Nhưng do năng lực cán bộ yếu kém, thiếu trách nhiệm trong thực hiện quy trình, thủ tục, trình tự các bước thẩm định danh mục, cấu hình, thông số kỹ thuật, dự toán đã bị kéo dài thời gian, đón “hụt” nguồn vốn.

Theo tìm hiểu của phóng viên, hiện 2 thiết bị y tế hiện đại này đang nằm “đắp chiếu” nhiều năm nay ở Bệnh viện 500 giường Bắc Kạn mà không thể đưa vào sử dụng. Bởi, sau khi lắp đặt xong nhưng chưa được thanh toán tiền nên đơn vị cung ứng đã khóa cửa, niêm phong phòng chứa máy.

Nguồn cơn của sự việc, không phải vì không có tiền mua mà do các đơn vị được giao quyền đấu thầu mua thiết bị này của tỉnh Bắc Kạn thiếu trách nhiệm, chậm hoàn thiện các thủ tục dẫn tới số vốn đã giao hết hạn thanh toán, không được chuyển nguồn, bị thu lại theo quy định.

Cụ thể, từ khi trình thiết kế cấu hình, thông số kỹ thuật thiết bị y tế cho tới lúc được duyệt, Ban Quản lý dự án đầu tư Bắc Cạn (Ban QLDA) đã “loay hoay” mất tới gần nửa năm trời. Ngày 16/10/2014 và 29/10/2014, Ban QLDA có tờ trình lần một và lần hai về việc thẩm định thiết kế cấu hình, thông số kỹ thuật trang thiết bị y tế gửi Sở Y tế. Hội đồng thẩm định được thành lập nhưng lại sử dụng “nhầm” con dấu. Cụ thể, tại quyết định 1442/QĐ-UBND ngày 25/8/2014 của UBND tỉnh về việc thành lập hội đồng thẩm định trang thiết bị y tế sử dụng con dấu của Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) được xác định là không đúng quy định của pháp luật vì đây là đơn vị sự nghiệp của Bộ Y tế, không có chức năng thẩm định.

Do vậy, kết quả đã thẩm định bị hủy và phải thành lập lại một hội đồng mới để thẩm định lại.

Theo báo cáo của Sở KHĐT, đối với việc thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu, Văn phòng UBND tỉnh chậm hai ngày so với quy định. Sở Kế hoạch và Đầu tư chậm 14 ngày khi thẩm định, trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu. Sở Y tế chậm 95 ngày khi thẩm định, trình phê duyệt thiết kế cấu hình, thông số kỹ thuật thiết bị. Đặc biệt, Sở Tài chính chậm tới 116 ngày so với quy định khi thẩm định, trình phê duyệt dự toán thiết bị. Việc chậm ở các khâu dẫn tới tận ngày 8/10/2015, UBND tỉnh mới phê duyệt được dự toán trang thiết bị y tế. Như vậy, nếu tính riêng các ngày chậm, Bắc Cạn mất hơn bảy tháng để hoàn thiện các thủ tục trước khi đấu thầu. Trong khi, nếu làm đúng thời hạn theo quy định, số thời gian này chỉ mất ba tháng, hoàn toàn đủ khả năng để thanh toán vốn trước 31/12/2015.

Theo lý giải của Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Kạn, giá trị các thiết bị y tế rất lớn, hiện đại, phức tạp, nhiều chủng loại, nhiều chuyên ngành, chuyên khoa, chủ yếu nhập khẩu. Do vậy, để bảo đảm quy trình đầu tư trang thiết bị y tế đúng quy định, các cơ quan thẩm định mất nhiều thời gian nghiên cứu, trao đổi. Sở Kế hoạch và Đầu tư cũng cho biết cả chủ đầu tư và các cơ quan thẩm định vẫn lúng túng trong tổ chức thẩm định dự toán, danh mục, cấu hình, thông số kỹ thuật. Cũng tại văn bản này, theo Sở Kế hoạch và Đầu tư: các sở, ngành đã thực hiện “rất nghiêm túc”, tuy nhiên không tránh khỏi những thiếu sót.

Còn Ban QLDA cho hay, do lúng túng về quy trình, thủ tục, trình tự các bước trong công tác thẩm định danh mục, cấu hình, thông số kỹ thuật, thẩm định dự toán đã dẫn tới kéo dài thời gian. Vì vậy, khi thực hiện xong các thủ tục mua sắm thiết bị y tế thì nguồn vốn giai đoạn 2010-2015 còn hơn 45 tỷ đồng đã hết hạn thanh toán, không cho phép chuyển nguồn.

Được biết, ngày 30/9/2016 (trước thời điểm lắp, bàn giao trang thiết bị y tế cho bệnh viện), Bắc Kạn có văn bản 4258/UBND-TH gửi Trung ương đề nghị cho phép thanh toán kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ dự án Bệnh viện đa khoa Bắc Cạn. Đến ngày 20/12/2016, Bắc Cạn tiếp tục có văn bản số 5676/UBND-TH đề nghị tiếp tục thanh toán kế hoạch vốn trái phiếu Chính phủ dự án Bệnh viện đa khoa Bắc Kạn. Mục đích của hai đề nghị này đều là nhằm xin chuyển nguồn vốn đã hết hạn thanh toán sang năm sau để thanh toán cho nhà thầu cung ứng, nhất là khi tỉnh nghèo, rất khó khăn.

Tuy nhiên, cả hai lần phúc đáp kiến nghị của tỉnh, Bộ Tài chính đều nêu rõ “các dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ thuộc kế hoạch năm 2012, 2013, 2014 theo các quyết định được giao đúng quy định của cấp có thẩm quyền chưa giải ngân hết, được thực hiện và thanh toán đến hết ngày 31/12/2015 để thực hiện tiếp tục cho dự án đó tương ứng với từng năm kế hoạch giao”.

Như vậy, do thiếu trách nhiệm trong quá trình tiến hành các thủ tục, trình tự mua sắm gói thầu thiết bị y tế, tỉnh Bắc Kạn vi phạm hợp đồng với đơn vị cung ứng. Đặc biệt, “cánh cửa” chuyển nguồn vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2010-2015 dự án Bệnh viện đa khoa đã gần như “đóng lại” đối với tỉnh Bắc Kạn. Khoản nợ 45 tỷ đồng đối với một tỉnh thu ngân sách năm 2018 chỉ đạt hơn 600 tỷ đồng là quá lớn, vượt quá khả năng cân đối. Giải quyết thế nào để sớm đưa hai thiết bị y tế đắt tiền vào sử dụng đang là bài toán khó với Bắc Kạn.

UBND tỉnh Bắc Kạn đã có văn bản giao Sở Kế hoạch đầu tư chủ trì, phối hợp tham mưu đề nghị xử lý trách nhiệm các đơn vị liên quan.

Thành Vinh – Hoàng Sơn