Vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành văn bản số 694/UBND-VP về việc thực hiện Kết luận thanh tra số 289/KL-TTr ngày 30/12/2019 của Chánh Thanh tra tỉnh về việc thanh tra toàn diện đối với tất cả các dự án trong khu vực kênh Bến Đình, thành phố Vũng Tàu.

Theo kết luận thanh tra, đơn vị đã tiến hành thanh tra toàn diện đối với 8 dự án nhà ở trong khu vực kênh Bến Đình (TP. Vũng Tàu) gồm: Khu nhà ở Sao Mai Bến Đình, Khu nhà ở tái định cư Bến Đình, Khu nhà ở Decoimex, Khu nhà ở Decoimex mở rộng, Khu nhà ở và dịch vụ Bến Đình,Khu nhà ở Đại An, Khu nhà ở Bến Đình 3, Khu nhà ở Bến Đình 3B.

8 dự án này có quy mô diện tích khoảng 28,7 ha, phân thành 1.410 lô đất ở, 1 chung cư cao tầng, 4 nhà trẻ, 1 trường học, 6 khu công viên cây xanh, 6 công trình dịch vụ công cộng, 1 trụ sở khu phố, 1 trạm xử lý nước thải, ngoài ra là đất giao thông.

Qua kiểm tra các dự án cho thấy, kết quả triển khai các dự án đầu tư còn bộc lộ nhiều hạn chế, nhiều hạng mục công trình đã triển khai thi công, nhưng không thực hiện các bước nghiệm thu, bàn giao theo quy định; không lưu trữ hồ sơ nghiệm thu hoặc chủ đầu tư cố tình không hợp tác với Đoàn kiểm tra; không cung cấp tài liệu, hồ sơ liên quan cho Đoàn kiểm tra, gây khó khăn cho hoạt động của đoàn.

Nhiều hạng mục công trình như mặt đường, vỉa hè, bờ kè, trạm điện, cống thoát nước đã xuất hiện sự xuống cấp sụt, lún nhưng không có hồ sơ làm cơ sở kiểm tra, đối chiếu, đánh giá chất lượng công trình theo quy định.

Cao độ nền ở hầu hết các dự án đều thấp hơn so với cao độ quy hoạch đã được phê duyệt mà nguyên nhân chính là do các chủ đầu tư triển khai không tuân thủ đúng quy hoạch, không phù hợp điều kiện địa chất công trình dẫn đến ngập úng.

Tổ chức triển khai xây dựng công trình trong dự án khi chưa thực hiện nghĩa vụ nộp thuế chuyển mục đích sử dụng đất theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền hoặc chuyển nhượng đất nền khi chưa thực hiện hoàn thành việc đầu tư hạ tầng (đường giao thông) của dự án theo đúng quy định. 

Cụ thể, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất: Trong số 08 dự án thì hiện nay chỉ còn 01 dự án vẫn chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính về nộp tiền sử dụng đất, đó là dự án Khu nhà ở Decoimex mở rộng.

Đối với dự án này, UBND tỉnh đã phê duyệt giá đất để tính tiền sử dụng đất bằng hình thức giao đất không thông qua hình thức đấu giá và Cục Thuế đã có thông báo số tiền sử dụng đất phải nộp là 276.058.490.000đ. Đến nay, Chủ đầu tư chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính (mới chỉ tạm nộp 43.500.000đ) và đang còn khiếu nại, nên UBND tỉnh đang giao Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính và Cục Thuế xác định lại.

Tuy nhiên, qua thanh tra nhận thấy, theo quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 58 Luật Đất đai năm 2003, thì tại thời điểm giao đất cho Chủ đầu tư, dự án Khu nhà ở Decoimex mở rộng lại thuộc trường hợp Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất.

Nhiều hộ dân chưa được cấp GCNQSDĐ

Tại 8 dự án trên, các lô đất đều đã được chuyển nhượng cho khách hàng, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân mà bên nhận chuyển nhượng chưa được hoàn thành thủ tục sang tên. Hiện có 29 hộ dân ở DA Khu nhà ở Đại An đang có kiến nghị, phản ánh về việc chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), mặc dù các hộ dân đã hoàn thành nghĩa vụ góp vốn cho chủ đầu tư, đa số đã xây dựng nhà ở ổn định.

Theo các hợp đồng hợp tác đầu tư của GELEXIM với 29 hộ dân thể hiện GELEXIM có trách nhiệm thi công cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh theo thiết kế được duyệt, nhưng đến nay đơn vị này vẫn chưa đầu tư cơ sở hạ tầng, mặc dù các hộ dân đã hoàn thành nghĩa vụ góp vốn từ năm 2003. Các hộ dân nhiều lần kiến nghị trực tiếp với GELEXIM nhưng không được hợp tác, hỗ trợ giải quyết.

Ngoài ra, từ ngày được cấp GCNQSDĐ đến nay, GELEXIM cũng chưa liên hệ Văn phòng Đăng ký đất đai để thực hiện thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với 29 lô đất nêu trên. Năm 2006, chủ đầu tư có văn bản gửi Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đề nghị kiểm tra hiện trạng DA, thẩm định về điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Sở TN&MT đã tiến hành xác minh hiện trạng, nhưng GELEXIM không ký biên bản kiểm tra hiện trạng nên Sở TN&MT chưa xác nhận việc đủ điều kiện hay không đủ điều kiện chuyển nhượng.

Thanh tra tỉnh BR-VT xác định, nguyên nhân chính mà 29 hộ dân hiện nay chưa được cấp GCNQSDĐ là do chủ đầu tư trốn tránh, không thực hiện đầu tư để hoàn thiện những hạng mục hạ tầng kỹ thuật thuộc lô P (từ P1 - P22) và lô M (từ M10 - M16) để trì hoãn các thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho các hộ dân.

Để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các hộ dân, trước mắt cần rà soát xem xét điều kiện cấp GCNQSDĐ của từng hộ dân, yêu cầu chủ đầu tư phải đầu tư hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật theo quy hoạch đã được phê duyệt. Nếu không thực hiện thì xử lý theo quy định. Trách nhiệm này thuộc về các cơ quan liên quan như: Sở Xây dựng, Sở TN&MT, UBND TP Vũng Tàu. Nhưng trước tiên phải làm rõ nguyên nhân GELEXIM chưa đầu tư các hạng mục hạ tẫng kỹ thuật nêu trên.

Thanh tra tỉnh BR-VT kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo UBND TP Vũng Tàu kiểm điểm trách nhiệm về việc đã nhận bàn giao các hạng mục công trình từ chủ đầu tư (tại DA Khu nhà ở Đại An) để quản lý sử dụng. Sau đó, có một số hạng mục  công trình bị xuống cấp nhưng không có kế hoạch đầu tư nâng cấp, sửa chữa, cải tạo. Trong khi đó, một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật (tại DA Khu nhà ở Decoimex, Khu nhà ở Bến Đình 3 và 3B) chưa được chủ đầu tư bàn giao nhưng lại thực hiện nâng cấp, cải tạo.

Đồng thời, kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Công an tỉnh xác minh làm rõ trách nhiệm pháp lý của GELEXIM trong việc trốn tránh không thực hiện đầu tư hệ thống hạ tầng kỹ thuật còn lại tại DA Khu nhà ở Đại An, gây thiệt hại về quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và các hộ dân đã góp vốn; làm rõ nguyên nhân không thực hiện thủ tục cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân.

Minh Chí