Cuộc duyệt binh mặt đất bao gồm tất cả các quân, binh chủng, trong đó có Trung đoàn bất tử sẽ diễn ra vào một ngày thích hợp…Tôi nhớ lại một hoạt động nghề nghiệp về sự kiện này cách nay 10 năm…

Giữa năm 2008, tôi được tỉnh điều động về làm Giám đốc Đài PTTH tỉnh, còn gần 10 năm trước đó làm Tổng biên tập tờ báo Đảng bộ...

Lúc này, công nghệ truyền dẫn chương trình truyền hình của Đài vẫn là công nghệ A-na-loc, phát từ cột an–ten, sóng đi theo đường thẳng ngang, gặp núi cao, vực sâu coi như vật cản, bị chặn lại, vì vậy phải xây dựng rất nhiều cột an-ten chuyển tiếp mà hiệu quả vẫn thấp. Có lần họp cho ý kiến đóng góp vào dự thảo một báo cáo quan trọng, tôi gạch chân dòng chữ “phấn đấu đến năm 2010,90% dân cư nghe được sóng phát thanh và 70% dân cư xem được chương trình truyền hình", nói với Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Xuân Đương:

- Cái dòng này tồn tại trong các báo cáo cả mấy chúc năm rồi. Bây giờ, nếu tỉnh cho chủ trương, Đài sẽ bỏ dòng này vì tất cả các địa bàn đều thu được sóng phát thanh, truyền hình...

- Bằng cách nào vậy? Chủ tịch hỏi lại.

- Truyền dẫn qua vệ tinh và cáp anh ạ. Nơi dân cư tập trung xem qua truyền hình cáp; vùng sâu, xa có chảo và đầu thu cá nhân anh ạ...

Chương trình truyền hình Thái Nguyên 1 (TN1) từ 7 tiếng tăng lên 18 tiếng rồi 24 tiếng mỗi ngày. Thái Nguyên 2 (TN2) lên vệ tinh sau ít tháng. Cả 2 kênh truyền hình và kênh phát thanh lần lượt được đưa lên vệ tinh Vinasats1 và Vinasats2, không những lãnh thổ Việt Nam mà nhiều nước và vùng lãnh thổ xem được kênh TNTV...

***

Một lần qua cổng đài, mấy anh  bảo vệ ở phòng thường trực nhiệt tình mời vào uống  nước. Trên chiếc bàn tại phòng trực, ngoài sổ trực là mấy cuốn sách chữ Nga. Tôi liếc nhìn, ngoài cuốn từ điển Nga - Việt dày cộp, còn có mấy tiểu thuyết nổi tiếng "Thép đã tôi thế đấy" của nhà văn Xô viết Nhicalai- Oxtô- rốpxki và "Con đường đau khổ" của Alee xăng-tônxtôi.Tôi hỏi anh Lê Thành Công - tổ trưởng Tổ bảo vệ:

- Ai đang sử dụng những cuốn sách Nga này?

Anh Công cho biết: Anh Bế Ích Tiến quê Cao Bằng, bà con với Anh hùng Bế Văn Đàn. Quân đội cử đi Liên Xô học lái máy bay chiến đấu, rồi anh học đại học, làm việc tại Liên Xô 13 năm. Về nước, về tỉnh làm tại Sở Kế hoạch đầu tư, nghỉ hưu rồi anh qua đây làm thêm. Anh ấy trong số hàng vạn người Việt Nam từng học tập, làm việc tại Liên Xô, có tình cảm đặc biệt với Liên Xô, người Nga, lịch sử, văn hóa Nga. Anh ấy chẳng mấy khi rời sách Nga...

Hôm sau tôi cho mời anh lên phòng. Tôi nói với anh Bế Ích Tiến:

- Phòng Thông tin đối ngoại của Đài đang sản xuất và phát sóng các bản tin thời sự trong nước và quốc tế tiếng Việt. Có bản tin tiếng Anh, Bản tin tiếng Trung riêng. Chúng ta đã phát sóng vệ tinh, việc quảng bá thông tin giờ đây rất quan trọng. Tuy vậy, nước Nga rất nghèo tin do ta chưa có người giỏi tiếng Nga, biên dịch từ tin tức Nga. Mời anh về phòng này làm biên dịch tiếng Nga, anh Tiến nhận lời... Anh Tiến rất vui, công việc này thật cuốn hút anh ấy. Phần tin tức nước ngoài có nhiều bình luận quốc tế sắc sảo được phát cùng bản tin thời sự chính hằng ngày nên cũng sinh động, hiệu quả...

