Trước thềm 2020, Đại tiệc SEA Games - 30 tại Philippines diễn ra hoành tráng, từ ngày 30 tháng 11 đến ngày 11 tháng 12 năm 2019. Còn không ít chuyện để bàn về các khâu chuẩn bị, cái được và chưa được của SEA Games - 30. Trước ngày khai mạc, truyền thông và mạng xã hội chê trách về sự chưa chu đáo của chủ nhà, đến mức Tổng thống Philippines sau khi bay về từ Hàn Quốc đã lên truyền hình xin lỗi và hứa sẽ điều tra đến nơi đến chốn, nếu những người có trách nhiệm của Philippines “thiếu chu đáo”. Tuy vậy, báo chí truyền thông không thể không khen ngợi lễ khai mạc và bế mạc SEA Games - 30 diễn ra ấn tượng, an toàn, đúng tinh thần ngày Hội thể thao lớn nhất của đại gia đình các quốc gia ASEAN.

Đội ngũ hùng hậu các nhà báo đến dự và truyền thông về SEA Games - 30, với khoảng gần 6.000 nhà báo, đại diện cho 1.500 cơ quan báo chí trong và ngoài khu vực. Gần 100 phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên Việt Nam đủ 4 loại hình báo chí đã tới Philippines tác nghiệp, truyền hình trực tiếp các cuộc thi đấu thể thao có vận động viên Việt Nam tham gia. Phóng viên Việt Nam cả ở trong và ngoài SEA Games - 30, ở Philippines và ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, các đô thị lớn kết nối, phối hợp nhịp nhàng, chuyển về những thông tin chuẩn xác, nhanh nhất, kể cả những mẩu chuyện bên lề, chiều sâu cống hiến - tâm hồn và những trái tim cao thượng, khao khát chiến thắng.

Trung tâm báo chí SEA Games - 30 đặt tại tòa cao ốc Thương mại Manila, trang bị 30 dàn máy tính hiện đại; các màn hình lớn; kết nối mạng tốc độ siêu tốc; phim trường dàn dựng chương trình truyền hình hiện đại; 10 dàn máy photocopy mới; phòng ăn, phòng trà, các dãy ghế massage tự động thư giãn, giúp phóng viên tranh thủ chợp mắt, do thời gian làm việc liên tục. Mỗi ngày có 2 buổi họp báo, cung cấp các tài liệu về SEA Games - 30 và các kỳ SEA Games trước đó.

Các sân vận động bóng đá, nhà thi đấu, trung tâm thể thao… ở cách xa nhau. Dân số thủ đô Manila 12 triệu người, nếu kể cả du khách thế giới đổ về tham quan SEA Games bao gồm vận động viên, cổ động viên, đội ngũ báo chí truyền thông, lưu lượng cư dân và khách vãng lai trong thành phố không dưới 15 triệu người. Do vậy, kẹt xe, kẹt đường, xe cộ di chuyển khó khăn, nhà báo cơ động để tác nghiệp rất khó khăn, đòi hỏi sự khôn ngoan, linh hoạt, chủ động phương tiện, nơi ăn nghỉ.

Các cuộc thi đấu của hai đội tuyển bóng đá nữ và bóng đá nam - U22 Việt Nam, những đội bóng mạnh hàng đầu khu vực tranh ngôi vương, được sự quan tâm đặc biệt của người hâm mộ nước nhà, đòi hỏi các phóng viên Việt Nam tác nghiệp nhanh, cập nhật thông tin chuẩn xác. Huấn luyện viên trưởng đội tuyển U22 quốc gia, ông Park Hang Seo đề nghị gặp riêng các phóng viên Việt Nam. Trong bầu không khí chân thành, cởi mở, chia sẻ thuận lợi và khó khăn, chiến lược gia người Hàn Quốc Park Hang Seo cảm ơn các nhà báo, ông tha thiết đề nghị:

- Các nhà báo giúp đội bóng bí mật ý đồ chiến thuật - dự kiến bố trí đội hình ra sân, ít nhất là cho đến trước khi tiếng còi khai cuộc trận đấu đó được cất lên.

