Hà Nội: Những “giao dịch ngầm” ở nghĩa trang Nhật Tân – Phú Thượng

Theo đó, ngày 11/9/2017, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 30/2017/QĐ-UBND ban hành Quy định quản lý, sử dụng nghĩa trang trên địa bàn TP. Hà Nội (Quyết định số 30). Trong đó, có các nghĩa trang cấp xã do phường, xã, thị trấn quản lý bao gồm cả nghĩa trang thôn, xóm.

Đáng chú ý, quy định nêu rõ việc xử lý việc mua bán, chuyển nhượng đất trong nghĩa trang: Đơn vị, cá nhân quản lý nghĩa trang có trách nhiệm xây dựng các nội quy, quy chế nhằm ngăn ngừa không để xảy ra việc mua bán, chuyển nhượng đất tại nghĩa trang. Trường hợp đơn vị, cá nhân quản lý nghĩa trang thiếu trách nhiệm để xảy ra hiện tượng mua bán, chuyển nhượng đất, cơ quan quản lý cấp trên xem xét xử lý theo các quy định hiện hành.

Trên cơ sở đó, UBND các quận, huyện đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu UBND các phường, xã, thị trấn thực hiện nghiêm quy định này, bảo đảm việc sử dụng đất nghĩa trang đúng mục đích, tiết kiệm, văn minh và phù hợp phong tục tập quán.

Tuy nhiên, tại khu vực nghĩa trang Nhật Tân (thuộc phường Phú Thượng, TP. Hà Nội), thực tế cho thấy tình trạng giao dịch, mua bán đất nghĩa trang có dấu hiệu trái pháp luật vẫn âm thầm diễn ra, với giá hơn 100 triệu đồng mỗi suất mộ.

Từ “đơn đề nghị an táng” đến “biên nhận tài chính” trị giá 240 triệu đồng

Điển hình như trường hợp của ông Nguyễn Việt G., (quê Bắc Ninh, hiện trú tại phường Phú Thượng, TP. Hà Nội) đã phải bỏ ra số tiền là 240 triệu đồng để mua suất mộ an táng cho người thân.

Để có thể mua được suất mộ, ông G. đã liên hệ với Ban Quản lý nghĩa trang Nhật Tân và được ông Chu Văn Cộng – Trưởng ban hướng dẫn “thủ tục” nhằm hợp thức hóa việc mua bán đất nghĩa trang.

Cụ thể, ông Nguyễn Việt G. đã phải làm đơn đề nghị an táng người thân tại nghĩa trang Nhật Tân. Nội dung đơn kính gửi Quản trang Nhật Tân (ghi ngày 6/9/2025) thể hiện: Ông Nguyễn Văn G. có bố là cụ Nguyễn Văn H. và mẹ là cụ Đàm Thị G. (đã mất). Gia đình tôi có nguyện vọng phần an táng bố mẹ tại nghĩa trang Nhật Tân. Gia đình tôi xin chịu trách nhiệm lời kê khai là đúng sự thật, mọi kinh phí gia đình tôi hứa hoàn tất đầy đủ cho Ban Quản lý nghĩa trang.

Lá đơn này được ông Chu Văn Cộng – Trưởng Ban Quản lý nghĩa trang đóng dấu đỏ và chính ông Cộng cũng đã có lời xác nhận: Tôi Chu Văn Cộng – Quản trang Nhật Tân đồng ý để gia đình chuyển mộ 2 cụ về an nghỉ tại Nhật Tân – Gia đình đã thanh toán đầy đủ tiền công sản và tiền mộ xây ốp.

Cũng trong ngày 6/9, ông Nguyễn Việt Gi. đã nộp tổng số tiền 240 triệu đồng (tương ứng 120 triệu đồng/mộ phần) cho Ban quản lý nghĩa trang. Một giấy biên nhận viết tay được lập giữa ông Nguyễn Việt Gi. (bên giao) và ông Chu Văn Cộng (Trưởng ban quản lý, bên nhận) có đóng dấu đỏ.

