Là người nhiều năm theo dõi mảng Xây dựng Đảng, nhà báo Kiều Hoanh là đồng tác giả (cùng với Tấn An, Hữu Danh) vừa nhận Giải C - Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng (mang tên Búa liềm vàng) lần thứ III - năm 2018 với tác phẩm “Đảng viên nơi “đầu sóng ngọn gió”.

Trò chuyện về tác phẩm, nhà báo Kiều Hoanh chia sẻ: Vinh dự nhận Giải Búa liềm vàng, với tôi đó là một điều may mắn khi đây đã là lần thứ 2 tôi được vinh danh ở giải thưởng cao quý này. Trước đó, vào năm 2016, tôi đã nhận Giải B- Giải Búa liềm vàng lần thứ nhất với tác phẩm “Nghị quyết Trung ương IV – Cách làm sáng tạo ở Quảng Ngãi”.

Tác phẩm này là chương trình khách mời trực tiếp nói về cách của tỉnh Quảng Ngãi thực hiện Nghị quyết Trung ương IV. Đề tài này tôi cũng theo đuổi từ năm 2012, là ý tưởng của đồng chí Võ Văn Thưởng, khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi. Thực hiện Nghị quyết Trung ương IV, khóa XI, tỉnh Quảng Ngãi đề ra Quy chế Bí thư các cấp ủy Đảng tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân và Thủ trưởng các sở, ngành trả lời nhân dân qua kênh Đài PT-TH Quảng Ngãi.

Qua theo dõi, nuôi đề tài hơn 4 năm, tôi là người trực tiếp làm kịch bản và dẫn chương trình khách mời trực tiếp là Bí thư ba cấp từ tỉnh đến các huyện, thành phố và thủ trưởng các sở, ngành đã tổ chức được hàng trăm buổi tiếp xúc, đối thoại với nhân dân.

Qua đối thoại đã kịp thời giải quyết nhiều bức xúc của người dân, nâng cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, tạo niềm tin của dân đối với Đảng, với chính quyền. Tác phẩm này đã nhận được sự đồng hành hết sức nhiệt tình của đồng chí Ủy viên Bộ Chính Trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Võ Văn Thưởng và đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ, cùng đồng chí Nguyễn Tấn Đức, lúc bấy giờ là Giám đốc Sở Y tế Quảng Ngãi và đồng chí Bí thư Đảng ủy xã Phổ Văn, huyện Đức Phổ. Vì với chương trình phát thanh trực tiếp, ngoài kịch bản, ê kíp của Đài thực hiện thì các vị khách mời quyết định đến 60% thành công của tác phẩm. Rất may mắn, tác phẩm này ngoài đoạt Giải B - Giải Búa liềm vàng lần thứ nhất còn đoạt Giải A Giải Báo chí Quốc gia năm 2016.

Còn với tác phẩm“Đảng viên nơi “đầu sóng ngọn gió” là một đề tài khá mới mẻ và có thể nói rất ít cơ quan báo chí phản ánh. Đảng viên ngư dân là đề tài mà tôi đã ấp ủ, trăn trở hơn 8 năm qua từ lúc còn là phóng viên theo dõi mảng Xây dựng Đảng, đến khi làm quản lý ở Phòng Thời sự phát thanh. Quả thật đảng viên ngư dân nói riêng luôn đóng vai trò thủ lĩnh trên biển. Nơi “đầu sóng ngọn gió”, họ là những “cánh sóng cả” kết nối chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước đến nhân dân, đồng thời tiên phong trong lao động sản xuất, phát triển kinh tế, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ Quốc.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay đảng viên là ngư dân ở Quảng Ngãi đang gặp một số khó khăn trong sinh hoạt cũng như trong phát triển đảng. Do đặc thù phải đánh bắt dài ngày trên biển, mỗi chuyến ra khơi phải đi từ 1 đến 2 tháng, có chuyến 3 tháng trời nên việc sinh hoạt định kỳ hàng tháng gặp nhiều khó khăn. Một số đảng viên phải nghỉ đi biển, một số khác xin ra khỏi Đảng để tiếp tục tham gia khai thác trên biển. Thêm vào đó, việc phát triển Đảng trong ngư dân còn thực hiện rất máy móc, không căn cứ vào điều kiện đặc thù của ngư dân. Quần chúng muốn được xem xét, giới thiệu vào Đảng, ngoài lý lịch chính trị của bản thân và gia đình, thì tiêu chí quan trọng là phải tích cực tham gia các hoạt động xã hội ở địa phương. Ở lứa tuổi Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân thì phải tham gia các hoạt động đoàn, hội.

Với ngư dân đánh bắt dài ngày trên biển khơi, thời gian ở trên đất liền không nhiều nên rất ít có điều kiện tham gia các phong trào hoạt động ở địa phương. Chính vì thế, nhiều quần chúng là ngư dân tích cực lao động sản xuất trên biển, rất can trường bám biển, góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc, nhưng chưa có tổ chức nào ở địa phương giới thiệu để chi bộ xem xét phát triển Đảng.

