Sự gia tăng giá tại Thổ Nhĩ Kỳ đã gây căng thẳng cho các hộ gia đình hơn một năm qua trước các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội có thể hạ màn cho sự cầm quyền lâu dài của Tổng thống Tayyip Erdogan.

Tổng thống Erdogan lần đầu tiên lên nắm quyền thủ tướng vào năm 2003 trước khi chuyển đất nước sang chế độ tổng thống và việc cắt giảm lãi suất phi chính thống được thực hiện vào năm ngoái dưới áp lực của ông được cho là nguyên nhân châm ngòi cho lạm phát của đất nước.

Viện Thống kê Thổ Nhĩ Kỳ cho biết hàng tháng, giá tiêu dùng tăng 7,25% so với dự báo thăm dò của Reuters là 6%. Dự báo lạm phát giá tiêu dùng hàng năm là 68%.

Chiến lược gia Timothy Ash tại Bluebay Asset Management cho biết: “Đây là kết quả của việc tăng giá lương thực và năng lượng nhưng nó cũng là sự thất bại hoàn toàn của chính sách tiền tệ ở Thổ Nhĩ Kỳ - và sự thất bại của chính sách tiền tệ không chính thống của Tổng thống Erdogan.”

Sự trượt giá của đồng tiền Thổ Nhĩ Kỳ năm ngoái được kích hoạt bởi chu kỳ nới lỏng 500 điểm cơ bản bắt đầu vào tháng 9 năm ngoái dưới áp lực từ Tổng thống Erdogan, cộng thêm những ảnh hưởng tiêu cực từ cuộc xâm lược Ukraine của Nga, giá tiêu dùng tại đất nước đã gia tăng liên tục

Dữ liệu cho thấy, sự gia tăng giá tiêu dùng xảy đến do sự tăng vọt 105,9% giá cả trong lĩnh vực giao thông vận tải, bao gồm cả giá năng lượng và 89,1% trong giá thực phẩm và đồ uống không cồn.

Theo tháng, giá thực phẩm và đồ uống không cồn tại quốc gia này đã tăng mạnh nhất với tỷ lệ tăng 13,38% và giá nhà tăng 7,43%.

Đồng lira giảm 0,9% xuống 14,8525 so với đồng USD sau khi công bố dữ liệu.

Các cuộc bầu cử tổng thống và quốc hội sẽ diễn ra vào tháng 6 năm 2023 và các cuộc thăm dò dư luận cho thấy sự ủng hộ của người dân đối với Tổng thống Erdogan đang giảm dần.

Chính phủ cho biết lạm phát sẽ giảm theo chương trình kinh tế mới, trong đó chính phủ quốc gia sẽ ưu tiên lãi suất thấp để thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu với mục tiêu đạt thặng dư tài khoản vãng lai.

Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng lạm phát vẫn ở mức cao trong thời gian còn lại của năm 2022 do cuộc chiến Ukraine, với ước tính trung bình cho lạm phát vào cuối năm là 52%. Thâm hụt tài khoản vãng lai cũng đã tăng mạnh vào đầu năm.

Cuộc thăm dò của Reuters vào tuần trước cho thấy lạm phát hàng năm dự kiến của Thổ Nhĩ Kỳ là 52% vào cuối năm. Lạm phát tiếp tục tăng bất chấp việc cắt giảm thuế đối với hàng hóa cơ bản và chính phủ trợ cấp một số hóa đơn tiền điện để giảm bớt gánh nặng cho ngân sách hộ gia đình.

Tuần trước, ngân hàng trung ương nước này đã dự báo lạm phát hàng năm sẽ đạt đỉnh khoảng 70% vào tháng 6 trước khi giảm xuống gần 43% vào cuối năm và cuối cùng là giảm xuống mức một con số vào cuối năm 2024.

Ngân hàng trung ương đã giữ ổn định lãi suất chính sách quan trọng ở mức 14% trong bốn cuộc họp trong năm nay và cho biết các biện pháp và bước chính sách sẽ ưu tiên cái gọi là tiền tệ hóa đồng tiện nội địa lira trên thị trường.

Chỉ số giá sản xuất trong nước đã tăng 7,67% so với tháng trước trong tháng 4 với mức tăng hàng năm là 121,82%.

Huy Hoàng (Theo Asia Nikkei)