Bệnh tiểu đường tuýp 1 là gì?

Trong bệnh tiểu đường tuýp 1, tuyến tụy sản xuất rất ít insulin. Insulin giúp các tế bào trong cơ thể chuyển đổi đường thành năng lượng.

Khi tuyến tụy không thể tạo ra đủ insulin, đường bắt đầu tích tụ trong máu, gây ra các biến chứng đe dọa tính mạng.

Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 phải dùng một số dạng insulin trong suốt quãng đời còn lại.

Tiểu đường tuýp 1 được chia làm 3 loại:

Tiểu đường tuýp 1 loại phát bệnh cấp tính: Đây là mức độ thường gặp nhất, có thể chỉ vài tháng hoặc vài tuần là đã phát triển thành bệnh. Tiểu đường tuýp 1 loại cấp tính có đặc trưng là do tính tự miễn dịch và dương tính với “các tự kháng thể liên quan tới đảo tụy”. Các kháng thể này tồn tại dưới dạng protein trong cơ thể sẽ tự tấn công các tế bào tụy, khiến tụy bị phá hủy.

Tiểu đường tuýp 1 loại phát bệnh từ từ: Loại bệnh này chủ yếu xuất hiện ở tuổi 30-50 tuổi, bệnh tiến triển một cách chậm rãi hơn. Loại này cũng có tính tự miễn dịch, các tế bào tụy cũng bị hệ miễn dịch tấn công.

Tiểu đường tuýp 1 loại nguy cấp: Loại bệnh này khác hoàn toàn so với 2 loại trên, không hề liên quan tới tính tự miễn dịch, và hiện cũng chưa rõ nguyên nhân. Thời gian phát bệnh của nó rất nhanh, chỉ sau vài ngày với các triệu chứng cảm cúm như đau họng, sốt, đau bụng,v.v.. là bệnh đã khởi phát. Sau đó vài ngày, insulin sẽ biến mất và kèm theo rối loạn ý thức có thể xuất hiện.

Các triệu chứng của bệnh tiểu đường tuýp 1

Khát nước bất thường

Khát nước bất thường là triệu chứng rất phổ biến của bệnh tiểu đường tuýp 1. Tình trạng này khiến thận loại bỏ lượng đường dư thừa trong máu bằng cách loại bỏ nhiều nước hơn.

Nước được loại bỏ thông qua việc đi tiểu, gây mất nước và mất nước khiến bạn uống nhiều nước hơn.

Giảm cân

Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 phát triển giảm cân không chủ ý và tăng sự thèm ăn vì lượng đường trong máu vẫn cao và cơ thể chuyển hóa chất béo thành năng lượng.

Chuyển hóa glucose bị gián đoạn cũng khiến bệnh nhân cảm thấy thiếu năng lượng và buồn ngủ trong thời gian dài. Đi tiểu quá nhiều cũng gây giảm cân vì nhiều calo chuyển vào nước tiểu.

Các vấn đề về da

Sự gián đoạn trong chuyển hóa glucose ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 gây ra thay đổi về da. Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 có nguy cơ nhiễm khuẩn và nhiễm nấm cao hơn. Lưu thông máu kém trong da cũng có thể xảy ra.

Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 thường bị nhiễm nấm do nấm men Candida albicans. Nhiễm nấm thường gặp bao gồm chân của vận động viên, nhiễm nấm âm đạo ở phụ nữ, giun đũa và hăm tã ở trẻ sơ sinh.

Hăm tã do nấm men Candida albicans có thể lây lan sang các khu vực khác của cơ thể như dạ dày và chân.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác

Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 không được điều trị có thể gặp các triệu chứng nghiêm trọng như mờ mắt, tê hoặc ngứa ran ở tứ chi (đặc biệt là bàn chân), mất ý thức, mệt mỏi, hơi thở có mùi, khô miệng và hôn mê do tiểu đường.

Trái ngược với lượng đường trong máu cao, đôi khi bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể bị đường trong máu thấp (hạ đường huyết) khi mức đường huyết giảm đột ngột.

Ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1, mất ý thức, hôn mê do tiểu đường và trong một số trường hợp hạ đường huyết, là những trường hợp khẩn cấp về y tế.

Một số người không được chẩn đoán có thể không có dấu hiệu cảnh báo, nhưng vẫn có thể bị hôn mê do tiểu đường hoặc hạ đường huyết.

Triệu chứng Ketoacidosis

Vấn đề với bệnh tiểu đường tuýp 1 là các tế bào của người bị tiểu đường thiếu đường, chất cần thiết để tạo ra năng lượng. Không có insulin do tuyến tụy sản xuất, đường gặp khó khăn chuyển vào tế bào của cơ thể.