Như vậy có thể thấy, chỉ bằng lá đơn gửi Trưởng Ban Quản lý nghĩa trang Nhật Tân là ông Chu Văn Cộng và nộp đủ số tiền (tiền công sản và tiền mộ xây ốp) thì dường như bất kỳ người dân nào cũng có thể mua phần mộ một cách dễ dàng.

Tuy nhiên, theo Quyết định 30/2017/QĐ-UBND, nghiêm cấm tuyệt đối việc mua bán, sang nhượng hoặc thu tiền ngoài quy định đối với đất nghĩa trang. Việc thu, chi nếu có phải được hạch toán, công khai, báo cáo định kỳ và nộp ngân sách theo quy định.

“Đất an táng” bị thương mại hóa - cần thanh tra toàn diện, làm rõ trách nhiệm

Thực tế, nhiều người dân khu vực Nhật Tân – Phú Thượng cho biết, việc xin chỗ chôn cất hiện nay rất khó, nhưng “nếu biết liên hệ đúng người”, “có phí hỗ trợ”, thì vẫn có thể sắp được “mộ đôi, mộ đẹp”. Giá mỗi “suất đất” dao động từ 100 đến 150 triệu đồng, tùy vị trí.

Những giao dịch này hầu hết không có hóa đơn hay chứng từ tài chính hợp pháp, chỉ dừng ở mức giấy biên nhận giữa hai bên, tạo ra kẽ hở lớn trong quản lý và dễ phát sinh tiêu cực.

Trước sự việc nêu trên, phóng viên đã liên hệ với UBND phường Phú Thượng và được làm việc với ông Lương Văn Sỹ - cán bộ Phòng Kinh tế - Hạ tầng phường.

Tại cuộc làm việc, ông Lương Văn Sỹ xác nhận hành vi “bán đất mộ” của ông Chu Văn Cộng – Trưởng ban Quản lý nghĩa trang Nhật Tân là sai, có dấu hiệu vi phạm pháp luật nghiêm trọng.

Cũng theo ông Sỹ, nghĩa trang Nhật Tân có diện tích 16155,688 m2, hiện do UBND phường Phú Thượng quản lý. Tuy nhiên, từ khi sáp nhập địa giới hành chính, tiếp quản việc quản lý thì Ban Quản lý nghĩa trang Nhật Tân chưa hề có báo cáo, cung cấp thông tin, hồ sơ về việc quản lý, thu chi tại đây. Điều đó dẫn đến việc UBND phường Phú Thượng không có thông tin gì về sự việc này.

Ông Sỹ cũng cho biết, sắp tới, Phòng Kinh tế - Hạ tầng sẽ kiến nghị UBND phường mời tất cả các Ban Quản lý nghĩa trang lên làm việc, yêu cầu báo cáo số liệu, hồ sơ và từ đó sẽ “lập lại trật tự”, ban hành quy chế quản lý một cách rõ ràng.

Theo Luật sư Nguyễn Hoài Nam - Công ty luật TNHH Bamboo Star (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định, hành vi mua bán, sang nhượng đất trong nghĩa trang là vi phạm pháp luật, cần xử lý nghiêm trách nhiệm của tổ chức, cá nhân quản lý để xảy ra tình trạng này. Không chỉ gây thất thoát nguồn lực công, các giao dịch trái phép còn xâm phạm tính tôn nghiêm của nơi an nghỉ, tạo tiền lệ xấu trong quản lý đất công.

Vụ việc tại nghĩa trang phường Nhật Tân – Phú Thượng là lời cảnh tỉnh về lỗ hổng trong công tác quản lý nghĩa trang nhân dân. Kính đề nghị UBND thành phố Hà Nội, Công an thành phố Hà Nội chỉ đạo thanh kiểm tra toàn diện hoạt động thu – chi, cấp mộ phần tại nghĩa trang Nhật Tân, làm rõ trách nhiệm của Ban Quản lý và UBND phường, xử lý nghiêm nếu có sai phạm.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.