Quảng Trị có vị trí địa chính trị - kinh tế quan trọng, nơi điểm đầu của hành lang kinh tế Đông – Tây về phía Việt Nam, nằm trên các trục giao thông quan trọng của quốc gia cả về đường bộ, đường sắt, đường biển. Có nhiều tiềm năng phát triển du lịch với nguồn tài nguyên thiên nhiên và nhân văn phong phú và da dạng.

Quảng Trị có tài nguyên du lịch tự nhiên phong phú, đa dạng. Du lịch văn hóa lịch sử được tạo bởi hệ thống di tích chiến tranh thời hiện đại hết sức đồ sộ và độc đáo, trong đó có những địa danh nổi tiếng đã đi vào lịch sử như: đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, địa đạo Vịnh Mốc, Thành cổ Quảng Trị, Đường 9 - Khe Sanh, đường Hồ Chí Minh huyền thoại,…

Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Trị còn có nhiều danh lam thắng cảnh như Trằm Trà Lộc, rừng nguyên sinh Rú Lịnh, động Brai, giếng cổ Gio An, Thác Chờn,… nhiều bãi biển đẹp như Cửa Tùng, Cửa Việt, Vĩnh Thái mang vẻ đẹp rất riêng với cát trắng tinh khôi, bằng phẳng, mịn màng, làn nước trong xanh mà ít nơi nào có được.

Toàn tỉnh hiện có gần 500 di tích danh lam thắng cảnh đã được xếp hạng các cấp, bao gồm 4 di tích quốc gia đặc biệt (gồm 30 điểm di tích thành phần), 21 di tích quốc gia (gồm 30 điểm di tích thành phần) và 476 di tích cấp tỉnh.

Hiện tại trên vùng cao Quảng Trị, từ ngôi nhà sàn đến các làn điệu dân ca, nhạc cụ đặc sắc và các nghề truyền thống đang được một số bản làng cũng như người dân lưu giữ, gắn liền với đời sống, phong tục, tập quán của người dân nơi đây. Tại huyện Hướng Hóa, người dân và chính quyền đang có kế hoạch xây dựng mô hình bản làng truyền thống. Qua đây, vừa bảo tồn nét văn hóa truyền thống vừa phát triển du lịch. Đặc biệt là lưu giữ nét đẹp độc đáo của đồng bào vùng cao ở nơi đây.

Huyện Hướng Hóa đã ban hành nghị quyết về "Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số Bru Vân Kiều – Pa Cô". Huyện cũng đã thành lập 8 câu lạc bộ văn hóa dân gian và nhiều giải pháp khác, để lưu giữ nét đẹp của người Bru Vân Kiều. Thông qua việc bảo tồn các giá trị văn hóa sẽ hình thành chuỗi các loại hình du lịch cộng đồng tại địa phương, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế của huyện Hướng Hóa. Gìn giữ nét văn hóa truyền thống là góp phần thắt chặt mối quan hệ giữa con người với thiên nhiên, con người với con người.

Quảng Trị cũng là quê hương của Tổng Bí thư Lê Duẩn - nhà lãnh đạo kiệt xuất, người cộng sản kiên trung, người học trò xuất sắc và gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời, suốt đời phấn đấu, hy sinh vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa.

Tỉnh ủy Quảng Trị đã chỉ đạo các cấp ủy đảng quan tâm xây dựng và triển khai thực hiện những quy tắc ứng xử và phổ biến trong cộng đồng, các chuẩn mực giá trị văn hóa và con người, tạo môi trường và điều kiện để phát triển nhân cách, đạo đức, trí tuệ, năng lực sáng tạo, thể chất, tâm hồn, trách nhiệm xã hội, đề cao tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc, lương tâm, trách nhiệm của mỗi người với bản thân mình, với gia đình, cộng đồng, xã hội và đất nước. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, Đảng viên và Nhân dân trong việc xây dựng và phát huy các giá trị văn hóa, sức mạnh con người. Tỉnh Quảng Trị tập trung nghiên cứu, định hướng và lựa chọn để xây dựng một số sản phẩm du lịch có thế mạnh, có khả năng phát triển của địa phương; đồng thời, chú trọng bảo tồn và không ngừng phát huy các di tích lịch sử cách mạng trên địa bàn gắn với phát triển du lịch…

Hiện nay, ngành du lịch Quảng Trị có bước phát triển mới, đã và đang góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế đang dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, khẳng định vị trí du lịch Quảng Trị trong vùng Bắc Trung Bộ và trên tuyến hành lang kinh tế Đông Tây. Tuy nhiên, du lịch của Quảng Trị vẫn còn nhiều bất cập, hạn chế, nhiều dư địa phát triển chưa được khai thác hiệu quả. Chất lượng dịch vụ, cơ sở hạ tầng vẫn chưa đáp ứng các nhu cầu của du khách; sản phẩm du lịch đơn điệu; công tác thu hút đầu tư, quảng bá, xúc tiến du lịch chưa thu được nhiều kết quả. Đặc biệt việc liên kết, hợp tác phát triển du lịch với các vùng, miền trong cả nước và các nước trong khu vực chưa thực sự hiệu quả. 

Ông Nguyễn Trùng Khánh - Tổng Cục trưởng Tổng cục Du lịch nêu rõ, du lịch Quảng Trị kết hợp giữa văn hóa, lịch sử, tâm linh, có vẻ đẹp hoang sơ của bãi biển nhưng vẫn theo mùa vụ, hiệu quả kinh tế chưa cao. Quảng Trị cần tận dụng được các dư địa vốn có để bứt phá trở thành điểm đến của du lịch văn hóa, lịch sử hấp dẫn.

Cái Văn Long