Dự án công trình hạ tầng kỹ thuật khu dân cư nông thôn phục vụ phòng, chống ngập lũ cho người dân xã Phương Mỹ (nay là xã Điền Mỹ) do UBND huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) làm chủ đầu tư. Dự án được đầu tư với nguồn vốn 41 tỷ đồng, do Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Hoàng Ngọc và Công ty CP Xây dựng Sông Ba (đóng tại thị trấn Hương Khê) thi công.

Theo kế hoạch, dự án được triển khai từ năm 2017-2019, mục tiêu đề ra sẽ tái định cư cho 165 hộ dân thường xuyên chịu ảnh hưởng mưa lũ của 2 thôn Trung Thượng và Ấp Tiến (xã Điền Mỹ), gồm các hạng mục như xây dựng các tuyến đường, san nền, hệ thống thoát nước, điện, nhà văn hóa trung tâm.

Lộ trình, ít nhất vào năm 2020 công trình phải hoàn thành để đưa người dân đến vùng tái định cư. Theo đó, mỗi hộ dân nằm trong diện di dời sẽ được cấp 1 suất đất ở miễn phí để xây dựng nhà và các công trình phụ trợ với diện tích từ 360 - 390m2. Tuy nhiên, do vướng mặt bằng, thiếu vốn nên tháng 11/2020 dự án mới bắt đầu được triển khai. Đến tháng 1/2023, dự án hoàn thành, bàn giao và đưa vào sử dụng. Mặc dù dự án đã được bàn giao, nhưng hiện chỉ có 15 hộ dân đủ điều kiện lên khu tái định cư, trong đó 8 hộ đã nộp hồ sơ.

Tìm hiểu của phóng viên được biết, việc người dân không mặn mà với dự án khu tái định cư là do nhiều hộ không còn đảm bảo các điều kiện dự án đặt ra; số khác họ không muốn rời bỏ nơi ở cũ để đến vị trí mới vì khó khăn về kinh tế. Bởi, theo người dân nơi đây cho biết: Nhà nước chỉ cấp đất, còn chi phí di dời, xây dựng nhà ở thì dân phải tự bỏ tiền nên họ không đủ kinh phí. Nhiều gia đình lại đông con, lên khu tái định cư không có vườn tược, còn mảnh đất họ đang ở lại bị chuyển sang đất trồng cây lâu năm nên họ không đồng tình.

Ngoài ra, người dân còn cho rằng khu quy hoạch chưa đáp ứng điều kiện như thiếu nước sạch và tiềm ẩn nguy cơ sạt lở. “Khu vực trên đó chưa có nước, lại từng là vùng đất nghĩa trang. Nếu chúng tôi lên đó, phải xây nhà theo phương án 3 cứng (mái cứng, khung cứng và nền cứng), trong khi chúng tôi giờ đã làm nhà kiên cố ở vị trí đất cũ. Giờ lấy tiền đâu ra để xây dựng nhà mới trên khu tái định cư đó”, bà H. - một hộ dân thuộc diện di dời cho biết thêm.

Ghi nhận của PV cho thấy, hiện tại ở khu tái định cư đã hoàn thiện hệ thống đường, điện, tuy nhiên vẫn chưa có nước. Khu vực đất nền đang trống không, chỉ mới có một nhà hội quán mới được xây dựng. Bên cạnh đó, dự án mới được bàn giao nhưng đã xuất hiện tình trạng sạt lở đất nền, đường bị nứt, phần bờ kè, mương thoát nước có dấu hiệu xuống cấp…

Ông Trần Tiến Chương - Chủ tịch UBND xã Điền Mỹ cho biết, trước khi xây dựng khu tái định cư, UBND huyện đã phối hợp với xã giải phóng mặt bằng, thực hiện di dời hàng chục ngôi mộ. Sau khi bàn giao mặt bằng cho xã, đơn vị đã nhiều lần họp dân nhưng hiện vẫn đang gặp khó khăn trong quá trình xét duyệt các hộ đủ điều kiện.

Theo Chủ tịch UBND xã Điền Mỹ, trong số hơn trăm hộ dân từng có đề xuất nhu cầu đến khu tái định cư, hiện tại chỉ có 15 hộ dân đủ điều kiện. Trong đó 8 hộ chấp nhận đến nơi ở mới.

“Hiện đa số các hộ đã xây dựng nhà ở kiên cố vượt lũ từ 500-700 triệu đồng. Nếu lên chỗ mới thì phải phá nhà cũ. Ngoài ra, còn phải chuyển đất ở sang đất trồng cây lâu năm nên họ không đồng ý”, ông Chương cho hay.

Sau khi chủ đầu tư bàn giao công trình, xã đang phối hợp với Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất huyện Hương Khê phân lô, cắm mốc tại khu tái định cư. Dự kiến, trong thời gian tới khi thực hiện xong việc cắm mốc mặt bằng, sẽ tiến hành di dời đợt 1 đối với 15 hộ dân đủ điều kiện.

Liên quan đến việc này, ông Phan Kỳ - Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Khê cho biết, việc xây dựng dự án ban đầu dựa trên nhu cầu đề xuất của người dân. Tuy nhiên, sau khi dự án hoàn thành, danh sách hộ dân đăng ký thường xuyên biến động: lúc đầu 67 hộ đủ điều kiện, giờ giảm xuống còn 15 hộ nhưng hiện mới chỉ có 8 hộ nộp hồ sơ.

Vì nhiều hộ có nhu cầu nhưng không đủ điều kiện nên trong thời gian tới nếu không xét duyệt đủ đối tượng như kế hoạch đề ra thì huyện sẽ xin chủ trương mở rộng đối tượng.

Cũng theo ông Kỳ, việc dự án chậm tiến độ là do quá trình chờ nguồn để thực hiện khá lâu. Đến lúc hoàn thành xong mặt bằng, nhiều hộ đã xây dựng nhà tránh lũ kiên cố nên không muốn lên tái định cư.

“Dự án chỉ cấp đất, không hỗ trợ chi phí xây dựng, di dời nhà ở nên nhiều hộ không còn nhu cầu lên khu tái định cư. Còn vấn đề chưa có nước, phía chủ đầu tư đã lắp đặt đường ống dẫn, khi nào có dân lên mới khoan giếng tập trung. Riêng về tình trạng sạt lở, chúng tôi sẽ kiểm tra và xử lý”, ông Kỳ cho biết thêm.

Tuệ Lâm