Không ngừng năng động, tìm tòi, sáng tạo, đổi mới

Ở nơi trung tâm báo chí lớn của cả nước, trong thời gian qua, phương hướng kế hoạch của nhiệm kỳ 5 năm đã và đang được hiện thực hóa bằng hành động. Nhiệm vụ trọng tâm luôn phải bám sát theo phương hướng chung của Hội Nhà báo Việt Nam, đặc biệt là tinh thần của chỉ thị 43-CT/TW của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với hoạt động HNBVN trong tình hình mới” trong đó, nêu rõ các cấp hội nhà báo cần “tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động bằng nhiều hình thức, biện pháp phong phú, sáng tạo, thiết thực”. Việc đổi mới này chúng tôi nghĩ cần bắt đầu từ công tác giáo dục chính trị tư tưởng.

Với gần 2.000 hội viên (bao gồm cả báo chí trung ương trên địa bàn TP), với HNB TP.Hồ Chí Minh, chúng tôi có một thuận lợi rất căn bản là hầu hết các lãnh đạo các cơ quan báo, đài trên địa bàn thành phố hiện nay đều là Ủy viên Ban Chấp hành. Cụ thể, BCH Hội Nhà báo thành phố hiện có 14 ủy viên thì có 10 người là Tổng Biên Tập, Phó TBT, 4 người còn lại là Chủ tịch, Phó Chủ tịch chuyên trách và Chánh văn phòng. Bởi thế, khi Hội triển khai hoạt động gì thì các thành viên trong Ban chấp hành luôn là “đầu tàu” gương mẫu từ quán triệt, triển khai thực hiện, tạo điều kiện đưa các chủ trương của Hội được thực hiện khá hiệu quả. Thuận lợi khác nữa, đó là giữa Hội Nhà báo với Ban Tuyên giáo (BTG) Thành ủy và Sở Truyền thông nói riêng cũng như các cơ quan Ban ngành nói chung có mối quan hệ rất tốt, gắn bó chặt chẽ hỗ trợ lẫn nhau, tạo mọi điều kiện cho Hội hoạt động. Do đó, quan trọng là trong các hoạt động nói chung và công tác giáo dục chính trị tư tưởng nói riêng, Hội phải chủ động suy nghĩ, đề xuất ra việc, ra các hoạt động và tổ chức phối hợp thực hiện.

Chẳng hạn, trước ĐH Đảng bộ TP, Hội đề xuất phối hợp BTG Thành ủy tổ chức riêng một buổi cho các Tổng biên tập và Trưởng các cơ quan đại diện báo chí TW trên địa bàn TP. đóng góp ý kiến cho dự thảo văn kiện ĐH. Đề xuất được chấp thuận và cuộc họp đã diễn ra rất sôi nổi với rất nhiều ý kiến có chất lượng. Hoặc gần đây, trong việc triển khai học tập quán triệt nghị quyết, chúng tôi thấy thường chỉ truyền đạt nhanh cho các cán bộ chủ chốt của thành phố trong đó có các lãnh đạo cơ quan báo chí, chưa chú trọng những phóng viên là người trực tiếp viết bài. Do đó Hội có đề nghị BTG Thành ủy sau Tết sẽ tổ chức báo cáo nhanh những nội dung mới và quan trọng của Nghị quyết ĐH đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIII cho đội ngũ các phóng viên chuyên viết về chính trị, thời sự của các báo trong thành phố và Trung ương. Sau đó chúng tôi cùng với BTG Thành ủy sẽ nghiên cứu tiếp tục chẻ nhỏ các vấn đề về chính trị, thể chế, kinh tế, văn hóa, xã hội và xây dựng Đảng, chọn những vấn đề nổi cộm cần phải truyền thông và tổ chức những cuộc tọa đàm, trao đổi để quán triệt sâu hơn trong đội ngũ phóng viên thuộc các CLB phóng viên chuyên ngành có liên quan. Ngoài ra, hiện nay một bộ phận lớn phóng viên chưa được đào tạo bài bản về lý luận chính trị mà các lớp thì ít cho nên Hội có đề xuất với thành phố nghiên cứu mở thêm các lớp trung cấp và cao cấp lý luận chính trị dành riêng cho các nhà báo.

Xây dựng Hội thực sự trở thành “mái nhà chung” của những người làm báo

Trong hoạt động, Hội luôn mong muốn góp phần cùng các tòa soạn tạo điều kiện cho các nhà báo tham gia vào các hoạt động mang tính “nghề nghiệp”, thâm nhập được vào thực tế, có những tác phẩm mang hơi thở cuộc sống. Ví dụ, trong thời gian tới, trên cơ sở hợp tác đã ký kết giữa Hội với Tập đoàn công nghiệp cao su VN, Hội sẽ tổ chức cho các phóng viên thuộc CLB phóng viên kinh tế - nông nghiệp đi xuống các nông trường cao su tác nghiệp. Trên cơ sở đó, phóng viên thâm nhập thực tế, thu thập tư liệu để viết về các cách làm hay, nhân tố mới, bàn tay vàng của công nhân cũng như bất cập trong cơ chế chính sách cần tháo gỡ... Hay với ngành du lịch, chúng tôi định hướng cho CLB phóng viên du lịch tổ chức tọa đàm, tham gia các hội nghị kích cầu du lịch với các doanh nghiệp, hãng hàng không để bàn cách đẩy mạnh truyền thông vừa phục vụ phòng chống dịch vừa làm cho du khách yên tâm về các điểm đến an toàn... điển hình như cuộc tọa đàm “Phát huy vai trò truyền thông trong Chương trình người VN du lịch VN” do Hội và Sở du lịch TP, Hiệp hội du lịch VN phối hợp tổ chức vào đầu tháng 6/2020…

