Theo dõi báo trên:
(NB-CL) Trong chương trình tập huấn “Bộ công cụ – quy trình theo dõi ý kiến bạn đọc và nâng cao kỹ năng phóng viên điều tra” tại TP. Vũng Tàu trong tuần qua do báo Pháp luật TP.HCM phối hợp cùng Trung tâm Truyền thông Giáo dục cộng đồng (MEC) tổ chức, hơn 40 nhà báo, phóng viên dự học đã được cung cấp thêm nhiều kỹ năng tối quan trọng để thực hiện bài báo điều tra đảm bảo tính chính xác, an toàn và hiệu quả.
Lường trước những “cạm bẫy”
Tại buổi tập huấn, nhà báo Nguyễn Đức Hiển, Tổng TKTS báo Pháp luật TP.HCM đã cùng các học viên phân tích về khái niệm “báo chí điều tra” (vốn không có nhiều sự thống nhất về khái niệm). Theo nhà báo Nguyễn Đức Hiển, báo chí điều tra cơ bản, đó là việc điều tra, phát hiện, tìm hiểu, công bố và chịu trách nhiệm công bố với sự thật được che giấu kỹ.
Và vì những sự thật “được che giấu kỹ” ấy, nhà báo phải đối mặt với việc bị ngăn cản, chống cự, làm méo mó sự thật, thay đổi sự thật để hợp thức hóa… Và đây là những cạm bẫy rất nguy hiểm.
Cân nhắc để không trở thành công cụ
Các lãnh đạo, BTV, phóng viên mảng pháp luật, điều tra đang làm việc tại các tờ báo Pháp Luật TP.HCM, báo Giao Thông, báo VTC, báo Thanh Tra, báo Long An… tại buổi tập huấn cho rằng, khi nhận đơn thư tố giác của bạn đọc, tin tức trên mạng xã hội, phát hiện dấu hiệu trục lợi của cá nhân, tổ chức, thông tin chưa được làm rõ từ báo bạn… thì phóng viên có thể thực hiện xác minh và thực hiện bài điều tra.
[caption id="attachment_47253" align="aligncenter" width="800"]
Phóng viên tác nghiệp.[/caption] Tại buổi tập huấn, nhà báo Mai Phan Lợi, Trưởng đại diện báo Pháp Luật TP.HCM tại Hà Nội đã đưa ra các tình huống có thể thực hiện bài điều tra như: “Được cung cấp một tài liệu đầy đủ một cách bất thường liên quan tới một ứng viên trước bầu bán”; “Nghe tin đồn về một vụ cướp được dàn dựng trên taxi”; “Độc giả bình luận về một sự thật che đậy trong bài viết”… để các học viên lựa chọn cách xử lý.
Có rất nhiều cách xử lý được các nhóm học viên đưa ra. Kết lại, nhà báo Nguyễn Đức Hiển cho rằng phóng viên cần: Cân nhắc và cảnh giác (để không trở thành công cụ); Từ chối các lợi ích (để an toàn, trong sáng); Xem xét việc điều tra và công bố có lợi cho xã hội hay không; Độc lập về quan điểm (quan điểm của người viết có thể giống hoặc khác người cung cấp, để thực sự trong sáng về động cơ); Giải mã các tài liệu; Báo cáo tòa soạn (Quy trình bắt buộc)…
Và để công bố thông tin điều tra, nhà báo Nguyễn Đức Hiển đưa ra 03 lưu ý cần nhớ: 1. Việc công bố phải có lợi cho xã hội. 2. Không bị pháp luật cấm (thông tin có nằm trong danh mục tài liệu mật hay không…) 3. Thời điểm công bố. “Nhà báo thường dễ “chết” vì quên 03 vấn đề trên. Đó là những cái “bẫy” nguy hiểm!”, nhà báo Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh.
“Không phải những gì lấp lánh đều là vàng!”
