Hai năm gần đây, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng thành phố Bắc Giang (Ban QLDA ĐTXD TP.Bắc Giang) liên tiếp mời thầu xây lắp hàng chục đến hàng trăm tỷ đồng mỗi gói, tổng giá trị mời thầu lên đến hàng nghìn tỷ đồng.

Các gói thầu này tập trung chủ yếu vào việc xây dựng chỉnh trang đô thị và xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư mới để đấu giá tạo nguồn thu ngân sách.

Hàng loạt gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm nhỏ giọt

Gói thầu xây lắp thuộc dự án: Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư thôn Núi, xã Dĩnh Trì, thành phố Bắc Giang có giá trúng thầu hơn 56,3 tỷ đồng. Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu do Giám đốc Ban QLDA ĐTXD TP. Bắc Giang - ông Giáp Quang Chính ký ngày 17/10/2023, liên danh Công ty Trường Sơn - Bách Long trúng thầu. Gói thầu hơn 56 tỷ đồng này qua đấu thầu tiết kiệm được cho ngân sách khoảng 55 triệu đồng, tỷ lệ tiết kiệm đạt 0,097%.

Ngày 19/9/2023, Ban QLDA ĐTXD TP.Bắc Giang có Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp, thiết bị công trình thuộc dự án: Chỉnh trang đô thị thành phố Bắc Giang (một số tuyến đường) với giá trúng thầu là hơn 102 tỷ đồng. Giá trúng thầu chỉ thấp hơn giá gói thầu 15,4 triệu đồng, tỷ lệ tiết kiệm trong đấu thầu qua đó gần như không có, chỉ đạt 0,015%.

Trước đó ít ngày, gói thầu hơn 165 tỷ đồng của Ban QLDA ĐTXD TP. Bắc Giang về tay Công ty TNHH xây dựng Tân Thịnh có tỷ lệ tiết kiệm chỉ đạt 0,3%. Gói thầu này thuộc dự án Cải tạo khuôn viên cây xanh hai bên đường cao tốc Hà Nội - Bắc Giang đoạn từ nút giao Quốc lộ 31 đến nút giao Hùng Vương, thành phố Bắc Giang.

Giữa năm 2023, Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang công bố kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp công trình thuộc dự án: Xây dựng cầu vượt từ khu đô thị Tây Nam sang khu trung tâm Logistics quốc tế. Gói thầu có giá trúng thầu là 241.297.786.000 đồng, trong khi đó giá gói thầu được phê duyệt mời thầu là 241.798.322.000 đồng, qua đó tỷ lệ tiết kiệm là 0,2%.

Việc xây dựng khu dân cư cạnh đường Trần Hưng Đạo, phường Đa Mai chia làm nhiều giai đoạn, mỗi gói thầu xây lắp ở từng giai đoạn đều có giá hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên điều giống nhau ở đây là tỷ lệ tiết kiệm sau đấu thầu chỉ ở mức tượng trưng.

Gần đây nhất, ngày 22/9/2023, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD TP.Bắc Giang khi đó là ông Nguyễn Trung Trực ký Quyết định số 557/QĐ-QLDA về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp + thiết bị công trình thuộc dự án: Khu dân cư cạnh đường Trần Hưng Đạo, phường Đa Mai, thành phố Bắc Giang (giai đoạn 3). Căn cứ Quyết định này, liên danh Gia Hưng - Bách Long trúng thầu với giá gần 49 tỷ đồng. So với giá gói thầu 48.814.356.000 đồng thì tiết kiệm qua đấu thầu đạt 25,4 triệu đồng, tỷ lệ tiết kiệm là 0,05%, tiết kiệm gần như không có.

Vẫn trong tháng 9/2023, ông Nguyễn Trung Trực ký Quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu xây lắp + thiết bị công trình của dự án HTKT khu dân cư thôn Mai Cao, xã Song Mai, thành phố Bắc Giang có giá trúng thầu là 91.600.414.000 đồng và giá gói thầu là 91.616.575.000 đồng. Như vậy, gói thầu hơn 90 tỷ đồng tiết kiệm được khoảng 16 triệu đồng, tương ứng với tỷ lệ chỉ 0,02%.

Hàng loạt gói thầu khác trong năm 2023 do Ban QLDA ĐTXD TP.Bắc Giang mời thầu cũng có hiện tượng tiết kiệm thấp giống như các gói thầu trên. Sang đến năm 2024, hoạt động đấu thầu tại đây vẫn không khác so với năm 2023 về mặt tiết kiệm ngân sách.

Đơn cử, tại dự án Khu số 1, Khu đô thị số 11, 12 thuộc Phân khu số 2, thành phố Bắc Giang, gói thầu xây lắp và thiết bị công trình của dự án này có giá hơn 17 tỷ đồng. Công ty CP đầu tư Minh Hùng trúng thầu với tỷ lệ tiết kiệm chỉ là 0,2%.

Công ty cổ phần Bách Long là nhà thầu "quen mặt" tại Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang. Hai gói thầu công ty này trúng tại đây năm 2024 cũng đều là các gói thầu có tỷ lệ tiết kiệm không cao.

Dấu hiệu thi công "rút ruột" công trình?

