Báo Nhà báo & Công luận xin trân trọng giới thiệu với quý bạn đọc toàn văn bài phát biểu của đồng chí Lê Quốc Minh -  Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập báo Nhân dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.  

Tuyên truyền nghị quyết của Đảng chưa bao giờ là công việc dễ dàng đối với các cơ quan báo chí và các phóng viên, biên tập viên. Có một thực tế là mỗi khi được giao chủ đề này, nhiều phóng viên rất ngại. Họ than khó và khô! Rốt cục, rất nhiều bài báo, chương trình phát thanh-truyền hình với mục đích tuyên truyền nghị quyết – dù là ở cấp trung ương hay cấp địa phương – thường sa vào lối mòn, kém hấp dẫn. Thậm chí rất nhiều nội dung chẳng khác nào những bản báo cáo mà ngay cả cán bộ, Đảng viên cần phải tiếp thu để chỉ đạo công việc cho đúng định hướng cũng ngại đọc, chứ đừng nói đến độc giả, khán thính giả phổ thông.

Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn báo chí phải “viết sao cho giản đơn, dễ hiểu, thiết thực. Sao cho mỗi đồng bào, chiến sỹ đều đọc được, hiểu được, nhớ được, làm được”. Nhưng viết báo tuyên truyền nghị quyết kiểu qua loa, thiếu đầu tư chất xám, thiếu tính báo chí như vậy thì độc giả chẳng muốn đọc, làm sao nghĩ tới chuyện họ hiểu, nhớ và làm theo. Sau mỗi giai đoạn, các cơ quan báo chí thường được yêu cầu tổng kết công tác tuyên truyền nghị quyết, và thế là lại có những bản báo cáo nặng tính liệt kê số lượng. Nhưng có ai đo đếm hiệu quả bằng những công cụ phân tích độc lập, những cuộc thăm dò ý kiến xã hội, thậm chí là những cuộc phỏng vấn sâu để xem người dân tiếp nhận thông tin tới mức nào? Mỗi khi nhắc tới từ “nghị quyết,” người ta thường có ấn tượng về những nội dung xa vời, khó hiểu; ngay cả nhiều lãnh đạo các cơ quan báo chí, các phóng viên, biên tập viên cũng chưa đánh giá đúng tầm quan trọng, chưa hiểu hết ý nghĩa của các nghị quyết, trong khi các nghị quyết chính là kim chỉ nam hoạt động cho cả một thời kỳ hoặc định hướng về những vấn đề then chốt.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là sự tổng kết sâu sắc lý luận và thực tiễn, kết tinh trí tuệ, ý chí, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; đề ra phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2021-2025; xác định chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030 và tầm nhìn phát triển đất nước đến năm 2045; có giá trị định hướng và lãnh đạo, chỉ đạo toàn bộ các hoạt động của Đảng, Nhà nước và xã hội. Ngày 9/3/2021, thay mặt Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Chỉ thị của Bộ Chính trị tới các cấp ủy, tổ chức đảng, các cấp, các ngành về việc nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Chỉ thị yêu cầu công tác tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cần được tiến hành thường xuyên, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, kịp thời, phong phú, sinh động.

Năm 2021 là năm đầu tiên triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Chính vì vậy tuyên truyền việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nghị quyết đại hội đảng bộ các cấp là nhiệm vụ quan trọng của báo chí cả nước. Đây cũng là nhiệm vụ chính trị hàng đầu, thường xuyên, lâu dài, đặc trưng của báo Đảng. Trong tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Báo Nhân Dân – với chức năng, nhiệm vụ của mình – đã thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo trực tiếp, thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, bám sát thực tiễn cuộc sống để thông tin kịp thời, chính xác, khách quan, bảo đảm sự định hướng dư luận xã hội; đồng thời chủ động đổi mới, sáng tạo để tăng hiệu quả công tác tuyên truyền.

Là cơ quan có nhiều loại hình báo chí, gồm báo in, báo điện tử, truyền hình và mỗi loại hình lại có nhiều ấn phẩm, Báo Nhân Dân tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nội dung, hình thức và cách tổ chức tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, trên nguyên tắc giữ vững định hướng của Báo Đảng. Phương châm là tuyên truyền đúng, trúng, hấp dẫn, đưa thông tin đến bạn đọc nhanh, chính xác, trung thực, đa chiều và khách quan.

