Lãnh đạo UBND TP Hà Nội chỉ đạo, Công an vào cuộc điều tra

Trước đó, Báo Nhà báo và Công luận (Báo NB&CL) đã có loạt bài phản ánh liên quan đến tình trạng mua bán đất nghĩa trang, thu giá dịch vụ trái quy định tại nhiều nghĩa trang nhân dân trên địa bàn thành phố Hà Nội như: Nghĩa trang nhân dân làng Trung Lập (phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai), Nghĩa trang nhân dân xã Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì), Nghĩa trang nhân dân Nghĩa Lộ - Thọ Vực (tổ 7, 8 phường Yên Nghĩa, quận Hà Đông), Nghĩa trang nhân dân thôn Cựu (xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên) gây bức xúc trong dư luận. Trong đó có việc nhiều cá nhân làm quản trang, Tiểu Ban Quản lý nghĩa trang lợi dụng nhu cầu chôn cất người đã mất (đã chết - PV) để tiến hành bán mỗi suất mộ có giá đến hàng trăm triệu đồng. Hay có cá nhân lợi dụng có đất ruộng nằm trong quy hoạch nghĩa trang nhân dân tiến hành phân lô, bán mỗi suất mộ có giá hàng chục triệu đồng.

Ngay sau phản ánh của Báo NB&CL, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã có chỉ đạo, giao Văn phòng Ủy ban nhân dân Thành phố (UBND TP) yêu cầu UBND các quận, huyện kiểm tra, rà soát, báo cáo sự việc và xử lý nghiêm vi phạm (nếu có).

Tiếp đó, ngày 23/6/2023, Văn phòng UBND TP Hà Nội đã có công văn số 6929/VP-ĐT gửi Sở Xây dựng truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND Thành phố Dương Đức Tuấn trong đó giao Sở Xây dựng Thành phố phối hợp với các đơn vị có liên quan kiểm tra, cung cấp thông tin đến Báo NB&CL về việc quản lý đất đai, giá dịch vụ tại các nghĩa trang nhân dân trên địa bàn Thành phố.

Nhận chỉ đạo của lãnh đạo UBND TP Hà Nội, ngày 27/6/2023, Sở Xây dựng Hà Nội đã có công văn số 4582/SXD-HT về việc kiểm tra, thông tin các nội dung phản ánh của Báo NB&CL. Trong đó, yêu cầu UBND quận, huyện: Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Trì, Phú Xuyên căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ, địa bàn quản lý nghiên cứu nội dung phản ánh của Báo NB&CL, gửi trả lời về Sở Xây dựng để tổng hợp, thông tin trả lời theo quy định.

Mới đây, qua trao đổi với phóng viên, ông Lê Văn Du – Phó phòng Hạ tầng kỹ thuật (Sở Xây dựng Hà Nội) cho biết, việc các địa phương không xây dựng giá dịch vụ nghĩa trang nhưng thu tiền là không đúng, sai pháp luật. Theo ông Du, nghĩa trang nhân dân tại địa bàn các phường, xã sẽ đóng cửa và người đã chết sẽ được đưa lên nghĩa trang tập trung của Thành phố. Trong nội đô sẽ không có việc mở rộng các nghĩa trang và địa phương không có cơ sở để xây dựng giá dịch vụ để kinh doanh.

Đối với một số vụ việc về trục lợi từ bán trái phép đất nghĩa trang, trong đó có cá nhân đã phải chịu trách nhiệm hình sự, ông Lê Văn Du cho rằng, đây là trách nhiệm quản lý của địa phương. “Về khía cạnh quản lý Nhà nước không ai dung túng, không ai làm việc như thế”, ông Du nói.

Cũng theo ông Du, với những trường hợp phát hiện ra sai phạm về thu dịch vụ trái phép, bán đất nghĩa trang, địa phương hoàn toàn có thể chuyển cơ quan Cảnh sát điều tra để rà soát, làm rõ. “Địa phương trên cơ sở phản ánh của báo chí đã có những cơ quan tìm hiểu, xử lý đối tượng vi phạm. Phản ánh của báo chí sẽ là một kênh thông tin để cơ quan điều tra xác lập hồ sơ. Sở Xây dựng cũng sẽ có văn bản chuyển địa phương yêu cầu báo cáo, kiểm tra, xử lý trách nhiệm nếu có”, ông Du nhấn mạnh.

