Chủ tịch Hội đồng Liên bang Nga, bà Valentina Matviyenko, khẳng định Bắc Cực phải được bảo vệ như một lãnh thổ hòa bình và nhấn mạnh rằng Nga không thể làm ngơ trước các hành vi vượt ngoài khuôn khổ luật pháp quốc tế.

Phát biểu với báo giới tại Moscow, bà Matviyenko cảnh báo rằng những cách tiếp cận mập mờ từ phía Mỹ có thể dẫn đến tình trạng xung đột mới.

"Chúng ta không thể cho phép hành vi vi phạm luật pháp quốc tế gây tổn hại đến lợi ích của các quốc gia khác", bà nhấn mạnh, đồng thời nhắc lại các ví dụ trong quá khứ về việc Mỹ cố mở rộng phạm vi ảnh hưởng.

Ý tưởng mua Greenland của ông Trump đã làm bùng nổ các phản ứng gay gắt từ cả trong nước và quốc tế, làm gia tăng lo ngại về một cuộc chạy đua mới tại Bắc Cực. Ông Trump cho rằng Mỹ cần Greenland để đảm bảo an ninh quốc gia và không ngần ngại đề cập đến khả năng sử dụng biện pháp quân sự hoặc kinh tế để đạt được mục tiêu.

Phát biểu này đã khiến các đồng minh châu Âu, đặc biệt là Đan Mạch và Đức, phản ứng mạnh mẽ. Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen gọi ý tưởng của ông Trump là "vô lý", trong khi Thủ tướng Greenland Múte Egede khẳng định: "Greenland là của chúng tôi. Nó không phải để bán và sẽ không bao giờ bị bán".

Greenland, với vị trí chiến lược ở Bắc Cực và các tài nguyên khoáng sản phong phú, từ lâu đã nằm trong tầm ngắm của nhiều cường quốc như Nga, Trung Quốc và Mỹ. Đây còn là nơi đặt căn cứ không gian Pituffik (trước đây là căn cứ không quân Thule) của Mỹ, một cơ sở chiến lược hoạt động từ năm 1943. 

Phản ứng trước tình hình, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nhấn mạnh rằng Nga đang theo dõi sát sao các diễn biến. "Chúng tôi đang quan sát tình hình khá căng thẳng này. Rất may, hiện tại nó vẫn chỉ dừng ở mức tuyên bố", ông nói trong một cuộc họp báo tại Moscow.

Tại châu Âu, các nhà lãnh đạo cũng đã bày tỏ lo ngại sâu sắc. Thủ tướng Đức Olaf Scholz mô tả kế hoạch này là "một sự hiểu lầm nghiêm trọng" trong khi Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Noël Barrot kêu gọi tôn trọng biên giới chủ quyền trên toàn cầu và cảnh báo rằng thế giới có thể đang quay trở lại thời kỳ mà "luật của kẻ mạnh nhất chiếm ưu thế".

Mặc dù bị chỉ trích nặng nề, một số đồng minh của ông Trump vẫn bảo vệ quan điểm của ông. Nghị sĩ Cộng hòa Mike Waltz nhấn mạnh rằng các tài nguyên ở Bắc Cực mang lại lợi ích chiến lược to lớn cho Mỹ. "Đan Mạch là một đồng minh tuyệt vời, nhưng Greenland không phải là nơi để mặc kệ. Đây là một lãnh thổ nằm ở Tây Bán Cầu", ông nói.

Trong khi ông Trump chuẩn bị nhậm chức vào ngày 20/1, các quốc gia Bắc Cực và cộng đồng quốc tế sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ chính sách của Mỹ đối với khu vực đầy tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều căng thẳng này.

Đan Mạch đã bày tỏ sẵn sàng tham gia đối thoại để giải quyết các lo ngại về an ninh, nhưng không chấp nhận bất kỳ hành động nào ảnh hưởng đến quyền tự chủ của Greenland.

Hoài Phương (theo Newsweek, Interfax)