Ngay sau khi Trung ương ban hành các Văn kiện Đại hội XIII, báo Nhân Dân đã tổ chức thực hiện chuyên mục “Tìm hiểu nội dung các Văn kiện Đại hội XIII của Đảng,” đăng liên tục nhiều bài viết chuyên sâu của các đồng chí lãnh đạo, các nhà khoa học phân tích sâu, làm rõ những điểm mới quan trọng trong nội dung các Văn kiện Đại hội XIII. Tiếp đó, những cách làm chủ động, sáng tạo như triển khai các nghị quyết theo chuyên đề, giao việc khó cho người đứng đầu, chọn những điểm đột phá phù hợp thực tế… của các địa phương, đơn vị được thể hiện đa dạng, sinh động. Các bài viết không chỉ phản ánh một chiều mà thẳng thắn chỉ ra những điểu còn bất cập khi triển khai nghị quyết gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; kiến nghị những giải pháp để việc thực hiện chủ trương, nghị quyết đạt hiệu quả. Một nét mới trong tuyên truyền việc triển khai Nghị quyết Đại hội XIII tại các địa phương là việc thường xuyên thực hiện các bài phỏng vấn các đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng là lãnh đạo các ngành, địa phương, làm phong phú hơn chuyên mục này.

Để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII, Trung ương có cách làm mới là tổ chức các hội nghị trực tuyến toàn quốc đến các điểm cầu là các quận, huyện trong cả nước để kịp thời lan toả chủ trương, những định hướng lớn. Nội dung các hội nghị theo các chủ đề lớn: nghiên cứu, học tập, quán triệt Nghị quyết Đại hội XIII; hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập chuyên đề toàn khóa về “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; hội nghị toàn quốc của Mặt trận Tổ quốc; hội nghị toàn quốc các cơ quan nội chính; hội nghị toàn quốc về văn hoá, hội nghị cán bộ toàn quốc, hội nghị đối ngoại toàn quốc... Thời gian trước, trong và sau các hội nghị lớn này, Báo Nhân Dân đều tổ chức các đợt tuyên truyền sâu rộng trên mọi ấn phẩm. Nhân Dân Hằng ngày và Nhân Dân Điện tử có nhiều bài viết về các nội dung quan trọng của từng hội nghị; các bài viết của các nhà nghiên cứu phân tích những luận điểm trong các bài phát biểu chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư ở các hội nghị; các bài viết phản ánh thực tế triển khai Nghị quyết Đại hội XIII liên quan nội dung từng hội nghị.

Nhân Dân Cuối tuần, Nhân Dân Hằng tháng và Thời Nay đều tổ chức các chuyên đề  với dung lượng lớn, Nhân Dân Điện tử sản xuất hàng loạt bài mega story kết hợp nội dung văn bản với hình ảnh, video và đồ họa, Truyền hình Nhân Dân có các chuyên mục “Luận đàm,” “Việc cần làm,” “Đảng với sự nghiệp đổi mới.” Các ấn phẩm này tận dụng lợi thế riêng là tính chuyên sâu để khai thác triệt để từng vấn đề và gợi ý các giải pháp, đúng với xu hướng mới của báo chí thế giới là “báo chí giải pháp” và “báo chí xây dựng” cùng quan điểm “đọc chậm” để thu nạp nhiều kiến thức, thay vì để bị cuốn đi trong cơn bão tin tức mỗi ngày. Báo Nhân Dân mạnh dạn đầu tư công cụ sản xuất các bài đa phương tiện – từ thông tin đồ họa tương tác, video cho đến các bài mega story phức tạp – để mỗi phóng viên, biên tập viên đều có thể tự sản xuất những nội dung digital phức tạp và hấp dẫn, không cần sự hỗ trợ của nhân viên công nghệ.

Nhiệm kỳ Đại hội XIII, Ban Chấp hành Trung ương đã có 4 hội nghị. Báo đã tổ chức các đợt tuyên truyền nội dung các hội nghị theo hướng bám sát thực tiễn, phản ánh, đề cập chủ đề của từng hội nghị. Đặc biệt, tuyên truyền về Hội nghị Trung ương 4 (khoá XIII), báo đã có 5 bài viết trên Nhân Dân hằng ngày và các sản phẩm mega story cầu kỳ trên Nhân Dân điện tử, nhìn lại việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII, phân tích, chỉ rõ những hạn chế và đề xuất các giải pháp cần tiếp tục triển khai tại các địa phương, đơn vị để ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến,” “tự chuyển hoá.” Ngay sau khi Trung ương ban hành Quy định 22-QĐ/TW ngày 28/7/2021 về kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng; Quy định 24-QĐ/TW ngày 30/7/2021 về thi hành Điều lệ Đảng, Báo đã đặt các đồng chí Uỷ viên Trung ương Đảng, lãnh đạo Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và Ban Tổ chức Trung ương có các bài viết giải thích về những điểm mới trong các Quy định của Đảng, giúp cán bộ, đảng viên hiểu rõ và góp phần định hướng việc thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Việc Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 14-KL/TW ngày 22/9/2021 về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung nhận được sự quan tâm và bày tỏ đồng thuận rất cao của xã hội. Báo Nhân Dân đã có ngay các bài bình luận, đồng thời thực hiện nhiều bài chuyên sâu sử dụng công nghệ báo chí hiện đại trên nền tảng số, khẳng định ý nghĩa của Kết luận 14-KL/TW; thực tế hiệu quả của việc vận dụng năng động, sáng tạo chủ trương, đường lối của Đảng trong các thời kỳ cách mạng; những giải pháp để tinh thần “khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung” sớm đi vào đời sống.