Về tính an toàn của một bài báo điều tra, có lẽ không gì “chân thực” hơn nếu điều này được chia sẻ bởi một điều tra viên giàu kinh nghiệm - Đại tá Hoàng Mạnh Chiến - nguyên Phó cục trưởng Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm tham nhũng (Bộ Công an).
Trao đổi với các phóng viên, Đại tá Hoàng Mạnh Chiến nói về khái niệm “chứng cứ”: “Chứng cứ tạo thành nền tảng thực sự của bất kỳ hệ thống pháp lý nào, thiếu nó luật pháp sẽ trở thành đối tượng cho những ý thích thất thường của kẻ có quyền” và nhấn mạnh: "Phân tích chứng cớ điều tra phải “như phân tích tình báo”.
Trong báo chí điều tra, chứng cứ là yếu tố sống còn, phải “nói có sách, mách có chứng”. Theo Đại tá Hoàng Mạnh Chiến, chứng cứ gồm: Lời trình bày, lời khai; Các loại tài liệu, giấy tờ; Chứng cứ vật chất. Phóng viên phải luôn cân nhắc các yếu tố, phân tích và đánh giá kỹ lưỡng! “Nếu không đủ chứng cứ (nhân chứng, vật chứng), chứng cớ 50-50, nếu làm sẽ dẫn tới nhiều rủi ro: Nhẹ thì làm sai, nặng thì làm oan!”, Đại tá Chiến cho biết.
Cụ thể, để làm bài điều tra, người thực hiện cần đảm bảo sự khách quan, đúng trình tự, hợp pháp (Ví dụ nguồn tin có “Mật” không). Thêm nữa, trong chứng cớ còn được phân ra làm 02: “Chứng cớ buộc tội” và “Chứng cớ gỡ tội”. Và phóng viên có thể chỉ nhận được từ người tố cáo ½ nội dung của bộ hồ sơ (một nửa hồ sơ có giá trị gỡ tội đã bị giấu đi), nên thường nhăm nhăm vào các chứng cớ buộc tội.
Đại tá Hoàng Mạnh Chiến cho biết khi viết bài điều tra, phóng viên phải luôn tự đặt ra các câu hỏi: Liệu có đúng? Liệu có bị lật lại?... bởi nếu chứng cứ yếu, việc đăng tải sẽ dễ dẫn tới nhiều rủi ro: Nhẹ thì làm sai, nặng thì làm oan. Đặc biệt, đối tượng có hành vi sai phạm có thể bóp méo, hủy bỏ, hợp thức hóa chứng cớ và lật lại thông tin bài viết.
Vì vậy, trước hết, việc thực hiện thu thập chứng cớ phải đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, có thể kể tới việc: Phỏng vấn, triệu tập lấy lời khai (trình bày), trưng cầu giám định; khám xét; khám nghiệm hiện trường; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp… Tiếp đó, người viết cần thực hiện kiểm tra, đánh giá chứng cứ: Kiểm tra, xác minh và đánh giá từng chứng cứ; Kiểm tra tổng hợp toàn bộ chứng cứ thu thập được, đối chiếu, so sánh; Tìm chứng cứ mới chứng minh bổ sung; Căn cứ vào các quy định pháp luật; Dựa vào kiến thức, kinh nghiệm cá nhân và trí tuệ tập thể…
“Không phải cái gì lấp lánh cũng là vàng!”, Đại tá Hoàng Mạnh Chiến ví von và căn dặn các phóng viên những về sự cẩn trọng, chính xác trong việc thu thập, kiểm tra và đánh giá chứng cứ.
Kiên Giang
Thích
(CLO) Honda Việt Nam chính thức ra mắt mẫu xe máy điện đầu tiên ICON e: với mức giá bán lẻ đề xuất từ 26,9 triệu đồng không bao gồm pin.
(CLO) Mỹ giữ nguyên mức thuế với Nga, Cuba, Belarus, Triều Tiên do đã áp lệnh trừng phạt nghiêm ngặt từ trước, không mở rộng thêm.