Thông tin trả lời phóng viên Báo NB&CL tại cuộc họp báo thông tin về tình hình kinh tế - xã hội quý II/2023 của UBND TP Hà Nội (chiều 30/6/2023), Đại tá Nguyễn Thành Long - Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cho biết, Công an TP Hà Nội sẽ chỉ đạo, rà soát nội dung để làm rõ và cung cấp thông tin về dấu hiệu lợi dụng bán đất nghĩa trang trái phép, trục lợi, thu tiền dịch vụ nghĩa trang trái quy định...

Mới đây, Công an TP Hà Nội cho biết, Thiếu tướng Nguyễn Thanh Tùng - Phó Giám đốc Công an Thành phố đã có văn bản chỉ đạo, giao phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, tham nhũng, buôn lậu (PC03) vào cuộc điều tra, làm rõ nội dung theo phản ánh của Báo NB&CL và có thông tin cung cấp đến báo chí.

Cũng theo thông tin nhóm phóng viên nắm được, hiện Công an quận Hoàng Mai đã vào cuộc điều tra, làm rõ tố cáo về hành vi mua bán đất nghĩa trang nhân dân, thu giá dịch vụ nghĩa trang trái phép tại Tiểu ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập (phường Lĩnh Nam).

Chính quyền địa phương thừa nhận sai phạm, bất cập bởi “phép vua thua lệ làng”

Cũng ngay sau phản ánh về tình trạng mua bán đất nghĩa trang nhân dân, thu giá dịch vụ trái phép, UBND các quận, huyện, phường, xã đã chỉ đạo kiểm tra, rà soát, mời những người có liên quan đến làm việc để làm rõ. Kết quả cho thấy, phản ánh của Báo NB&CL là đúng và có cơ sở.

Tại phường Lĩnh Nam (quận Hoàng Mai), nhóm phóng viên đã có cuộc làm việc với lãnh đạo UBND phường này. Trong cuộc làm việc có: Ông Tạ Việt Dũng – Chủ tịch UBND phường; ông Hoàng Việt – Phó Chủ tịch UBND phường; ông Nguyễn Văn Nhuận – Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Chủ tịch Hội Người cao tuổi; bà Nguyễn Thị Thu Hà – Công chức Văn hóa – Xã hội.

Ông Tạ Việt Dũng bày tỏ đây là sự việc đáng xấu hổ và cho biết việc quản lý nghĩa trang theo đúng Quyết định 30 của UBND TP Hà Nội là rất khó khăn. “Các anh cũng nắm được rồi, phép vua thì thua lệ làng, người dân, đặc biệt Lĩnh Nam từ xã lên vẫn còn những tập tục, nề nếp cũng từ xưa. Vì vậy để thực hiện được chuẩn hóa Quyết định 30 của Thành phố chúng tôi phải họp khu dân cư, tổ dân phố xin ý kiến tất cả các ban, ngành, đoàn thể của phường và thông qua Đảng ủy phường nhưng đôi khi cũng bị phản ứng gay gắt.

Trong khi đó, phường phải mất nửa năm trời để rà soát và làm công tác tư tưởng để các cụ thuận theo quy định pháp luật, chứ không thể mang ý nghĩ của các cụ để điều khiển việc pháp luật đã quy định. Phường rất may mắn khi Báo NB&CL phản ánh kịp thời, nhờ báo chí trao đổi và dựa trên pháp luật quy định, chúng tôi sẽ kiện toàn lại các Tiểu ban quản lý nghĩa trang, rút kinh nghiệm sâu sắc các nội dung quản lý của mình; giám sát chặt chẽ hơn các nội dung quản lý mà Thành phố đã ban hành”, ông Dũng nói.