Ví như trường hợp của ngư dân trẻ Bùi Văn Phải (xã An Hải, huyện Lý Sơn), thuyền trưởng, kiêm chủ tàu cá mang số hiệu QNg 96382 TS, cách đây 5 năm đã có một hành động rất dũng cảm. Đó là khi bị tàu tuần tra của Trung Quốc bắn cháy cabin, bất chấp ngọn lửa đang cháy bùng trên kèo gỗ, Bùi Văn Phải cuộn lấy lá cờ Tổ quốc ở nóc cabin vào ngực để cờ không bị cháy. Khi ngọn lửa được dập tắt, mặc dù tay chân bị cháy nhưng Phải vẫn cắm cờ  lên nóc cabin để khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Hành động dũng cảm của thuyền trưởng, chủ tàu Bùi Văn Phải đã được Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trao tặng huy hiệu “Tuổi trẻ dũng cảm”, được đích thân Chủ tịch nước Trương Tấn Sang lúc bấy giờ nắm tay khích lệ và khen ngợi. Sau khi được hỗ trợ kinh phí, Bùi Văn Phải tiếp tục thuê tàu của Nghiệp đoàn Nghề cá đi đánh bắt. Mới đây, Phải góp vốn mua thêm một chiếc tàu nữa để bám biển Hoàng Sa, Trường Sa khai thác thủy, hải sản, tích cực tham gia cứu hộ, cứu nạn trên biển. Tuy nhiên, Bùi Văn Phải bộc bạch, từ ngày đó đến nay, chưa nghe tổ chức nào hướng dẫn anh xin vào Đảng.

Chính vì chưa có các quy định đặc thù riêng cho việc phát triển đảng là ngư dân, chưa thành lập Chi bộ trên biển nên số đảng viên là ngư dân ở Quảng Ngãi rất ít. Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có chưa đầy 270 ngư dân là đảng viên, chiếm khoảng 0,5% tổng số đảng viên trong toàn tỉnh. Đây là thực trạng chung không chỉ của Quảng Ngãi mà là của cả nước. Trong khi đó, Việt Nam có đến 28 tỉnh, thành phố giáp biển, 125 huyện ven biển và 12 huyện đảo, và đang thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo Việt Nam trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới có biển đều nỗ lực vươn ra biển và bảo vệ biển. Nếu không gỡ khó cho công tác Đảng trong ngư dân thì sẽ giảm sút vai trò lãnh đạo của Đảng trên biển. Bởi chi bộ, đảng viên chính là hạt nhân, là lực lượng nòng cốt trên biển.

Từ ý tưởng đó, tôi đã thực hiện phóng sự “Đảng viên nơi “đầu sóng ngọn gió” gồm 3 kỳ (kỳ 1 “Dấu ấn của đảng viên nơi đầu sóng ngọn gió, kỳ 2 “Cái khó của đảng viên nơi đầu sóng ngọn gió”, kỳ 3 “Gỡ khó cho đảng viên nơi đầu sóng ngọn gió”). Loạt phóng sự này ghi nhận những đóng góp của đảng viên ngư dân, đề cập đến những cái khó của đảng viên là ngư dân và đề xuất những cách tháo gỡ khó khăn này bằng cách thành lập Chi bộ trên biển.

 Chi bộ trên biển được thành lập, đảng viên sẽ yên tâm bám biển dài ngày, khắc phục cái khó về sinh hoạt chi bộ định kỳ như lâu nay. Trong khâu xem xét kết nạp đảng là ngư dân, ngoài lịch sử chính trị bản thân và gia đình nên quan tâm đến yếu tố chấp hành các quy định khi hành nghề trên biển, đánh bắt đúng ngư trường, biết cải tiến cách làm ăn để khai thác được nhiều thủy hải sản, biết chia sẻ và giúp đỡ nhau làm ăn trên biển, hỗ trợ nhau mỗi khi gặp sóng to, gió lớn hoặc gặp tàu nước ngoài gây hấn, can trường bám biển và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ ở địa phương. Hằng năm các tổ chức cơ sở Đảng nên giao chỉ tiêu cụ thể cho Nghiệp đoàn Nghề cá giới thiệu đoàn viên ưu tú để phát triển Đảng. Trong chương trình hoạt động hằng năm của các Nghiệp đoàn Nghề cá nên đề ra chỉ tiêu cụ thể giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp.

Song hành cùng với đó, từng Nghiệp đoàn nên chủ động theo dõi, giúp đỡ, tạo điều kiện cho đoàn viên nghiệp đoàn phát huy vai trò xung kích, cống hiến để nhanh chóng được đứng vào hàng ngũ của Đảng. Đối với những Chi bộ có đông đảng viên ngư dân đánh bắt gần bờ nên sắp xếp thời gian sinh hoạt định kỳ hợp lý, ưu tiên sinh hoạt vào những ngày trăng tròn, vì đây thường là thời gian nghỉ đi biển của ngư dân, để đảng viên ngư dân kịp thời nắm bắt các chủ trương, đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Với loạt phóng sự này, chúng tôi đã nhận được sự đồng hành của Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ, Ban Tổ chức Tỉnh ủy, đặc biệt là đồng chí Phó Ban Thường trực Ban Tổ chức Tỉnh ủy Phạm Thanh Tùng, Văn phòng Ban Tổ chức Tỉnh ủy.

Chúng tôi chọn loại hình phát thanh để thể hiện bởi mỗi một loại hình báo chí đều có điểm yếu và điểm mạnh riêng, không phân biệt truyền hình, phát thanh hoặc loại hình báo chí nào. Nhưng theo tôi, điều quan trọng là chọn đề tài, ấp ủ đề tài và thực hiện nó như thế nào để đến được với công chúng. Với tác phẩm này, tôi và cả nhóm nhận được sự quan tâm, tạo điều kiện, nhắc nhở rất lớn từ lãnh đạo Đài.

Khi lựa chọn đề tài đảng viên ngư dân, tôi muốn góp những ý kiến đề xuất để Đảng và Nhà nước cũng như các địa phương có biển sớm có những chủ trương phù hợp và triển khai thực hiện các hướng dẫn, các chủ trương của Đảng nhằm tạo điều kiện cho đảng viên ngư dân sinh hoạt cũng như phát triển đảng là ngư dân, một lực lượng quan trọng nhưng lâu nay dường như nhiều địa phương lại lãng quên./.

Đức Huy (lược ghi)