(CLO) Thị trường chứng khoán và đồng đô la lao dốc vào thứ Năm (3/4) sau khi chính sách áp thuế mới nhất trên toàn thế giới của Tổng thống Donald Trump thổi bùng một cuộc chiến thương mại mà nhiều người lo ngại sẽ gây ra suy thoái kinh tế và làm tăng lạm phát.
(CLO) Nhận định HAGL vs Bình Dương, 17h ngày 5/4 tại V.League 2024/25; dự đoán tỉ số HAGL vs Bình Dương cùng các chuyên gia phân tích.
(CLO) "Xiên bẩn" - một món ăn đường phố khoái khẩu của nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ, học sinh, sinh viên. Sở dĩ được gọi là “xiên bẩn” bởi nó có nguồn gốc không rõ ràng, bày bán ở những nơi bụi bặm, được chiên đi chiên lại nhiều lần và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khoẻ.
(CLO) Từ tháng 4, du khách đến TP Hạ Long sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp kỳ vĩ của vịnh Hạ Long và Bái Tử Long từ khinh khí cầu neo cố định ở độ cao 80-100 m, mang lại trải nghiệm mới lạ và đầy hấp dẫn.
(CLO) Dự báo thời tiết ngày 4/4, miền Bắc nắng ráo trước khi chuyển mưa do tác động của đợt không khí lạnh tăng cường yếu, lệch đông.
(CLO) Chỉ trong 4 năm, ắc quy có thể suy giảm nghiêm trọng, khiến xe khó khởi động - đâu là giải pháp?
(CLO) Thương vụ, Đại sứ Quán Việt Nam tại Hoa Kỳ vừa có văn bản gửi Vụ Phát triển thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương về việc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump Trump đã ban hành Sắc lệnh về thuế đối ứng áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ.
(CLO) Để có tiền tiều xài, Nguyễn Hoàng Kiều đã nhận bán ma túy thuê cho một đối tượng không rõ nhân thân, lai lịch với giá là 15 triệu đồng/tháng. Kiều bị bắt quả tang khi đem ma túy về dấu tại phòng trọ.
(CLO) Ngày 3/4 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức Hội thảo quốc tế "Đẩy mạnh hội nhập quốc tế về văn hóa trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc", nhằm xin ý kiến chuyên gia về Đề án "Quốc tế hóa văn hóa Việt Nam và Việt Nam hóa văn hóa quốc tế".
(CLO) Lợi nhuận sau kiểm toán năm 2024 của CTCP Tập đoàn Bệnh viện TNH (HOSE: TNH) tiếp tục sụt giảm, chỉ đạt 45 tỷ đồng – mức thấp nhất kể từ khi hoạt động. Nguyên nhân đến từ doanh thu khám chữa bệnh bảo hiểm bị điều chỉnh giảm và chi phí hoạt động tăng cao.
(CLO) Nhận định U17 Việt Nam đấu U17 Úc, 22h ngày 4/4 tại VCK U17 châu Á 2025; dự đoán tỉ số U17 Việt Nam đấu U17 Úc cùng các chuyên gia phân tích.
(NB&CL) Với sự trọng thị thơ ca, với đức khiêm nhường và sự chân thành, Thuận Hữu luôn lảng tránh và không bao giờ nhận mình là nhà thơ khi bạn bè và các nhà thơ gọi ông là nhà thơ, cho dù ông có những bài thơ quá nhiều người thuộc như bài Những phút xao lòng.
(CLO) Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Năm đã kêu gọi các công ty châu Âu đình chỉ kế hoạch đầu tư vào Hoa Kỳ sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố áp thuế toàn cầu đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ.