Đối với việc thu tiền suất mộ, theo lãnh đạo UBND phường Lĩnh Nam cho biết, có việc thu tiền mộ (chôn, xây dựng) với các mức giá khác nhau đối với Tiểu ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập (Tiểu ban). Đây là tồn tại của những năm trước, có phần thiếu sót khi UBND phường không có sự giám sát.

Đối với việc phân lô, giao bán mộ, lãnh đạo UBND phường Lĩnh Nam cho biết, do cá nhân (vợ của bảo vệ nghĩa trang trang) đã lợi dụng việc đăng ký phần mộ trước đây để trao đổi với người dân. Đây là việc không đúng quy định được Báo NB&CL phản ánh, UBND phường tiếp thu, ghi nhận và phản hồi đến Báo theo đúng quy định.

Theo đó, Chủ tịch UBND phường Lĩnh Nam cho biết, ngay sau khi Báo NB&CL phản ánh ông đã chỉ đạo đồng chí Hoàng Việt – Phó Chủ tịch UBND phường kiểm tra, làm việc với Tiểu Ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập, đặc biệt là vợ chồng ông, bà: Nguyễn Văn Dũng và Dương Thị Lan.

Theo đó, trong biên bản làm việc giữa UBND phường Lĩnh Nam với bà Dương Thị Lan, bà Lan thừa nhận là vợ ông Nguyễn Văn Dũng, có trông nghĩa trang thay chồng khi chồng bận công việc và có trao đổi với người dân, khách hỏi mua đất nghĩa trang về “chủ trương xã hội hóa” nghĩa trang. Theo bà Lan, việc này do Tiểu ban Quản lý nghĩa trang làng Trung Lập thống nhất, giá cả do làng quyết định.

Trước sự việc này, ông Hoàng Việt – Phó Chủ tịch UBND phường Lĩnh Nam yêu cầu Tiểu Ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập không thực hiện việc xã hội hóa nghĩa trang (không cho người ngoài địa phương về chôn cất tại nghĩa trang). Cùng với đó, đề nghị Tiểu ban gửi báo cáo tài chính năm 2022 và báo cái tài chính Quý I/2023 về UBND phường.

Qua thừa nhận của bà Dương Thị Lan thể hiện rõ dấu hiệu vi phạm trong việc bán đất nghĩa trang nhân dân trái phép, lãnh đạo UBND phường Lĩnh Nam đã chỉ đạo Tiểu ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập chấm dứt hợp đồng làm Tổ dịch vụ với vợ chồng ông Dũng, bà Lan và việc này được thực hiện ngay sau đó.

Hiện nay, theo Chủ tịch UBND phường Lĩnh Nam cho biết, UBND phường đã kiện toàn lại Tiểu ban quản lý nghĩa trang làng Trung Lập, giao cho hai người cao tuổi có uy tín tại trong làng làm quản trang, thời gian thử thách là 3 tháng, nếu làm tốt sẽ tiếp tục cho đảm nhận nhiệm vụ.

Còn tại xã Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì), trong cuộc làm việc với nhóm phóng viên, ông Tạ Đăng Doanh – Chủ tịch UBND xã thừa nhận phản ánh của Báo NB&CL về tình trạng mua bán đất nghĩa trang trái phép diễn ra trên địa bàn xã là đúng và khách quan.

Ông Tạ Đăng Doanh cho biết, sau khi Báo NB&CL phản ánh, UBND xã đã chỉ đạo kiểm tra, rà soát, làm việc với bà Phạm Thị Dần (con dâu ông Nguyễn Văn Điền) – người bị phản ánh là bán suất mộ trái phép và các con gái ông Điền là bà Nguyễn Thị Hương, Nguyễn Thị Nhàn.

Qua kiểm tra, rà soát của UBND xã Tứ Hiệp cho thấy, gia đình ông Điền (hiện đã mất) trước đây là xã viên Hợp tác xã (HTX), đến năm 1980 gia đình ông này có xin ra khỏi HTX nông nghiệp và được giao ruộng canh tác, có một phần tại xứ đồng Cây Duối. Thửa ruộng tại xứ đồng Cây Duối nằm xen kẹt giữa khu nghĩa trang nhân dân Cây Duối, xã Tứ Hiệp. Theo ông Tạ Đăng Doanh, chính vì nằm xen kẹt lại thuộc quy hoạch nghĩa trang nhân dân cho nên các con của ông Điền đã lợi dụng bán suất mộ cho những người ngoài địa phương. Việc gia đình ông Điền cho người thân, người ngoài địa phương về chôn cất trên phần ruộng của gia đình được giao là không đúng theo quy định của pháp luật về sử dụng ruộng canh tác.