Do đó, các tế bào cơ thể bắt đầu đốt cháy chất béo để lấy năng lượng, khiến cho ketone tích tụ trong máu. Những axit này có thể thay đổi mức độ pH trong máu của người đó và có thể gây ra tình trạng hôn mê đe dọa tính mạng. Điều này được gọi là nhiễm toan đái tháo đường.

Ketoacidosis tiểu đường là một cấp cứu y tế cần được điều trị nhanh chóng, thường là trong môi trường bệnh viện. Các triệu chứng của nhiễm toan đái tháo đường bao gồm:

Da đỏ, nóng, khô

Nhìn bị mờ

Cảm thấy khát nước và đi tiểu nhiều

Buồn ngủ

Thở nhanh, sâu

Hơi thở có mùi

Chán ăn, đau bụng và nôn

Sự khác biệt giữa bệnh tiểu đường tuýp 1 và 2

Bệnh tiểu đường tuýp 1 thường bắt đầu ở thời thơ ấu hoặc tuổi thiếu niên, trong khi bệnh tiểu đường tuýp 2 thường bắt đầu ở tuổi trưởng thành.

Ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công và phá hủy các tế bào tuyến tụy (tế bào Beta) sản xuất insulin. Ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, tuyến tụy không bị tấn công và thường sản xuất insulin.

Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, vì nhiều lý do, không thể sử dụng insulin có sẵn một cách hiệu quả.

Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể có các triệu chứng giống như bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 1, nhưng bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 thường có các triệu chứng xảy ra nhanh hơn.

Bệnh tiểu đường tuýp 1 không thể ngăn ngừa được, nhưng bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể được ngăn ngừa hoặc trì hoãn bằng lối sống lành mạnh.

Nguyên nhân gây bệnh tiểu đường tuýp 1

Khi hệ miễn dịch cơ thể phá hủy các tế bào beta trong một phần của tuyến tụy, bệnh tiểu đường tuýp 1 sẽ phát triển. Các tế bào beta trong tuyến tụy sản xuất insulin. Các nhà nghiên cứu không chắc chắn tại sao hệ thống miễn dịch của một người tấn công các tế bào sản xuất insulin của chính họ.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu và bác sĩ lâm sàng nghi ngờ rằng tính nhạy cảm di truyền và các yếu tố môi trường làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 1.

Ai mắc bệnh tiểu đường tuýp 1?

Mặc dù bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể phát triển ở mọi lứa tuổi, khoảng hai phần ba trường hợp mới được chẩn đoán ở những người dưới 19 tuổi.

Các nhà nghiên cứu đã ghi nhận thời điểm có nguy cơ cao nhất phát triển bệnh tiểu đường tuýp 1: lần thứ nhất là ở tuổi ấu thơ và lần thứ hai xảy ra ở tuổi dậy thì. Bệnh tiểu đường tuýp 1 ảnh hưởng đến nam và nữ như nhau, và phổ biến hơn ở người da trắng so với các nhóm chủng tộc khác.

Những yếu cố có khả năng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 1 có thể là do: tiền sử gia đình, di truyền, địa lý:

Tiền sử gia đình: bất cứ người nào có anh chị em hoặc cha hoặc mẹ bị bệnh tiểu đường tuýp 1 đều có nguy cơ mắc bệnh cao hơn

Di truyền: một số loại gen có thể làm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 tăng cao

Địa lý: tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 thường có xu hướng gia tăng khi bạn đi du lịch xa đường xích đạo. Cư dân sống ở Phần Lan và Sardinia thường có tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 cao nhất – cao hơn gấp 2-3 lần tỷ lệ ở Mỹ và cao hơn 400 lần so với tỷ lệ cư dân ở Venezuela

Tuổi tác: mặc dù bệnh tiểu đường tuýp 1 có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng nó thường xuất hiện ở hai thời điểm đáng chú ý nhất. Thời điểm đầu tiên xuất hiện ở trẻ em từ 4 đến 7 tuổi và thời điểm thứ hai là ở trẻ em từ 10 đến 14 tuổi.

Ngoài ra, tiểu đường tuýp 1 có thể xuất hiện do ảnh hưởng một số yếu tố rủi ro:

Tiếp xúc với một số virus, chẳng hạn như virus Epstein-Barr, virus Coxsackie, virus rubellavà cytomegalovirus có thể gây hủy hoại hệ thống tự miễn dịch của các tế bào tiểu đảo, hoặc virus lây nhiễm trực tiếp sang các tế bào này

Sớm uống sữa bò

Nồng độ vitamin D thấp

Uống nước có chứa nhiều nitrat

Cho em bé tập ăn ngũ cốc và gluten sớm (trước 4 tháng) hoặc trễ (sau 7 tháng)

Có mẹ bị tiền sản giật trong giai đoạn mang thai;

Bệnh vàng da bẩm sinh.

Thế Vũ