Hội nghị nhằm đánh giá lại kết quả 3 năm thi hành Luật báo chí, qua đó chỉ ra những thuận lợi khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật báo chí từ đó đề xuất giải pháp khắc phục.

Tham dự và chủ trì Hội nghị có các đồng chí; Hoàng Vĩnh Bảo - Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông (TT&TT), Nguyễn Thanh Lâm - Cục trưởng Cục PTTH&TTDT, Lưu Đình Phúc  - Cục trưởng Cục báo chí. Cùng tham dự có các đồng chí là lãnh đạo các cơ quan báo chí, lãnh đạo các bộ ban ngành, các sở thông tin truyền thông cùng các phóng viên cơ quan báo chí.

Phát biểu khai mạc, đồng chí Hoàng Vĩnh Bảo – Thứ trưởng Bộ TT&TT khẳng định: Có thể nói rằng chưa thời điểm nào mà hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về báo chí lại tương đối đầy đủ và thuận lợi cho các tổ chức, đơn vị áp dụng thực hiện như hiện nay. Tuy nhiên trải qua 3 năm triển khai thì một số quy định của Luật báo chí 2016 đã có những hạn chế bất cập, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu trong thực tiễn của lĩnh vực báo chí nhất là vấn đề xu hướng phát triển công nghệ hiện nay. Đặc biệt, những diễn biễn mới trong thực tế đã dẫn đến nhiều khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện. Việc sửa đổi hoàn thiện các quy định trong Luật báo chí 2016 là nhu cầu cấp thiết đặt ra trong giai đoạn hiện nay.

Theo báo cáo tóm tắt sơ kết 3 năm thi hành Luật báo chí 2016, sau 3 năm triển khai thực hiện Luật báo chí 2016, nhiều bộ, ngành, địa phương và cơ quan báo chí đều cho rằng, thời gian qua, Luật báo chí 2016 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật đã tạo hành lang pháp lý để hoạt động báo chí và hoạt động liên quan đến báo chí phát triển vượt bậc, quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của nhân dân được bảo đảm và phát huy trong khuôn khổ Hiến pháp và Luật định. Những nội dung của Luật báo chí 2016 về cơ bản đã phù hợp và bảo đảm tính hiệu lực trong quản lý, điều hành các hoạt động báo chí.

Trên thực tế, Luật Báo chí 2016 tạo hành lang pháp lý quan trọng cho sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững, là chỗ dựa của những người làm báo để thực hiện nhiệm vụ chính trị, phục vụ xã hội và nhân dân tốt hơn. Việc sửa đổi và ban hành Luật Báo chí 2016 khẳng định Đảng và Nhà nước ta luôn đề cao vai trò của báo chí, đồng thời cũng trao trách nhiệm cao cả và nặng nề cho những người làm báo Việt Nam.

Tại Hội nghị sơ kết đã có rất nhiều ý kiến tham luận, đóng góp để sửa đổi toàn diện Luật báo chí năm 2016 nhằm khắc phục những tồn tại, đáp ứng yêu cầu phát triển báo chí trong giai đoạn mới.

Các ý kiến phần lớn bám sát vào thực tiễn hoạt động của từng cơ quan báo chí và đều đưa ra những sửa đổi cụ thể, rõ ràng, thẳng thắn. Nhà báo Vũ Văn Tiến - Ủy viên Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trưởng ban Tuyên giáo Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã đưa ra ba đề nghị cụ thể.

Đó là, vấn đề  tác nghiệp của phóng viên hiện nay ở nhiều tòa soạn chưa rõ ràng về chức năng nhiệm vụ của phóng viên hay nhân viên quảng cáo. Nhà báo đề nghị các cơ quan báo chí cần phải gửi danh sách nhân sự trong từng tòa soạn tới Bộ Thông tin & Truyền thông để các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp có thể tra cứu thông tin khi cần. Vấn đề thứ 2 là các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp hiện nay đang phải tiếp cận với quá nhiều loại thẻ.