(CLO) Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Vĩnh Phúc phải đa dạng hóa ngành nghề, sản phẩm, thị trường, chuỗi cung ứng để phát triển nhanh và bền vững, có thể ứng phó kịp thời với tình hình khi một số ngành nào đó gặp khó khăn. Đưa Vĩnh Phúc trở thành trung tâm sản xuất công nghiệp hiện đại của cả nước. Chuyển từ gia công, lắp ráp sang sản xuất các sản phẩm có hàm lượng công nghệ cao, tăng tỷ lệ giá trị gia tăng trong sản xuất công nghiệp.
(CLO) Mạng xã hội đang tạo ra một 'thế giới song song' đầy cám dỗ, nơi giới trẻ đang phải đối mặt với một nghịch lý: 'bắt kịp' những xu hướng phù phiếm trên mạng xã hội, nhưng lại 'bỏ lỡ' những giá trị đích thực của cuộc sống.
(CLO) Ngày 3/4, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Hải Phòng chính thức phát động Giải báo chí "Vì một Hải Phòng phát triển" lần thứ VII với chủ đề "Hải Phòng - Thành phố thân thiện".
(CLO) Ngày 3/4, Hội Nhà báo thành phố Hải Phòng tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ báo chí với chủ đề "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI trong làm báo đa phương tiện và sản xuất nội dung số trên các nền tảng mạng xã hội năm 2025" cho phóng viên, nhà báo đang hoạt động trên địa bàn thành phố Hải Phòng.
(NB&CL) “AI là công cụ, nhưng chính con người mới quyết định công cụ ấy được dùng vào việc gì. Không phải cứ có công nghệ là tiến bộ, mà là khi công nghệ đi cùng đạo đức, đi cùng sự thấu cảm, đi cùng khát vọng phục vụ sự thật…” – đó là nhấn mạnh của nhà báo Nhật Hoa khi trò chuyện về Hội nghị Nhà báo Thế giới 2025 tại Hàn Quốc, diễn ra từ 30/3 đến 5/4/2025, mà bà là đại diện cho người làm báo Việt Nam tham dự.
(CLO) UBND tỉnh Hải Dương vừa ban hành kế hoạch tổ chức xét và trao Giải thưởng Báo chí Nguyễn Lương Bằng lần thứ VI (giai đoạn 2021-2025), nhằm tôn vinh những tác phẩm báo chí xuất sắc, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
(CLO) Chiều 2/4, nhân kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Ngãi (1975 - 2025), đoàn công tác của Báo Hải Dương đã tới thăm và có buổi trao đổi nghiệp vụ với Báo Quảng Ngãi.
(CLO) Ngày 2/4, Tạp chí Trẻ em Việt Nam chính thức phát động cuộc thi vẽ tranh “Ngôi nhà mơ ước” năm 2025 với chủ đề “Đô thị xanh hạnh phúc”. Tổng giá trị giải thưởng lên tới hơn 300 triệu đồng.
(CLO) Xác định báo chí có vai trò đặc biệt trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Vì thế, Hội Nhà báo Việt Nam và các cơ quan báo chí đã có nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả tạo thành cầu nối giữa cơ quan quản lý với doanh nghiệp thực hiện các chủ trương về bảo vệ môi trường, hướng tới kinh tế xanh.
(CLO) Ngày 2/4, tại xã Ngư Thủy (huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình), Báo Quân đội nhân dân phối hợp với Quân khu 4, các đơn vị đồng hành và chính quyền địa phương tổ chức chương trình tri ân 72 cựu dân quân Đại đội nữ pháo binh Ngư Thủy. Đây là một trong những hoạt động ý nghĩa hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
(CLO) Chiều 1/4, Tỉnh ủy Lạng Sơn đã tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về việc sáp nhập Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh Lạng Sơn vào Báo Lạng Sơn, tạo thành Báo và Đài Phát thanh Truyền hình Lạng Sơn. Đồng thời, hội nghị cũng công bố các quyết định về công tác cán bộ của Ban Thường vụ Tỉnh ủy.
