Báo Nhà báo và Công luận nhận được đơn thư phản ánh của ông Nguyễn Ngọc Kỳ - đại diện cho các hộ dân tổ 44, phường Phương Mai (quận Đống Đa, TP Hà Nội) khiếu nại việc UBND quận Đống Đa áp giá đền bù thu hồi đất của các hộ dân không đúng quy định.

Đây là các hộ dân trong diện phải di dời để GPMB phục vụ “Dự án xây dựng tuyến đường bộ trên cao dọc đường vành đai 2 đoạn từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở kết hợp với mở rộng theo quy hoạch phần đi bằng đoạn Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Vọng theo hình thức BT trên địa bàn phường Phương Mai” (Dự án).

Cụ thể, đơn thư người dân cho biết, thời điểm UBND quận Đống Đa ra quyết định thu hồi đất của người dân sớm nhất là vào ngày 10/3/2020 nhưng Quyết định phê duyệt phương án bồi thường lại tính giá đất theo Quyết định ban hành quy định về giá các loại đất trên địa bàn TP Hà Nội (Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND ngày 29/12/2014 – áp dụng từ ngày 01/01/2015 đến 31/12/2019).

Theo đó, Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND đã hết hiệu lực kể từ ngày 31/12/2019 và được thay thế bằng Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019.

Người dân cho rằng, căn cứ theo Khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định: Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.

Do đó, việc UBND quận Đống Đa áp giá đền bù thu hồi đất của các hộ dân căn cứ theo Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND là không đúng quy định của pháp luật, gây thiệt hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Theo hồ sơ người dân cung cấp, UBND quận Đống Đa đã tiến hành áp giá đất cụ thể để bồi thường cho các hộ dân theo Quyết định 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 – Phê duyệt hệ số điều chỉnh giá đất ở để xác định giá đất làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án của UBND TP Hà Nội do Phó Chủ tịch Nguyễn Doãn Toản ký.

Tại mục 2, Điều 1 của Quyết định trên nêu: Vị trí 3 đường Giải Phóng (đối diện đường tàu) địa phận quận Đống Đa: Hệ số điều chỉnh giá đất là: 1,9843 lần số với giá đất ở cùng vị trí quy định tại Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND của UBND thành phố. Tương ứng giá đất cụ thể là 39.170.000 đồng/m2.

Xét về nội dung, Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 của UBND TP Hà Nội không quy định về thời gian, hiệu lực thi hành. Tuy nhiên, xét về bản chất, trong Quyết định đã lấy Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND là một văn bản đã hết hiệu lực kể từ ngày 31/12/2019. Chính điều này khiến người dân bức xúc và khiếu kiện.

Để có thông tin khách quan, chúng tôi đã liên hệ với UBND quận Đống Đa và được giới thiệu tới Ban Quản lý dự án quận Đống Đa làm việc. Tiếp phóng viên có ông Nguyễn Hoàng Hà – Phó Giám đốc Ban QLDA, ông Nguyễn Hoàng Dương – Phó phòng GPMB.

Trả lời liên quan đến sự việc người dân khiếu nại UBND quận Đống Đa áp dụng Quyết định 5151/QĐ-UBND trong đó có vận dụng Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND là một Quyết định đã hết hiệu lực để tiến hành áp giá đền bù cho các hộ dân tại thời điểm thu hồi đất liệu có đúng quy định của pháp luật? Ông Nguyễn Hoàng Hà lập tức khẳng định: “Việc UBND quận Đống Đa áp dụng Quyết định 5151/QĐ-UBND là hoàn toàn đúng quy định của pháp luật. Quyết định số 96 (Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND -PV) đã hết hiệu lực nhưng Quyết định 5151 (Quyết định 5151/QĐ-UBND –PV) còn hiệu lực”.

Ông Hà cho rằng, Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND là “phương pháp, công cụ” để xây dựng lên Quyết định 5151/QĐ-UBND.

Phóng viên tiếp tục đặt câu hỏi: Theo Điều 74 của Luật Đất đai 2013 quy định: Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Mới đây, vào tháng 3, UBND quận Đống Đa mới ban hành quyết định thu hồi đất, như vậy việc áp giá không căn cứ tại thời điểm ban hành quyết định thu hồi đất liệu có đúng quy định của pháp luật?

Ông Hà trả lời: “Đây chỉ là một ý thôi, cái ý thứ nhất của nó là giá đất cụ thể thì quận căn cứ theo Quyết định 5151. Về cái Quyết định 96 là cái công cụ có thể hết hạn nhưng giá đất cụ thể không có gì thay đổi”.

Trả lời việc “giá đất cụ thể không có gì thay đổi”, ông Hà cho rằng, hiện nay, quận đã báo cáo thành phố, các sở ngành đã rà soát và khẳng định giá đất cụ thể của dự án này là không có gì thay đổi.

Ông Hà cho biết thêm, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 – Về việc ban hành Quy định và bảng giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội áp dụng từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024.

Tuy nhiên, về phạm vi áp dụng tại Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND lại không có Điểm B Khoản 2 Điều 1: Tính tiền bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất.

Tại buổi làm việc, phóng viên đề nghị ông Nguyễn Hoàng Hà cung cấp văn bản tham mưu của các sở ngành, văn bản báo cáo của UBND quận tham mưu UBND thành phố Hà Nội về sự việc trên nhưng ông Hà không cung cấp được và nói quận đã tham mưu bằng “miệng”.

Có thể thấy, việc áp giá đền bù thu hồi đất cụ thể để bồi thường cho các hộ dân theo Quyết định 5151/QĐ-UBND căn cứ theo Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND – là văn bản đã hết hiệu lực của UBND quận Đống Đa còn khiến người dân chưa tâm phục, khẩu phục.

Mới đây, UBND TP Hà Nội đã ban hành văn bản 2290/UBND-KT ngày 9/6/2020 về việc xử lý vướng mắc về việc thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hà Nội. Văn bản đã hướng dẫn cụ thể về việc một số UBND quận, huyện đề nghị xác định lại giá đất làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng. Hiện nay, người dân cũng đang mong việc UBND quận Đống Đa áp dụng văn bản 2290/UBND-KT để xác định lại giá đất cho người dân.

Luật sư Nguyễn Hoài Nam - Văn phòng Luật sư Hoàng Huy, Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội nhận định:

Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 của UBND TP Hà Nội căn cứ Quyết định 96/2014/QĐ-UBND của UBND thành phố Hà Nội là Văn bản hết hiệu lực thi hành ngày 31/12/2019 được thay thế bằng Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 của UBND thành phố Hà Nội. Như vậy, Quyết định 5151/QĐ-UBND đã hết hiệu lực pháp luật.

Việc Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 – Về việc ban hành Quy định và bảng giá các loại đất trên địa bàn thành phố Hà Nội không áp dụng cho trường hợp: Tính tiền bồi thường, hỗ trợ khi nhà nước thu hồi đất dẫn đến bỏ ngỏ căn cứ tính tiền bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Tuy nhiên, Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 áp dụng Quyết định số 96/2014/QĐ-UBND (văn bản đã hết hiệu lực pháp luật) để tính giá bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất là trái quy định tại Điều 156 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật: Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng từ thời điểm bắt đầu có hiệu lực. Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng đối với hành vi xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu lực.

Lẽ ra, UBND thành phố Hà Nội phải ban hành Quyết định mới thay thế Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ đối với Dự án mới phù hợp với quy định pháp luật nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người bị thu hồi đất.

Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.

Quốc Trần