Đề nghị trong Luật báo chí sửa đổi nên có quy định cụ thể hơn là ngoài thẻ nhà báo thì các cơ quan báo chí được lưu hành thẻ ra vào hoặc thẻ cơ quan như thế nào để quá trình tác nghiệp được nghiêm túc hơn. Thêm vào đó, đồng chí Vũ Văn Tiến cũng đề nghị quy trình cấp thẻ nhà báo phải chặt chẽ, công khai hơn nữa, tránh ảnh hưởng đến uy tín của người làm báo. Thứ ba là tình trạng gỡ, sửa tin bài với hàng trăm tin bài trong một năm thì phải có quy định cụ thể hơn nữa việc xử phạt sai phạm này trong luật báo chí sửa đổi với phóng viên viết bài và trách nhiệm của tòa soạn khi gỡ sửa tin bài...

Những bất cập được chỉ ra tại Hội nghị đều xoay quanh các vấn đề như bản quyền báo chí, nộp lưu chiểu báo chí, liên kết trong hoạt động báo chí, vấn đề “báo hóa” tạp chí, trang thông tin điện tử gây khó khăn trong công tác quản lý; Các vấn đề như người phát ngôn, giấy giới thiệu, văn phòng đại diện, phóng viên thường trú hiện nay vẫn còn có nhiều điểm chưa chặt chẽ...cũng được Hội nghị đề cập đến.

Đặc biệt là, Hội Nhà báo Việt Nam thời gian qua đã có tổng hợp báo cáo từ các cấp hội và ghi nhận kiến nghị, đề xuất của các đơn vị được giám sát theo chương trình giám sát hàng năm của Ban Kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam. Từ đó nhận thấy một số khó khăn, bất cập khi triển khai Luật Báo chí.

Chính vì thế, phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Phan Hữu Minh – Trưởng ban Kiểm tra, Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định: Trong thời gian tới, để tạo điều kiện cho sự phát triển lành mạnh của báo chí và nâng cao hiệu quả của công tác quản lý nhà nước về báo chí, Hội Nhà báo đề xuất một số giải pháp. Đó là, tập trung nghiên cứu thể chế hóa, cụ thể hóa, làm rõ một số nội hàm quy định trong Luật Báo chí 2016 như quy định về Văn phòng đại diện; Hiệp y bổ nhiệm lãnh đạo cơ quan báo chí; Liên kết trong hoạt động báo chí; Tạp chí Điện tử... Thứ hai là, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của Luật Báo chí trên các phương tiện truyền thông, báo chí. Thứ ba là tăng cường hơn nữa công tác phối hợp giữa Ban Tuyên giáo, Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội Nhà báo Việt Nam trong việc tổ chức thực hiện quy định về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo. Thứ tư là chú trọng công tác nghiên cứu, dự báo các vấn đề phát sinh trong hoạt động báo chí, truyền thông thời kỳ cách mạng công nghệ 4.0 để cập nhật điều chỉnh các nội dung quy định trong Luật Báo chí cho phù hợp với thực tiễn.

Ngoài ra, đại diện Thông tấn xã Việt Nam cho rằng, hiện nay nhiều thông tin trên báo chí đang bị cắt gọt, chỉnh sửa khi đăng  tải trên mạng truyền thông xã hội. Điều này cho thấy vấn đề bản quyền báo chí đang bị  bỏ ngỏ, chưa được xử lý triệt để. TTXVN là một trong những cơ quan báo chí chịu ảnh hưởng nhiều nhất của tình trạng vi phạm bản quyền thông tin. Điều 59 về xử lý vi phạm trong lĩnh vực báo chí, Khoản 4 quy định xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực báo chí theo quy định của pháp luật về sở hữu trí tuệ. TTXVN cho rằng ngay trong nội dung Luật báo chí cũng có thể làm rõ và cụ thể hóa hơn những vi phạm bản quyền báo chí và vấn đề bồi thường thiệt hại.

Kết luận Hội nghị, Thứ Trưởng Hoàng Vĩnh Bảo khẳng định sẽ nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu và mong muốn sẽ tiếp tục nhận được nhiều đóng góp thêm nữa gửi về văn phòng Bộ thời gian tới. Thứ trưởng nhấn mạnh, qua các tham luận của Hội nghị cho thấy, việc thực thi Luật báo chí về cơ bản các đối tượng triển khai tương đối tích cực. Tuy nhiên một số đối tượng không nắm vững những quy định nên trong việc thực thi còn có những hạn chế...Thứ trưởng cũng đề nghị bản thân từng cơ quan, các đối tượng liên quan đến Luật báo chí, cơ quan chủ quan, cơ quan báo chí, các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ, đầy đủ và thực hiện nghiêm theo đúng chức trách của mình.

Hà Vân