Một nội dung quan trọng khác nữa là vấn đề đạo đức nghề báo. Chúng tôi chủ trương là từ những hiện tượng tồn tại trong nghề sẽ tổ chức trao đổi, sinh hoạt chuyên đề cho các CLB. Tôi nghĩ rằng các hành vi vi phạm pháp luật, lợi dụng báo chí để o ép doanh nghiệp lấy tiền, bịa đặt vu khống trên mạng xã hội… thì quá rõ ràng rồi nhưng cũng có những biểu hiện vi phạm mà nhiều khi hội viên thấy là điều bình thường, ví dụ như vi phạm về bản quyền, tiết lộ đời tư của công dân, viết về trẻ em mà thiếu cái tâm, ứng xử không đúng chuẩn mực trên mạng xã hội... Chúng tôi nghĩ Hội cần tổ chức bàn luận, trao đổi xung quanh những vấn đề đó với sự tham gia của các nhà quản lý, các chuyên gia về pháp luật, tâm lý, xã hội học… Như vậy sẽ hấp dẫn và dễ tiếp thu hơn.

Bên cạnh đề cao đạo đức người làm báo, Hội cũng quan tâm bảo vệ quyền lợi chính đáng của các cơ quan báo chí, của người làm báo. Ví dụ, vừa qua, qua theo dõi một số hội thảo của Bộ TT&TT về vấn đề bản quyền báo chí, Hội đã chủ động chủ trì một cuộc họp giữa một số tờ báo lớn như Sài Gòn Giải Phóng, Tuổi trẻ, Người lao động, Pháp luật TP.HCM và một doanh nghiệp về công nghệ thông tin để bàn về định hướng thành lập “liên minh bản quyền tác phẩm báo chí” mà theo chúng tôi xác định, nếu thành lập thì đây sẽ là một hoạt động phi lợi nhuận...

Ngoài các hoạt động chuyên môn, hoạt động xã hội từ thiện cũng luôn là vấn đề chúng tôi quan tâm thực hiện thường xuyên, liên tục. Trong thời gian qua, Hội đã thực hiện một số hoạt động xã hội từ thiện như tặng thùng chứa nước cho bà con nghèo các tỉnh miền Tây bị ảnh hưởng khô hạn, tặng 3 cây ATM gạo cho các các quận trong TP, xây trường, xây nhà tình thương giúp đồng bào các tỉnh miền Trung bị thiên tai vừa qua… Có điểm mới là nếu trước đây từng cơ quan báo làm riêng biệt thì gần đây có chương trình từ thiện Hội thực hiện với sự tham gia của 13-14 cơ quan báo chí, trong đó Hội giữ vai trò điều phối nguồn kinh phí từ đơn vị tài trợ cũng như công tác truyền thông chung, tạo sự đoàn kết gắn bó giữa các cơ quan báo chí (cả trung ương và TP) trong hoạt động vì cộng đồng nhằm lan tỏa những điều tốt đẹp trong xã hội.

Một công tác trọng tâm khác của Hội là phát triển hội viên, củng cố xây dựng các câu lạc bộ. Đây là một việc rất quan trọng bởi chúng tôi quan niệm nếu các chi hội, liên chi hội, CLB mạnh thì Hội mới mạnh. Vì thế, thời gian tới, bên cạnh việc củng cố, phát triển các chi hội cơ sở, các CLB phóng viên chuyên ngành đã có sẵn, Hội cũng tập trung vận động thành lập thêm một số câu lạc bộ phóng viên chuyên ngành khác như công thương, môi trường, y tế, giáo dục, quốc tế… và các CLB theo sở thích của hội viên như CLB các môn thể thao (bóng đá, bóng bàn, quần vợt, xe đạp…), CLB ca hát, CLB du lịch “phượt” kết hợp xã hội từ thiện, CLB nhiếp ảnh…

Có thể nói, ý tưởng, mong muốn Hội đặt ra đều rất cụ thể, tương đối khả thi chứ không hề xa vời. Nếu như Hội chỉ hoạt động nặng về hành chính thì chính là tự đánh mất một đặc tính quan trọng của Hội - vốn là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp dựa trên nền tảng là sự tham gia tự nguyện của hội viên. Vì thế, khi làm bất cứ hoạt động nào, chúng tôi luôn đặt vào vị trí của hội viên để làm sao cho các hoạt động của Hội tạo sức hấp dẫn một cách tự nhiên nhất, hướng đến sự tham gia nhiệt tình và tự nguyện của hội viên, góp phần làm cho Hội thực sự trở thành “mái nhà chung” của những người làm báo.

Nhà báo Trần Trọng Dũng

(Ủy viên Ban Thường vụ HNBVN, Chủ tịch Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh)