Bởi vậy, các nhà báo phải suy nghĩ về hiện trạng truyền thông và xác định các xu hướng để đối mặt với những thách thức trong bối cảnh tin tức đang thay đổi.

Trong phiên họp Diễn đàn Khủng hoảng Báo chí của Trung tâm quốc tế dành cho Nhà báo (ICFJ) gần đây, Nic Newman - chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Báo chí Reuters - đã thảo luận về các xu hướng và dự đoán cho ngành báo chí trong năm tới.

Newman đã nêu ra những phát hiện từ một báo cáo nghiên cứu mà ông công bố với Viện báo chí Reuters, đi sâu vào các xu hướng truyền thông có thể xảy ra trong năm 2024, đặc biệt là về công nghệ. Ông cảnh báo: “Chưa đến một nửa số người được hỏi tự tin về triển vọng của ngành báo chí trong năm tới”.

Dưới đây là ba kỳ vọng đối với ngành báo chí vào năm 2024, dựa trên nghiên cứu của Newman:

Quan hệ giữa truyền thông xã hội và truyền thống sẽ thay đổi lớn

Newman dự đoán năm 2024 sẽ có sự thay đổi lớn trong mối quan hệ vốn đã phức tạp giữa truyền thông xã hội và truyền thông truyền thống.

Trước tiên, những người có ảnh hưởng đang ngày càng trở nên phổ biến hơn. Do đó, thông tin họ lan truyền sẽ ngày càng có khả năng thu hút nhiều sự chú ý hơn so với tin tức do các phương tiện truyền thông truyền thống đăng tải.

Việc phát hành tin tức đã thay đổi mạnh mẽ trong những năm gần đây với sự gia tăng phổ biến của các ứng dụng tập trung vào video như TikTok và YouTube. Phát hiện của Newman phản ánh điều này: “Dữ liệu cho thấy sự chuyển đổi sang một hệ sinh thái phân phối thông tin phức tạp hơn”.

Đáp lại, các nhà xuất bản tin tức đang mở rộng cách tiếp cận người tiêu dùng tin tức, chẳng hạn như bằng cách sử dụng các kênh phát sóng WhatsApp để gửi nội dung được cá nhân hóa.

Mối đe dọa của AI sẽ ngày càng gia tăng

Trí tuệ nhân tạo ( AI) sẽ tiếp tục là yếu tố đột phá lớn vào năm 2024. Nghiên cứu của Newman cho thấy nhiều tổ chức tin tức và nhà báo lo lắng nhất về rủi ro của AI, đặc biệt là công nghệ này sẽ thay đổi việc sản xuất nội dung như thế nào. Những người được hỏi tin rằng việc sử dụng AI, ngoại trừ các nhiệm vụ trợ lý đơn giản, có nguy cơ gây nguy hiểm cho tính toàn vẹn của báo chí và đe dọa niềm tin của độc giả.

Một mối đe dọa khác từ AI là sự can thiệp trong tìm kiếm hoặc khả năng AI thay thế phương tiện báo chí truyền thống khi độc giả tìm kiếm thông tin. Newman nói: “Một số nhà xuất bản… thực sự coi đây là một mối đe dọa hiện hữu rằng trải nghiệm do tìm kiếm tạo ra sẽ thay thế một số việc mà các công ty truyền thông thực hiện”.

Ông nhấn mạnh, tác dụng của AI vẫn chưa được biết đầy đủ. Điều này hạn chế khả năng dự đoán ngành tin tức sẽ phản ứng như thế nào. Câu hỏi chính là “AI sẽ phá vỡ các mô hình kinh doanh này nhanh và xa đến mức nào?”. Điều này sẽ phụ thuộc vào cách phản ứng của các hãng tin.

Các mô hình báo chí mới sẽ phát triển

Các tổ chức báo chí đang tìm kiếm những cách mới để đảm bảo sự tự chủ về nguồn tài chính. Hiện tại, họ đang cung cấp các mô hình đăng ký, bao gồm cả nội dung gói – mô hình kết hợp nhiều loại nội dung khác nhau trong một gói đăng ký.

Do doanh thu quảng cáo tiếp tục giảm sút, phần lớn các phương tiện truyền thông đều hướng tới những người có đủ khả năng trả tiền cho tin tức của họ. Điều này dẫn đến một bộ phận lớn người dân không thể tiếp cận tin tức. “Thách thức là làm thế nào để tài trợ cho loại hình báo chí mà mọi người đều có thể tiếp cận?”, Newman nói.

Những diễn biến trong năm nay sẽ cực kỳ quan trọng để hiểu được báo chí truyền thống sẽ phản ứng như thế nào trước những thay đổi trong thói quen của độc giả và sự phát triển công nghệ. Newman cho biết thêm, các tổ chức tin tức có thể sẽ tìm kiếm nhiều mối quan hệ trực tiếp hơn với khách hàng của họ trong bối cảnh những thay đổi này.

Ông đi đến kết luận: “Rất nhiều khuôn mẫu về cách thế giới sẽ vận hành trong 10 năm tới sẽ được xác định trong năm nay”.

Hoàng Hải (theo ICFJ, Reuters Institute)