Tá hoả khi phát hiện sống dưới lưới điện cao áp

Mới đây, ông P.V. Quý và ông H. Hãnh (ngụ ấp Thanh Bình, xã Lộc An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai) cùng các hộ dân tại đây đã có đơn khiếu nại về việc xây dựng 2 đường dây 220kV đi ngang khu dân cư hiện hữu ở tổ 4 ấp Thanh Bình, xã Lộc An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai.

Theo đơn, ông Quý cho biết, ngày 14/12/2016, UBND tỉnh Đồng Nai có văn bản số 12179/UBND - ĐT về việc thoả thuận hướng tuyến đường dây 220kV đấu nối trạm biến áp 500kV Long Thành - rẽ Long Bình - Long Thành thuộc dự án trạm biến áp 500kV Long Thành và đường dây đấu nối.

Theo bảng vẽ quy hoạch của trung tâm phát triển quỹ đất Đồng Nai, đường dây 220kV đấu nối qua trạm biến áp 500kV Long Thành đang có hướng đi qua Khu dân cư hiện hữu thuộc tổ 4, ấp Thành Bình (43 nền đất, trong đó có 28 căn nhà đã xây dựng với hơn 112 nhân khẩu đang sinh sống).

Song, theo đơn khiếu nại, người dân cho biết đã mua đất tại đây vào năm 2017 và được Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.

Hiện, UBND xã Lộc An đang vận động các hộ dân nhận tiền bồi thường và bàn giao mặt bằng để thực hiện dự án trên. Song, thực tế các hộ dân cho biết chưa nhận được hỗ trợ do ảnh hưởng đường điện; đồng thời diện tích đất này sẽ bị chuyển sang đất trồng cây hằng năm, không đủ điều kiện để xây dựng (hiện có 24 nền chưa xây dựng).

Vì thế, người dân kiến nghị điều chỉnh phương hướng đường dây điện phù hợp, để họ được sống cách xa đường điện, không bị ảnh hưởng từ trường biến áp, về lâu dài có nguy cơ nhiễm điện; cũng như đề phòng các trường hợp cháy nổ, sự cố trong mưa giông làm gãy trụ, đứt dây gây ảnh hưởng tính mạng người dân, đặc biệt là trẻ em thường xuyên thả diều ở nơi đất trống gần đường điện 220kV đi qua.

Cùng với đó, nhiều người dân địa phương phản ánh đường cao thế này còn đi qua nhà văn hóa ấp Thanh Bình - nơi sinh hoạt của tất cả bà con trong ấp. “Như vậy, nếu khi đường dây điện cao thế này hoàn thành chúng tôi cũng không dám sinh hoạt, hội họp ở đây vì sẽ rất huy hiểm đến tính mạng của toàn thể bà con sinh hoạt tại ấp”, người dân cho biết.

Nguy cơ “bị đẩy ra đường”, không nhà ở

Có một tuyến điện 220kV đi ngang trước sân, một tuyến khác qua khu vực phòng ngủ phía sau, ông Thịnh nói rằng: “Nhà tôi chỉ còn khoảng hơn 20m2 là không bị ảnh hưởng bởi hai đường điện cao thế này. Nếu tính về tổng điện áp là 440kV gần tương đương tuyến 500kV. Mà theo quy định, đối với tuyến 500kV người dân không được phép ở và sẽ được hỗ trợ tái định cư”.  

Cùng hoàn cảnh, anh Vi cho biết từ Nghệ An vào TP HCM lập nghiệp từ năm 2005. Chắt chiu hơn chục năm ròng rã đến năm 2017 gia đình anh mới mua được một miếng đất tại đây. Hiện, anh cùng vợ vẫn đang ở trọ thuê, tiếp tục tích cóp với mong muốn xây được nhà.

“Giá thị trường hiện cao gấp 5-6 lần so với giá Nhà nước đền bù cho người dân chúng tôi, mà chúng tôi chỉ được bồi thường 80% theo giá Nhà nước. Giờ không thể xây nhà ở đây, nhận tiền bồi thường còn không đủ để trả nợ. Vợ chồng, con cái chúng tôi xem như không còn nơi nào để sinh sống”, anh Vi trải lòng.

Là người có nhà cao nhất khu vực này với 3 tầng, chị N. T. Nhâm cho biết mua đất tại đây vào năm 2017, sau đó được Phòng đô thị huyện Long Thành cấp giấy phép để xây dựng nhà ở năm 2020.

“Trước đó chúng tôi không được bất kỳ đơn vị nào đề cập đến việc có đường điện cao thế đi qua. Khi chúng tôi vừa xây nhà xong, đầu năm 2021 bộ phận kiểm đếm mới tới nhà và thông báo nhà chúng tôi nằm trong hành lang an toàn lưới điện khiến cả 2 vợ chồng vô cùng hoang mang vì không biết dự án này có từ lúc nào. Tưởng rằng sẽ được bồi thường tái định cư để đi nơi khác ở, nhưng cuối cùng cũng chỉ hỗ trợ được mấy trăm triệu, đất nhà ở thì bị chuyển thành đất trồng cây hằng năm, coi như chúng tôi mất trắng. Tôi mất ngủ cả tháng trời, vô cùng suy sụp”, chị Nhâm bộc bạch.

Sống gần đó, bước qua tuổi ngũ tuần với mái đầu hoa râm, anh H. Hãnh cho biết đã vào Nam lập nghiệp hơn 20 năm. Vợ chồng anh bươn chải đủ nghề, ai thuê gì làm nấy từ chạy xe ôm, bốc vác, phụ hồ… Anh hiện có 3 ba người con, nhưng vì gia đình khó khăn phải gửi về quê nhờ ông bà chăm sóc, còn 2 vợ chồng vẫn sống trong căn trọ thuê chật hẹp.