Cũng theo lãnh đạo UBND xã Tứ Hiệp, UBND xã đã yêu cầu gia đình ông Điền khẩn trương dừng ngay việc bán đất nghĩa trang trái phép và khoanh vùng phần đã làm. Đối với phần diện tích còn lại thì đảm bảo việc canh tác, không để hoang hóa trong thời gian đợi các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định.

Trước sự việc nêu trên, Chủ tịch UBND xã Tứ Hiệp Tạ Đăng Doanh cho biết trách nhiệm thuộc về chính bản thân ông cũng như lãnh đạo thôn Cổ Điển A trong việc quản lý, kiểm tra, giám sát. Căn cứ vào phản ánh của Báo NB&CL, UBND xã đã tổ chức Hội nghị họp rút kinh nghiệm tập thể, cá nhân có liên quan đến sự việc nêu trên và xin rút kinh nghiệm về trách nhiệm của tập thể UBND xã trong công tác quản lý đất đai, coi đây là bài học kinh nghiệm và cần tăng cường tuyên truyền về công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng để người dân nâng cao nhận thức.

Đối với UBND phường Yên Nghĩa, UBND quận Hà Đông, sau phản ánh của Báo NB&CL về tình trạng phân lô, mua bán đất nghĩa trang trái phép, UBND quận Hà Đông đã liên tiếp có các văn bản số 1200/UBND-VP ngày 23/5/2023, số 1467/UBND-VP ngày 14/6/2023, số 1739/UBND-VP ngày 7/7/2023 chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị có liên quan và UBND phường Yên Nghĩa cung cấp thông tin liên quan đến công tác quản lý nghĩa trang đến Báo NB&CL; khẩn trương kiểm tra, làm rõ nội dung phản ánh, xử lý nghiêm các vi phạm (nếu có) theo quy định pháp luật.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Quyết – Bí thư Đảng ủy phường Yên Nghĩa cho biết, đối với công tác quản lý nghĩa trang, hằng tháng, trong các hội nghị giao ban, tại các Nghị quyết của Đảng ủy đã chỉ đạo UBND phường thực hiện rà soát từ quy chế đến cán bộ, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Quận ủy, UBND quận trong quản lý đất đai đặc biệt đất tại các nghĩa trang.

“Vừa rồi, Ban Thường vụ Quận ủy Hà Đông có thông báo kết luận trong đó yêu cầu nâng cao hơn nữa công tác quản lý nghĩa trang. Đảng ủy phường sẽ tiếp tục bám sát chỉ đạo của Quận ủy để có văn bản chỉ đạo UBND phường thực hiện. Đặc biệt, sau khi Báo NB&CL phản ánh, Quận ủy đã có văn bản chỉ đạo và Đảng ủy đã có văn bản chỉ đạo UBND phường làm rõ, báo cáo về UBND quận”, ông Quyết nói.

Đối với trường hợp của ông Nguyễn Đình Hảo – người bị phản ánh có dấu hiệu bán đất nghĩa trang Tổ dân phố 7, 8 trái phép; Bí thư Đảng ủy phường Yên Nghĩa cho biết, UBND phường đã mời ông Hảo đến làm việc, có biên bản và chấn chỉnh hành vi của ông Hảo. “Ông Hảo không có quyền, không được phép bán đất nghĩa trang”, ông Quyết nhấn mạnh và cho rằng, có thể có những tồn tại bán đất nghĩa trang từ trước, nhưng kinh phí chắc sẽ sử dụng vào mục đích chung như tu sửa đình, chùa, nghĩa trang...

