(NB&Cl) Theo các chuyên gia, việc học hành thi cử hiện nay đang nặng tính lý thuyết, hàn lâm, thành tích khiến học sinh chịu nhiều áp lực học tập không đáng có. Nhiều em bị trầm cảm vì cách dạy học này.
Căn bệnh thành tích ảo và vô dụng cỡ nào
Hiện nay, vấn đề giảm tải áp lực học tập cho học sinh đang trở thành chủ đề được bàn luận một cách sôi nổi trên nhiều diễn đàn, đặc biệt là sau khi xảy ra sự việc đau lòng một nam sinh Trường chuyên Hà Nội - Amsterdam nhảy lầu tự vẫn. Nhiều ý kiến thể hiện sự bất bình khi phụ huynh và nhà trường đặt quá nặng về thành tích học tập, học tập kiểu nhồi nhét, luyện “gà nòi” khiến trẻ không còn cảm giác hứng thú, hạnh phúc khi học. Sức ép thành tích đã biến học tập trở thành gánh nặng, thậm chí nhiều em bị trầm cảm dẫn đến các hành động tự vẫn.
Có phụ huynh cho rằng, lâu nay chúng ta cổ súy cho học chăm, học gạo, học lấy thành tích, lấy danh hiệu nên hậu quả như tự tử mới chỉ là phần nổi của tảng băng thôi. Học để sống, để vui vẻ, học để chết thì học làm gì. Cũng có ý kiến nêu nên cải cách giáo dục để học sinh được hạnh phúc khi đến trường.
Xung quanh vấn đề này, chia sẻ với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, anh Đặng Nhật Minh - một cựu học sinh Trường chuyên Hà Nội - Amsterdam giờ hiện đang là Nghiên cứu sinh (NCS) Tiến sĩ tại Đại học Swinburne, ARC SEAM (Úc) cho biết, mấy cái bảng điểm 12 năm học chẳng có tác dụng gì khi đi xin việc.
Bằng khen 12 năm học sinh giỏi hay tốt nghiệp loại xuất sắc có lẽ dùng làm giấy dán tường cho đẹp cũng được. 10 phẩy 3 môn Toán, Lý, Hóa hay nhất nhì lớp suốt 12 năm cũng chỉ là miếng trầu bắt đầu câu chuyện. “Nhiều chuyện thực tiễn mà mình quan sát được đã cho thấy căn bệnh thành tích ảo và vô dụng cỡ nào” - anh Đặng Nhật Minh nhấn mạnh.
Anh Đặng Nhật Minh lấy ví dụ, như học thi IELTS chẳng hạn, cần gì 9.0 như mấy trung tâm hay đưa bài để quảng cáo thu tiền phụ huynh. “Có nhiều giảng viên người Việt ở các trường top ở Úc họ phát âm tiếng Anh vẫn đặc sệt giọng Việt Nam, thậm chí còn kiểu “I am” thành “Ai iem” mà chẳng cần phải giọng “Mỹ - Anh”.
Rất nhiều Việt Kiều sinh sống, làm việc và học tập hàng chục năm ở xứ người mà họ vẫn giữ cách nói của người Việt và vẫn đều đặn đóng góp hàng chục tỷ dollar ngoại tệ cho GDP Việt Nam hằng năm. Thực tế, IELTS 6.5 hay thậm chí 5.5 là đủ để xin học bổng tiến sĩ ở nhiều trường tại Úc rồi. Họa chăng chỉ có người Việt ở tại Việt Nam tự đi bêu xấu và chỉ trích tiếng Anh của chính mình” - anh Đặng Nhật Minh thông tin.
Anh Đặng Nhật Minh chia sẻ thêm, tuy bản thân chưa phải giáo sư nhưng cũng đã gần xong chặng đường nghiên cứu sinh, anh khẳng định núi bài tập môn Hóa mà anh từng làm hồi cấp hai, cấp ba thì 90% chỗ đó chẳng có tác dụng gì cho việc nghiên cứu tiến sĩ hiện nay của anh.
Mấy câu như: “Tìm chất, tính số mol, nung khối lượng không đổi… toàn phi thực tế nhưng rất hay được đem ra đánh đố IQ học sinh. Nói cách khác thì mình đã phí hàng ngàn giờ ra chơi đáng lẽ dành cho kéo co, đá cầu, đá bóng với bạn bè chỉ để tự kỷ ngồi một chỗ giải những bài tập hóa siêu bịa tới mức siêu tưởng. Một sự lãng phí thanh xuân không hề nhẹ mà mình còn chưa đề cập tới rất nhiều môn vô dụng khác” - anh Đặng Nhật Minh nhấn mạnh.