Chiến thắng Chủ nghĩa phát xít trong đó vai trò quyết đinh là Liên Xô có ý nghĩa cực kỳ to lớn, vĩ đại với nhân loại. Nước Nga tổ chức kỷ niệm ngày 9/5 với quy mô to lớn, trang trọng chẳng những nhắc nhớ, tri ân lịch sử mà còn kêu gọi chung  sống hòa bình cho trái đất. Kíp lãnh đạo hiện nay của Nga hết sức quan tâm sự kiện này. Không thấy Đài nào tổ chức tường thuật trực tiếp, ban lãnh đạo Đài chúng tôi gợi ý anh Tiến về việc nên tổ chức biên dịch trực tiếp. Anh Tiến nói có thể thực hiện được việc này và đề xuất cần mời một người giỏi kỹ thuật từ Hà Nội giúp. Tôi trao đổi với Phó trưởng phòng kỹ thuật Nguyễn Hữu Thiện và cũng được tán đồng nhiệt thành, và đề nghị được trực tiếp làm. Thế là kíp thực hiện bao gồm người dẫn chương trình, đạo diễn, biên tập viên, quay phim, kỹ thuật truyền dẫn, tất thảy 15 người tham gia... Do nghe được tiếng, lại từng giao tiếp với người Nga thành thạo, đọc sách báo Nga thường xuyên, dịp này luôn xem đài Nga nên anh Tiến nắm chắc về công tác chuẩn bị, các nội dung chính của buổi lễ, kể cả danh sách các nguyên thủ quốc gia dự duyệt binh...

13h trưa ngày 9/5/2010, kíp làm biên dịch, truyền hình trực tiếp đã có mặt tại vị trí tác nghiệp đông đủ... Trước khi vào buổi lễ, Đài phát đi các thông tin cơ bản về nước Nga như lãnh thổ trải dài trên 11 múi giờ, khái lược về Chiến tranh thế giới lần thứ 2; Chiến thắng vĩ đại của Liên Xô và phe Đồng minh; Tác động của chiến thắng phát xít với Cách mạng tháng Tám của Việt Nam… Anh Bế Ích Tiến còn khai thác tư liệu, kể tên 7 chiến sỹ người Việt Nam tham gia Hồng quân Liên Xô chống phát xít Đức, có người lập công lớn.

14h, buổi lễ bắt đầu. Máy thu hình ảnh, tiếng động từ vệ tinh nét bong. Anh Tiến nhìn hình, nghe tiếng bằng tai nghe, đọc lời dịch tiếng Việt vào máy phát sóng, rất nhịp nhàng, ăn khớp. Những diễn biến của buổi lễ anh đã đựơc xem khi duyệt và tổng duyệt nên khi tường thuật rất chủ động… Diễn văn do Tổng thống Nga Dmitry Medvedev đọc tại buổi lễ được dịch khúc triết, chuẩn xác, tôn lên sự uy nghiêm, hào hùng của sự kiện… Ông ghi nhận chủ nghĩa anh hùng bất tử của đồng bào đã bảo vệ quê hương, cứu cả thế giới khỏi chủ nghĩa phát xít tàn bạo. Tổng thống cảm ơn và chúc sức khỏe các cựu chiến binh… Tham gia diễu binh có tất cả các quân, binh chủng và các loại khí tài hiện đại… Khoảng 14h50 tôi nhận được điện thoại từ Hà Nội. Đồng chí Nguyễn Hồng Vinh - nhà báo gạo cội, lãnh đạo lĩnh vực tư tưởng, báo chí từng tu nghiệp tại Liên Xô đang xem tường thuật trực tiếp Lễ kỷ niệm 65 năm chiến thắng phát xít của Đài Thái Nguyên. Anh khen ngợi, động viên việc làm ý nghĩa của anh em Đài, đồng chí thông tin Thường trực Ban bí thư Trương Tấn Sang cùng xem chương trình, chúc mừng đài và muốn có bản dịch bài phát biểu của tổng thống Nga tại buổi lễ… Hôm sau anh Tiến hoàn thiện bản dịch để đài gửi tặng…

Chúng tôi coi việc làm trên là một thực hành nghề nghiệp thành công. Thành công từ việc chọn được những người có năng lực thực hiện ý tưởng. Tuy nhiên, những người như vậy không nhiều. Thành công từ một tập thể dám nghĩ dám làm, dám đột phá.

10 năm rồi, cứ đến ngày này, trong lòng chúng tôi lại chan chưa cảm xúc tự hào.

Hữu Minh