình không được thực hiện” - ông Thọ nói.

Thiết nghĩ, chính quyền các cấp tỉnh Hà Tĩnh cần sớm có phương án tu sửa chống xuống cấp công trình tượng đài này.

Trần Phong