Sự ủng hộ lớn từ Shinzo Abe và đa số trong LDP

Gần như ngay sau khi tuyên bố từ chức vị trí Thủ tướng Nhật Bản, ông Shinzo Abe đã bày tỏ sự ủng hộ với “cánh tay phải” Yoshihide Suga cho vị trí người kế nhiệm. Đây có thể xem là lợi thế lớn và cũng là một sự thay đổi đáng chú ý so với chỉ ba tháng trước đây khi vị thế chính trị của ông còn nhiều lung lay.

Tuy nhiên, các phe phái của LDP mang yếu tố quan trọng và gần như quyết định trong các cuộc bầu cử vị trí chủ tịch đảng. Trong lịch sử, vai trò chính của họ là nâng các nhà lãnh đạo đảng lên chức thủ tướng. Trở thành chủ tịch LDP và thủ tướng Nhật Bản theo truyền thống đòi hỏi sự hỗ trợ của một liên minh các phe phái chỉ huy đa số các thành viên LDP trong Quốc hội Nhật Bản.

Về tính toán, Suga - mặc dù trên danh nghĩa “không có phe phái” – là người nắm phần thắng rõ ràng trong tiêu chí này, đặc biệt là khi cuộc bỏ phiếu lãnh đạo đảng do các thành viên cao cấp trong LDP, chứ không phải tất cả các đảng viên trên toàn quốc của LDP.

Chánh Văn phòng Nội các nhận được sự hậu thuẫn của 5 trong số 7 phe phái LDP, cộng với hàng chục nghị sĩ LDP không thuộc phe phái nào. Điều này sẽ đảm bảo khoảng 276 phiếu bầu cho Suga, đại diện cho ít nhất 70% tất cả các thành viên LDP trong lưỡng viện.

Những con số này cho thấy rằng cuộc bầu cử sẽ không phải là một cuộc đua thực sự. Cuộc bỏ phiếu ​​vào ngày 14 tháng 9 sẽ được thực hiện theo thể thức mà kết quả của thăm dò trước đó gần như đã được xác định.

Cụ thể, mỗi chi nhánh tỉnh của đảng LDP sẽ chọn ba đại biểu để đại diện bầu chủ tịch đảng. Các cuộc thăm dò mới nhất cũng cho thấy, Suga đang cạnh tranh với các ứng cử viên từ các phe đối thủ và ông ấy có 38% ủng hộ so với 25% của Shigeru Ishiba và 5% của Fumio Kishida.

Có một thực tế là các phe của Kishida và Ishiba chỉ có thể thu thập được 66 phiếu bầu, tương đương 17% thành viên của LDP trong Quốc hội. Họ có vẻ cam chịu sử dụng cuộc bầu cử như một cuộc chạy thử để xây dựng sự ủng hộ cho tham vọng của họ trước cuộc bầu cử chủ tịch đảng tiếp theo vào tháng 9 năm 2021.

Từ góc độ này, Suga cũng có thể được coi là nhà lãnh đạo tạm quyền.

Các ứng cử viên có thể có khác cho chức chủ tịch và thủ tướng của LDP - Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono và Bộ trưởng Môi trường Shinjiro Koizumi - đã bày tỏ không quan tâm đến việc theo đuổi những gì họ coi là một nguyên nhân mất mát.

Phó Thủ tướng Taro Aso và đồng minh trung thành của Abe đã nói riêng rằng Taro Kono "vẫn cần thêm kinh nghiệm để trở thành một thủ tướng giỏi". Trong khi đó, Koizumi đã cáo buộc người điều hành đảng ‘nói dối’ về lý do loại trừ cấp bậc và hồ sơ ứng viên của đảng khỏi cuộc bỏ phiếu.

Suga chiến thắng có ý nghĩa gì?

Đầu tiên, từ góc độ đảng-chính trị, nó sẽ xác nhận tầm quan trọng liên tục của các phe nhóm LDP với tư cách là những người đóng vai trò quan trọng trong các cuộc bầu cử chủ tịch của đảng.

Thứ hai, từ góc độ chính sách và chính phủ Nhật Bản, chính quyền Suga sẽ đảm bảo tính liên tục của chính sách của thủ tướng tiền nhiệm, Shinzo Abe.

Suga không chỉ là người ủng hộ và bảo vệ nhiệt thành các chính sách của Abe mà còn cam kết rõ ràng sẽ tiếp tục các chính sách đó khi nói rõ: "Tôi sẽ tiếp thu các sáng kiến ​​của Thủ tướng Abe và làm mọi thứ có thể để đưa chúng tiến về phía trước".

Suga đã tuyên bố rằng ông ấy sẽ chịu trách nhiệm về Abenomics và không làm đảo lộn thỏa thuận hiện tại của chính phủ với Ngân hàng Trung ương Nhật Bản về việc nới lỏng tiền tệ. Suga cũng có khả năng tuân theo các chính sách đối ngoại của Abe.

Điều này đặt ra câu hỏi liệu Nhật Bản có kết thúc với một chính quyền Abe trên thực tế hay không.

Việc Suga thiếu sức hút, xây dựng hình ảnh một quan chức chính trị và có sức hấp dẫn bình dân khiêm tốn cũng phù hợp với cựu thủ tướng. Di sản của Abe khó có thể bị Suga làm lu mờ hoặc thách thức.

Đây có thể là một lý do khác khiến Abe đồng ý với Tổng thư ký LDP Toshihiro Nikai và Phó Thủ tướng Aso rằng, ông nên chuyển sự ủng hộ lâu nay của mình cho lãnh đạo phe Fumio Kishida để kế nhiệm ông sang ‘cánh tay phải’ Suga.

Thực tế là Kishida đã phải đối mặt với thất bại nhất định trước Ishiba - đối thủ không đội trời chung của Abe - người luôn nhận được sự ủng hộ vững chắc từ các thành viên đảng LDP địa phương và người cũng đại diện cho một thách thức lâu dài hơn đối với di sản của Abe.

Suga có kỹ năng né tránh các câu hỏi về chính trị và chính sách cũng như né tránh trách nhiệm giải trình với tư cách là người phát ngôn của chính phủ, bao gồm cả việc chỉ trích và bảo vệ những vụ rắc rối liên tục gây ảnh hưởng tới chính quyền Abe.

Điều này đặt ra câu hỏi - liệu Suga có còn là người ngôn luận của Abe ngay cả sau khi ông trở thành thủ tướng?

Vai trò của Abe sau cuộc bầu cử chủ tịch LDP cũng không rõ ràng. Liệu cựu Thủ tướng Nhật có ở lại trong Quốc hội? Abe sẽ điều hành mọi thứ từ phía sau hậu trường? Suga sẽ lãnh đạo một chính quyền với Abe hậu thuẫn?

Cho đến trước khi đại hội toàn đảng LDP vào tháng 9/2021, và với một dự đoán gần như chắc chắn, Suga sẽ tiếp quản chiếc ghế thủ tướng sau ngày 16/9, nước Nhật sẽ không có nhiều xáo trộn về cả chính sách đối ngoại và đối nội.

Đây có thể sẽ là “sự chuyển giao” hợp lý, nếu trong thời gian tới Chánh Văn phòng Nội các Yoshihide Suga không để lại nhiều dấu ấn. Và ngay cả khi để lại dấu ấn, thì giai đoạn khó khăn này được xem là thời gian quý báu để Suga tích lũy thêm kinh nghiệm cho một tương lai rộng mở sau tháng 9/2021.