Theo ghi nhận của phóng viên (PV) tại công trình làm hạ tầng kỹ thuật khu dân cư thôn Núi, xã Dĩnh Trì, vật liệu đất đắp đưa vào công trình có lẫn nhiều đá kích thước lớn, có dấu hiệu không đạt yêu cầu của E-HSMT (hồ sơ mời thầu). Về vấn đề này, Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang cũng đã phát hiện ra và có biên bản làm việc ghi nhận ngày 18/7/2024. Căn cứ biên bản này, đất cấp 3 để san nền, đắp nền đường có lẫn nhiều đá ghềnh kích thước lớn hơn 30cm. Đại diện đơn vị tư vấn giám sát (Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang) yêu cầu đơn vị thi công lọc, loại bỏ đá và chuyển ra ngoài công trường nếu không sẽ không được nghiệm thu hạng mục này.

Vậy nhưng, theo ghi nhận nhiều ngày tại đây, lượng đá ghềnh lẫn trong vật liệu đắp rất lớn và không được lọc bỏ ra ngoài công trường, liên danh nhà thầu vẫn tiến hành san gạt và lu lèn.

Trong biên bản nghiệm thu vật tư, vật liệu đầu vào ngày 3/12/2023, tại mục 4 đánh giá vật tư, vật liệu đưa vào công trình có một số tiêu chí bỏ trống không đánh giá nhưng vẫn được Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang kết luận đồng ý nghiệm thu tại mục 5 của biên bản. Đơn vị thi công gói thầu này là liên danh Công ty TNHH Trường Sơn và Công ty cổ phần Bách Long.

Cũng tại dự án trên, hạng mục mái taluy xây bằng đá hộc có yêu cầu thiết kế như sau: Phần mái xây đá hộc dày 30cm, bên dưới đệm đá dăm 5cm; 10m có 1 khe lún mái kè được chèn bao tải tẩm nhựa đường...

Theo phản ánh, khe lún kè đá hộc không được chèn bao tải tẩm nhựa đường mà thay thế bằng vỏ bao xi măng; tại thời điểm PV ghi nhận, nhà thầu có dấu hiệu cắt bỏ không thi công lớp lót đá dăm dày 5cm. Các vật liệu để tràn lan ra đường, nước trộn vữa có dấu hiệu không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật đã nêu tại chương V của E-HSMT. Ông Hà Quang Ước - Phó giám đốc Ban QLDA cho rằng, nhà thầu đang thi công tạm, sau này mới cắt mái kè để đổ nhựa đường. Thông tin của ông Ước là trái ngược với yêu cầu thiết kế của hạng mục này.

Tại công trình xây dựng Khu dân cư cạnh đường Trần Hưng Đạo, phường Đa Mai (giai đoạn 3), liên danh nhà thầu Gia Hưng - Bách Long đang thi công san nền. Gói thầu này có kết quả lựa chọn nhà thầu từ tháng 9/2023, có dấu hiệu của việc thi công chậm tiến độ. Sau khi PV cung cấp các thông tin liên quan đến vấn đề thi công của nhà thầu, đại diện chủ đầu tư thừa nhận, vật liệu san nền đang được nhà thầu sử dụng là không đạt yêu cầu.

Theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, vật liệu san nền là đất đào hữu cơ tận dụng và đất cấp 3 mua mới. Căn cứ vào khối lượng mời thầu trong bảng kê hạng mục công việc (mẫu số 01B) thì khối lượng đất đồi cần mua để san nền rất lớn. Việc nhà thầu vận chuyển một lượng lớn đất không đảm bảo yêu cầu vào sử dụng có dấu hiệu rất rõ của việc thi công gian lận, "rút ruột" công trình. Công tác tư vấn giám sát có dấu hiệu bị buông lỏng?

Ngoài ra, yêu cầu kỹ thuật đối của gói thầu nêu rõ: Nhà thầu phải bố trí cổng ra vào, rào chắn, biển bảng; có biện pháp vệ sinh môi trường bao gồm hạn chế bụi, rơi vãi bùn đất, có phương án vệ sinh tuyến phố và phương tiện vận chuyển; có biện pháp đảm bảo an toàn lao động...Các yêu cầu trên thực tế có dấu hiệu bị cắt bỏ, không thực hiện những công việc trên.

Cũng liên quan đến việc xây dựng hạ tầng kỹ thuật Khu dân cư cạnh đường Trần Hưng Đạo, phường Đa Mai, tại giai đoạn 2, gói thầu xây lắp cũng có nhiều dấu hiệu thi công ẩu, sai thiết kế. PV đã chuyển thông tin đến Ban QLDA ĐTXD thành phố Bắc Giang, đại diện chủ đầu tư đã nắm được thông tin và sẽ cho kiểm tra.

Để vốn đầu tư công được sử dụng hiệu quả, tránh thất thoát, lãng phí và để các công trình được đảm bảo chất lượng, đúng tiến độ, không để xảy ra tình trạng xuống cấp nhanh chóng sau khi đưa vào sử dụng, kính đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang, Công an tỉnh Bắc Giang cùng các đơn vị liên quan tiếp nhận các thông tin phản ánh trên; qua đó làm rõ và xử lý sai phạm nếu có.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.