Trầm cảm vì chương trình học quá nặng
Cũng liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo & Công luận, cô Phạm Thị Tú Anh - giáo viên môn Ngữ Văn (Trường THPT Phạm Hồng Thái, Hà Nội) cho rằng, chương trình hiện nay vẫn nặng về tính hàn lâm, nhiều nội dung nặng so với nhận thức lứa tuổi của học sinh.
Các kỳ thi học sinh giỏi, nhất là học sinh giỏi quốc gia đề ra khó, đánh đố dẫn đến học sinh phải ôn luyện theo kiểu “gà nòi” mới đạt giải. Cách thi cử như vậy sinh ra nạn học lệch, học tủ, mang tiếng là học sinh giỏi nhưng chỉ giỏi một môn. Thành tích trong giáo dục đang tạo ra áp lực thi cử không đáng có lên thầy cô và học sinh. Trong khi, học sinh cần được trang bị kiến thức, kỹ năng để nhận thức cuộc sống thì các em phải chạy theo giải đề, học như một cái máy thiếu tính sáng tạo.
“Ngày xưa, thầy cô dạy văn ngoài việc cung cấp kiến thức, còn giúp học sinh nhận thức được bài học rút ra qua tác phẩm văn học. Nhưng hiện nay, nhà trường dạy theo mẫu giáo án, thầy cô chuyển tải nặng về kiến thức, học sinh học xong một tác phẩm không rút được bài học nhận thức cho bản thân. Cách dạy văn như vậy hiện chưa đạt được mục đích giáo dục” – cô Tú Anh nhấn mạnh.
Cách dạy học chạy theo thành tích, thi cử đang ngày càng bộc lộ nhiều mặt trái, trong đó tình trạng học sinh bị trầm cảm dẫn tới nhiều hành động dại dột, thậm chí tự vẫn. Ông Nguyễn Đình Sơn - chuyên gia tâm lý vị thành niên, Hội Tâm lý giáo dục học Hà Nội trao đổi với báo chí cho biết, có hàng trăm ca trầm cảm quyên sinh của học sinh mà hầu hết các bậc làm cha, làm mẹ đều không nhận ra những áp lực mà con cái đang gặp phải. Chỉ khi con rơi vào trạng thái trầm cảm nặng thì họ mới tìm đến các bác sĩ, chuyên gia tâm lý.
Theo ông Sơn, thời gian gần đây, số học sinh cần can thiệp, tư vấn tâm lý phổ biến ở lứa tuổi năm cuối bậc tiểu học và bậc THCS. Trong số này có đến 80% học sinh bị áp lực học hành từ phía cha mẹ, 20% do nghiện game, mạng xã hội, áp lực học online. Trầm cảm là một tổng hòa các điều kiện có thể có nhiều yếu tố tạo ra: di truyền trong gia đình; mất cân bằng sinh hóa trong não; giai đoạn tuổi vị thành niên cảm xúc bốc đồng, nhận thức méo mó về thực tế, áp lực hoặc căng thẳng trong học tập quá mức đã thổi bay lòng tự trọng của các con hết lần này đến lần khác.
“Trong số 80% ca can thiệp liên quan tới áp lực học hành thì có tới 70% là học sinh trường chuyên, trường chất lượng cao. Ở một lớp chuyên Sử của một trường chuyên của Hà Nội, có tới 7 ca tìm tới ông để can thiệp tâm lý. Tôi thấy có trường, học sinh lớp 8 nhưng chương trình học tiếng Anh tương đương học thạc sĩ thì các em làm sao chịu nổi áp lực.
Hệ quả là, ở lớp học đó, trong 1 tháng có tới 5 học sinh cần can thiệp tâm lý. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của tôi, may mắn là trong tất cả các ca học sinh bị áp lực tinh thần thì chỉ có tỷ lệ 2% học sinh bị đứt dây thần kinh”, ông Sơn cho hay.
Như vậy qua trao đổi với các thầy cô, chuyên gia, học sinh có thể thấy vấn đề học tập nặng về thành tích, nặng tính hàn lâm, nội dung học quá khó chính là những mặt trái của giáo dục hiện nay cần phải xử lý ngay để mỗi ngày đến trường của trẻ thực sự là… những ngày vui.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(CLO) Ngày 22/11, Toà án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh mở phiên toà sơ thẩm xét xử các bị cáo: Xeng và Sisavanh Yongyaerlor (cùng SN 1988, trú huyện Khăm Cợt, tỉnh Bolikhămxay, Lào) về tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy”.
(CLO) Ngày 22/11, tại Nhà Thái Học thuộc Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã diễn ra Vòng Chung kết Giải thưởng Hành động vì Cộng đồng - Human Act Prize 2024 với chủ đề “Cộng đồng kiến tạo”.
