Sáng ngày 6/9/2021, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội họp phiên thường trực mở rộng thẩm tra báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2021 .

Xử lý hình sự 16 người đứng đầu do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng

Báo cáo của Chính phủ về công tác PCTN năm 2021 nêu rõ: Công tác PCTN gắn với công tác tổ chức, cán bộ, xử lý nghiêm sai phạm theo quy định về kỷ luật của Đảng, Nhà nước và xử lý hình sự; khẳng định quyết tâm mạnh mẽ, “không ngừng”, “không nghỉ”, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ” trong đấu tranh PCTN.

Đã có hơn 1,28 triệu người kê khai tài sản, thu nhập. Số bản kê khai đã hoàn thành công khai đạt tỷ lệ 99% số đã kê khai. 

Theo báo cáo của các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các cơ quan, tổ chức, đơn vị liên quan, trong kỳ, đã có 51 người đứng đầu đã bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng. Trong đó, có 16 người đứng đầu bị xử lý hình sự; 35 người đã bị xử lý kỷ luật (khiển trách 16 người, cảnh cáo 10 người, cách chức 9 người).

Các bộ, ngành, địa phương đã tiến hành 3.108 cuộc kiểm tra việc thực hiện các định mức, tiêu chuẩn, chế độ, phát hiện 276 vụ việc và 376 người vi phạm (giảm 27,2% số vụ và 37,1% số người vi phạm so với năm 2020); đã xử lý hành chính 188 người; kiến nghị thu hồi 50,8 tỷ đồng, đã được thu hồi được 43 tỷ đồng.

Công tác kiểm tra, giám sát việc tổ chức, thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức trong thi hành nhiệm vụ, công vụ và trong quan hệ xã hội cũng được quan tâm, chú trọng. Theo đó, đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức tại 5.530 cơ quan, tổ chức, đơn vị (tăng 63,5% so với năm 2020); kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai phạm và xử lý 80 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp (giảm 44,9% so với năm 2020).

Điểm mới trong phòng, chống tham nhũng tại các doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước, qua kiểm tra 13 công ty đại chúng, tổ chức tín dụng, tổ chức xã hội, phát hiện 13 vụ, 19 đối tượng có hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước, 5 đối tượng đã bị xử lý hình sự.

Cũng trong năm 2021, có 4 trường hợp nộp lại quà tặng cho đơn vị, với số tiền 350 triệu đồng và 2 người bị xử lý do có vi phạm về kinh doanh trong thời hạn không được kinh doanh sau khi thôi giữ chức vụ.

Về kết quả công tác thi hành án liên quan đến việc thu hồi tài sản tham nhũng, theo báo cáo: Số việc có điều kiện đang được tổ chức thi hành là 3.047 việc, với tổng số tiền, giá trị tài sản là trên 33 nghìn tỷ đồng; đã thi hành xong 1.745 việc, với số tiền, giá trị tài sản đã thu hồi được là hơn 2 nghìn tỷ đồng.

Hành vi tham nhũng “sẽ ngày càng tinh vi hơn, phức tạp, khó lường hơn”

Đề cập đến khó khăn, vướng mắc, tồn tại, hạn chế, Chính phủ chỉ ra, vẫn còn tình trạng cán bộ, công chức thờ ơ, ngại đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng trong nội bộ. Trong đó, vẫn còn tư tưởng lo ngại đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, xử lý nghiêm khắc nhiều cán bộ, đảng viên sai phạm sẽ làm giảm sự đổi mới, sáng tạo, làm “chùn bước” những người dám nghĩ, dám chịu trách nhiệm, làm “chậm” sự phát triển.

Công tác tổ chức, cán bộ và quản lý cán bộ, công chức, viên chức để phòng, chống tham nhũng vẫn còn hạn chế. Một số bộ, ngành, địa phương, việc bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý có trường hợp chưa thực hiện đúng quy định về quy trình, thủ tục nhưng xử lý chậm và chưa thống nhất, thậm chí có trường hợp bổ nhiệm “thần tốc”, bổ nhiệm không đủ điều kiện, tiêu chuẩn, thiếu minh bạch... gây hoài nghi trong dư luận.

Cùng với đó, tình trạng vi phạm định mức, tiêu chuẩn, chế độ còn diễn ra ở nhiều nơi; việc thực hiện quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp và kiểm soát xung đột lợi ích trên một số lĩnh vực chưa hiệu quả; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn còn hình thức, hiệu quả thấp. Việc xử lý trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra tham nhũng và chuyển đổi vị trí công tác còn có những vướng mắc nhưng chậm được sửa đổi.

Chính phủ cũng cho biết, công tác phòng chống tham nhũng ở một số địa phương, bộ, ngành chưa có sự chuyển biến rõ nét. Việc xử lý tài sản liên quan đến các vụ việc, vụ án tham nhũng, kinh tế còn chậm; tỷ lệ thu hồi tài sản tham nhũng còn thấp so với tài sản bị chiếm đoạt, thiệt hại. Vẫn còn có địa phương trong năm không phát hiện, xử lý vụ việc, vụ án tham nhũng.

Chính phủ nhận định, tham nhũng trên nhiều lĩnh vực còn nghiêm trọng, phức tạp, với biểu hiện ngày càng tinh vi, gây bức xúc trong xã hội

Chính phủ cũng dự báo năm 2022, hành vi tham nhũng “sẽ ngày càng tinh vi hơn, phức tạp, khó lường hơn”. Do đó, phải kiên quyết, kiên trì đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng với quyết tâm chính trị, hành động mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả hơn nữa.