Ông Park Hang Seo tâm sự:

- Tôi biết anh chị em phóng viên có quan hệ quen thân với cầu thủ. Đó là điều hết sức bình thường. Nhà báo cần khai thác thông tin từ cầu thủ để tìm cái mới của thông tin, cạnh tranh với đồng nghiệp. Đó cũng là điều bình thường. Nhưng nguy hại là làm lộ thông tin. Hôm qua đây, sau khi toàn đội họp kín, bàn về chiến thuật, đối sách “hạ” đối phương. Ngay sau đó, báo chí đã thông tin trúng phóc, làm lộ hết các “phép màu” mà huấn luyện viên trưởng và từng cầu thủ chuẩn bị đối sách. Vậy là nguy, là gay go rồi.

Ông Park Hang Seo nhẹ nhàng, lịch sự nêu tiếp ý kiến của mình:

- Anh em nhà báo là người Việt Nam, tôi cũng là người Việt Nam (cười), nếu để lộ hết ý đồ, chiến thuật trận đánh cho người ngoài biết thì làm sao đội tuyển của chúng ta đánh bại được đối thủ, mang về chiến thắng cho hàng triệu người hâm mộ đang chờ đợi nơi quê nhà.

Ông Park Hang Seo, nở nụ cười tự tin:

  - Tôi yêu và cảm ơn các bạn đã luôn đồng hành, cổ động cho đội bóng. Chúng ta khao khát chiến thắng, vì màu cờ sắc áo, tất cả chúng ta đều là những “Chiến binh Sao vàng”, chúc cho đội bóng của chúng ta bất bại, không bỏ cuộc, chỉ có một con đường là chiến thắng, đánh bại mọi đối thủ, bằng ý chí và khát vọng, sức mạnh Việt Nam!

Và sau cuộc gặp gỡ riêng giữa huấn luyện trưởng Park Hang Seo, các nhà báo Việt Nam đã rất vui, “bí mật” … các thông tin của đội tuyển, từ đội tuyển!

Nhân bàn chuyện “Nhà báo và Đại tiệc SEA Games”, trong tác nghiệp của báo chí, còn có một vài hạt sạn không đáng có, thể hiện kỹ năng tác nghiệp thiếu nhuần nhuyễn, văn hóa giao tiếp chưa cao, bông đùa không đúng lúc, đúng chỗ. Trong số các hạt sạn đó là chuyện bình luận viên “Chương trình bình luận bóng đá” trên truyền hình trước và sau mỗi trận cầu “đinh”, có ý nghĩa sống còn với đội tuyển bóng đá, cung cách của người dẫn chương trình - bình luận viên - cần sự cẩn trọng, tránh sự “lỡ miệng”, nhất là khi đánh giá sai sót của một cầu thủ nào đó. Sự không cẩn trọng - vạ miệng làm khổ mình, tổn thương người - vô tình gây phản cảm đối với cầu thủ và cả với người hâm mộ. Khi đã “lỡ miệng”, dù cho sau đó có đưa ra lời xin lỗi thì việc cũng đã xảy ra rồi, khó lòng lấy lại được uy tín và sự tin cậy của công chúng, như ban đầu. 

SEA Games - 30 đã kết thúc. Đoàn thể thao Việt Nam gặt hái nhiều thành công, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, vượt chỉ tiêu đề ra số huy chương giành được, đem lại niềm tự hào và kiêu hãnh, nhiều cung bậc cảm xúc của triệu triệu trái tim người hâm mộ!

SEA Games - 31, Thủ đô Hà Nội đăng cai tổ chức. Một nước Việt Nam thân thiện, mến khách hứa hẹn mùa thu hoạch bội thu với nhiều thành công rực rỡ, ở tất cả các bộ môn thể thao được thi đấu. Và trách nhiệm, nghĩa vụ, yêu cầu tác nghiệp của đội ngũ báo chí - truyền thông nước chủ nhà đòi hỏi rất cao, về mọi phương diện.

Phạm Quốc Toàn