(CLO) Ngày 22/11, Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã công bố Bộ Quy tắc đạo đức, ứng xử nghề nghiệp mới nhằm nâng cao uy tín, chất lượng và trách nhiệm của môi giới.
(CLO) Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền vừa ký ban hành Quyết định số 6068/QĐ-UBND ngày 22/11/2024 về việc công bố tình huống khẩn cấp các sạt lở trên các tuyến đê hữu Bùi, Bùi 2, Gò Khoăm, sạt lở bờ sông Bùi trên địa bàn huyện Chương Mỹ.
(CLO) Tỉnh Lai Châu cam kết tạo mọi thuận lợi để hỗ trợ các doanh nghiệp khai thác du lịch với mục tiêu "doanh nghiệp phát tài - Lai Châu phát triển''.
(CLO) Ngày 22/11, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông và lãnh đạo các sở, ngành thành phố đi kiểm tra tiến độ thi công và thực hiện Dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá.
Ngày 20/11, tại Phân hiệu Hoành Bồ (thành phố Hạ Long, Quảng Ninh), Trường Cao đẳng Than - Khoáng sản Việt nam đã long trọng tổ chức Kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11) và 64 năm Ngày truyền thống của Trường (20/11/1960 - 20/11/2023) nhằm ôn lại truyền thống tốt đẹp và tri ân các thầy cô giáo.
(CLO) Gần 70 năm xây dựng và phát triển các thế hệ thầy, cô giáo nhà trường đã đem trí tuệ, tâm huyết, tài năng để cống hiến cho sự nghiệp “trồng người”. Đến nay, Trường Tiểu học Xuân Du (Như Thanh) ngày càng khẳng định được vị thế, uy tín, thương hiệu của nhà trường trong công tác giáo dục và đào tạo trên địa bàn huyện Như Thanh nói riêng, tỉnh Thanh Hóa nói chung.
(CLO) Những năm học vừa qua chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường luôn đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Vị thế của nhà trường từng bước được khẳng định, đáp ứng kịp thời yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục trong thời kỳ đất nước hội nhập và nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương, góp phần xây dựng xã Hợp Thành đạt xã nông thôn mới nâng cao.
(NB&CL) Những giáo viên người địa phương đang ngày càng trở thành lực lượng nòng cốt trong việc dạy học ở những nơi vùng cao, vùng xa. Lực lượng này ngày một dồi dào và chính họ là những người truyền cảm hứng cho học trò của mình vượt khó, vươn lên để học tập tốt.
(CLO) Nhân ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Kim Sơn đã có những chia sẻ xung quanh quá trình xây dựng, những điểm đáng chú ý và mong mỏi đối với Luật Nhà giáo - một dự án Luật dự kiến khi ban hành sẽ khẳng định và giữ vững vị thế, nâng cao vị trí của nhà giáo.
(CLO) Chưa bao giờ, ngành giáo dục được quan tâm nhiều như bây giờ, nhưng cũng chưa bao giờ trách nhiệm đặt lên vai cho thầy cô lớn như bây giờ. Trách nhiệm đó chính là nâng cao chất lượng giáo dục, tạo nguồn nhân lực chất lượng cao làm điểm tựa để xây dựng đất nước bước vào kỷ nguyên mới, hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, 100 năm ngày thành lập nước.
(CLO) Sáng nay (20/11), Tập đoàn Giáo dục Quốc tế Nam Việt đã tổ chức chương trình “Lễ kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam” với nhiều hoạt động tri ân và vinh danh đầy ý nghĩa.
(CLO) Từ năm 2021 đến nay, có 17 lượt học sinh dự thi và đoạt huy chương, trong đó có 7 học sinh đoạt huy chương Quốc tế (gồm 3 huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 3 Huy chương Đồng) - dẫn đầu các tỉnh, thành phố cả nước về số lượng huy chương đạt được.
(NB&CL) Dạy học là một nghề vất vả, dạy học miền núi lại vất vả hơn bội phần. Thế nhưng đã có những người thầy người cô từ bỏ phố thị, đồng bằng lên vùng cao dạy học và gắn bó với những điểm trường lẻ hàng chục năm trời. Câu chuyện dạy học của họ thực sự mang lại cho mỗi chúng ta những câu chuyện truyền cảm hứng, minh chứng cho quan điểm: “Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình!”.
(CLO) Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng: “Chúng ta cùng chúc nhau 20/11 thật vui, có thêm sự động viên, nghị lực, tình cảm, từ đó giúp chúng ta mạnh mẽ trong giải quyết công việc và vững chãi, tự tin trong cuộc sống”.