Để kịp thời lan tỏa niềm tin, truyền cảm hứng cho cán bộ, đảng viên về bài viết quan trọng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam,” Báo Nhân Dân đã sớm tổ chức đợt tuyên truyền lớn, dài ngày trên ấn phẩm Nhân Dân Hằng ngày và Nhân Dân Điện tử. Báo đã đăng gần 100 bài viết của các nhà khoa học, cán bộ, đảng viên, nhân dân trong cả nước và các nhà nghiên cứu, các học giả nước ngoài hưởng ứng những luận điểm tâm huyết, tổng kết sâu sắc lý luận và thực tiễn về những vấn đề cơ bản nhất của cách mạng nước ta; đồng thời bày tỏ niềm tin về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, về khát vọng phát triển đất nước. Cùng với các chuyên mục “Tâm huyết với chỉ đạo của Tổng Bí thư” và “Dư luận thế giới về bài viết của Tổng Bí thư” trên Nhân Dân Hằng ngày, Báo Nhân Dân đã lập riêng một website về vấn đề này, được các đồng nghiệp và công chúng đánh giá là sản phẩm hiếm hoi biến những vấn đề lý luận phức tạp trở nên đơn giản và hấp dẫn. Trên website có bài phát biểu của Tổng Bí thư bằng hình thức văn bản và audio, có những phần tóm tắt để những độc giả khó tính và bận rộn nhất cũng có thể nắm bắt nhanh chóng những vấn đề cốt lõi trong bài phát biểu, đồng thời là kho tư liệu đồ sộ về những ý kiến của chuyên gia, học giả trong nước, nước ngoài và người dân bày tỏ sự đồng tình và ủng hộ với bài viết của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Kể từ tháng 5/2021, Báo Nhân Dân tập trung xây dựng lại fanpage trên Facebook, số người theo dõi chỉ sau 1 tháng đã tăng 5000% với mức tương tác cao và đều đặn, nhờ đó kịp thời chuyển tải nhiều thông tin chính thống của Đảng và Nhà nước, trong đó có nhiều nội dung về tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng trên nền tảng mạng xã hội có đông đảo người dùng này. Tháng 10/2021, Báo Nhân Dân lập kênh TikTok chủ động nhắm vào đối tượng là thế hệ Z – những người trẻ sẽ đóng vai trò lớn trong tương lai phát triển của đất nước. Trái với suy nghĩ của nhiều người rằng giới trẻ lên mạng xã hội chỉ tìm kiếm thông tin giải trí, các nội dung về đường lối, chính sách, về những quy định quy chế mới, về các vấn đề chính trị-xã hội trên Facebook fanpage hay tài khoản TikTok của báo Nhân Dân luôn thu hút hàng chục, hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu lượt xem.

Trước đó, vào tháng 9/2021, báo Nhân Dân bổ sung thêm loại hình radio vào hoạt động đa nền tảng của mình thông qua sản phẩm podcast, cung cấp hai bản tin thời sự mỗi ngày cũng như các truyện ngắn độc quyền, vừa chủ động chiếm lĩnh thêm một nền tảng kỹ thuật số để trở thành kênh thông tin chính luận chính thống cho người dân trong bối cảnh thông tin nhiễu loạn và nhiều thông tin sai lệch tràn ngập Internet, vừa đáp ứng nhu cầu giải trí thư giãn trong thời gian cách ly xã hội vì đại dịch Covid-19. Nhờ sự giúp đỡ của Bộ Thông tin-Truyền thông, các đơn vị phát hành báo chí cũng như các nhà in trực thuộc, Báo Nhân Dân đã cung cấp miễn phí gần 4 triệu tờ báo cho người dân Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng Nai, Long An, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu trong 20 ngày giãn cách xã hội tại các tỉnh thành miền nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở các nhà báo: “Mỗi khi viết một bài báo, thì tự đặt câu hỏi: Viết cho ai xem? Viết để làm gì? Viết thế nào cho phổ thông dễ hiểu, ngắn gọn dễ đọc?”. Trong một lần đến thăm báo Nhân Dân, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định “Báo Nhân Dân là tiếng nói mà người dân đặt niềm tin cậy. Báo Nhân Dân là phải chuẩn.” Báo Nhân Dân luôn bám sát những quan điểm đó khi tuyên truyền nghị quyết nói chung, và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nói riêng, để những định hướng lớn của Đảng đến được với người dân một cách chính xác và dễ hiểu, góp phần khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, hướng tới những dấu mốc quan trọng là 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030 và 100 năm lập quốc vào năm 2045.

Tổng biên tập Báo Nhân dân Lê Quốc Minh