“Vợ chồng tôi định năm nay sẽ vay một ít tiền để xây nhà, rước các con vào đoàn tụ. Vậy mà khi đi xin phép xây dựng, nộp tại phòng 1 cửa thì biết được khu đất này không được phép xây dựng vì đã được chuyển đổi thành đất trồng cây hằng năm, cũng theo quy hoạch xây dựng là không được phép tồn tại nhà ở dưới đường điện. Tôi cùng bà con nhiều lần nộp đơn khiếu nại nhưng chưa có cơ quan chức năng nào đứng ra giải quyết thỏa đáng. UBND tỉnh Đồng Nai trả lời rằng đoạn đường dây được thiết kế khoảng cách an toàn, đảm bảo cho người dân sinh sống dưới lưới điện cao áp. Vậy tại sao không cấp phép cho chúng tôi tiếp tục xây nhà?”, anh Hãnh đặt vấn đề.

Vẫn đảm bảo cho người dân sống dưới lưới điện cao áp?

Trao đổi với phóng viên báo Nhà báo & Công luận, ông Bùi Viết Trình, Phó Chủ tịch UBND xã Lộc An, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai cho biết dự án Đầu tư xây dựng trạm biến áp 500kV Long Thành và hướng tuyến đường dây 220kV đi qua tổ 4 ấp Thanh Bình hiện đã được triển khai, đang còn vướng mắc một số hộ dân.

“Phê duyệt hướng tuyến lần đầu tiên cấp tỉnh là vào tháng 12/2016. Việc cho phép tách thửa, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất là thẩm quyền của UBND tỉnh, văn phòng đăng ký, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Đồng Nai, nội dung này địa phương không nắm được.

Quá trình thực hiện quy hoạch địa phương đã thực hiện hết các quy trình như tổng hợp lấy ý kiến cộng đồng dân cư bằng cách niêm yết ở trụ sở UBND xã, nhà văn hoá các ấp rồi giao cho trưởng ấp mà không thể trực tiếp lấy ý kiến từng hộ dân được. Đây là công trình trọng điểm nên tiến độ sẽ được thực hiện rất nhanh, các mặt bằng nào đã bàn giao sẽ thi công. Vừa rồi huyện Long Thành đã giao UBND xã vận động đối với 13 trường hợp (1 tổ chức và 12 cá nhân) chưa đồng ý nhận bồi thường. Đến nay xã đã vận động lần 2”, ông Trình cho biết.

Theo UBND huyện Long Thành, hướng tuyến đường điện này đã trình UBND tỉnh Đồng Nai thống nhất thoả thuận ngày 14/12/2016, trước thời điểm giải quyết tách thửa, cấp giâý chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân.

“Việc một số hộ dân có đất, công trình trên đất nằm trong quy hoạch hướng tuyến đường điện 220kV và trạm biến áp 500kV Long Thành – rẽ Long Bình – Long Thành là điều không thể tránh khỏi trong quá trình quy hoạch”, UBND huyện Long Thành cho biết kiến nghị điều chỉnh, di dời hướng tuyến dự án này không thuộc thẩm quyền của huyện.

Trước đó, ngày 13/4/2022, trong văn bản trả lời khiếu nại của các hộ dân, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết đoạn đường dây đã được đơn vị tư vấn thiết kế khoảng cách an toàn từ dây dẫn thấp nhất đến mặt đất đảm bảo theo quy định. Do đó, nhà của các hộ dân vẫn đảm bảo điều kiện tồn tại dưới hành lang an toàn lưới điện cao áp.

Cố ý bỏ sót khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân?

Liên quan vụ việc, luật sư Kim Ron Tha (Đoàn Luật sư TP HCM) chỉ ra, căn cứ khoản 2, Điều 11, TT 23/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 quy định về “Thể hiện nội dung tại điểm Ghi chú trên Giấy chứng nhận”: Trường hợp thửa đất hoặc một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình đã được công bố, cắm mốc thì ghi "Thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình... (ghi tên của công trình có hành lang bảo vệ)"; hoặc ghi "Thửa đất có... m2 đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình..." đối với trường hợp một phần thửa đất thuộc hành lang bảo vệ an toàn công trình.

“Trong Giấy chứng nhận của các hộ dân thì không thể hiện phần ghi chú này, điều này đã có phần ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân, có sự hạn chế sử dụng đất bởi quy hoạch lưới điện. Giấy chứng nhận chưa đảm bảo đúng việc quy hoạch đất cụ thể là phải ghi rõ diện tích ảnh hưởng hành lang bảo vệ an toàn đường điện.

Việc thiếu sót này là như thế nào? Phải chăng do các cơ quan có thẩm quyền cố ý bỏ sót hay không rà soát thực tế khi cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhằm để cho người dân khi chuyển nhượng quyền sử dụng đất không nhìn thấy sự hạn chế này để họ dễ dàng mua đất?”, luật sư Kim Ron Tha đặt vấn đề.

Bên cạnh đó, vị luật sư cho biết, điểm a, khoản 1, Điều 6, NĐ 47/2014/NĐ-CP về Bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất ở như sau: trường hợp thu hồi hết đất ở hoặc phần diện tích đất ở còn lại sau thu hồi không đủ điều kiện để ở theo quy định của UBND tỉnh mà hộ gia đình, cá nhân không còn đất ở, nhà ở nào khác trong địa bàn xã, phường, thị trấn nơi có đất ở thu hồi thì được bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở tái định cư.

“Về nguyên tắc việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBDN cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất và phải đáp ứng điều kiện quy định tại khoản 1, Điều 75 Luật Đất đai”, luật sư nêu.