Cũng theo ông Nguyễn Văn Quyết, Đảng ủy phường đã quán triệt, yêu cầu các Tiểu ban quản lý nghĩa trang phải gắn trách nhiệm của đồng chí Tổ trưởng Tổ dân phố. “Phường đã ghi nhận được những vấn đề Báo NB&CL nêu, những vấn đề Đảng ủy, UBND phường và các Tiểu ban nhận thấy cần điều chỉnh thì phải điều chỉnh. Tôi đã đều có ý kiến với các đồng chí UBND phường làm sao để công tác quản lý nghĩa trang ngày một tốt hơn. Có thể có những vấn đề chưa tốt thì sẽ khắc phục làm sao để cho tốt hơn”, ông Quyết nhấn mạnh.

Theo ông Bùi Xuân Hà – Phó Chủ tịch UBND quận Hà Đông cho biết, bên cạnh các kết quả đã đạt được trong công tác quản lý nghĩa trang thì còn một số tồn tại, hạn chế trên địa bàn quận, trong đó: Hầu hết nghĩa trang nhân dân trên địa bàn quận do UBND phường quản lý chịu ảnh hưởng bởi phong tục, tập quán, quy định riêng của địa phương, gây ảnh hưởng đến việc thống nhất công tác quản lý trên địa bàn toàn quận. Việc thực hiện quy chế quản lý và sử dụng nghĩa trang nhân dân tại các phường, trong đó có phường Yên Nghĩa còn hạn chế.

Hầu hết các nghĩa trang chưa xây dựng giá dịch vụ. Đối với nghĩa trang nhân dân quận, hiện quỹ đất theo quy hoạch để thực hiện thủ tục cho các trường hợp cát táng mới cho người dân trên địa bàn quận tạm thời đã hết, dẫn đến khó khăn trong việc tiếp nhận hồ sơ làm thủ tục an táng mới…

Cũng theo UBND quận Hà Đông, thời gian tới, UBND quận sẽ tiếp tục chỉ đạo các phòng, ban đơn vị, UBND các phường tăng cường công tác quản lý, sử dụng nghĩa trang, xây dựng giá dịch vụ nghĩa trang và các khoản chi phí phục vụ công tác quản lý nghĩa trang trên địa bàn trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Đối với sự việc mua bán trái phép đất nông nghiệp, đất nghĩa trang… thu lợi hàng tỷ đồng diễn ra tại thôn Cựu, xã Vân Từ, huyện Phú Xuyên, TP Hà Nội. Trong đó có việc thôn Cựu đã dành ra khoản tiền 252 triệu đồng giao cho cán bộ thôn để đi “quan hệ” xin đất làm nghĩa trang. Theo lãnh đạo UBND xã Vân Từ xác nhận, vụ việc sau quá trình cơ quan Công an điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can với các đối tượng có liên quan. Mới đây, Tòa án đã đưa vụ án ra xét xử, trong đó có một số lãnh đạo thôn Cựu là ông Nguyễn Quang Huy – Trưởng thôn và ông Nguyễn Duy Tuyến – Tổ trưởng Tổ Hội đồng nhân dân thôn đều phải lĩnh án treo.

Theo ông Dương Quang Vi, Chủ tịch UBND xã Vân Từ, việc quản lý nghĩa trang hiện UBND xã thực hiện theo Quyết định 30 của UBND TP, hiện đã giao cho Phó Chủ tịch UBND xã trực tiếp phụ trách để làm công tác quản lý, kiểm tra, giám sát. “Từ khi xảy ra sự việc tại thôn Cựu, lãnh đạo UBND xã đã quán triệt không phải người địa phương, không đúng đối tượng thì không được cấp đất nghĩa trang. Việc cấp suất mộ thôn đều phải báo cáo UBND xã; sau đó, Phó Chủ tịch UBND xã, cán bộ địa chính, cán bộ văn hóa – xã hội sẽ xuống xác minh, nếu đúng đối tượng sẽ cấp suất mộ”, ông Dương Quang Vi nói.

Có thể thấy, việc trục lợi từ bán đất nghĩa trang nhân dân, thu giá dịch vụ nghĩa trang trái phép diễn ra trên nhiều địa bàn quận, huyện của TP Hà Nội là sự việc nhức nhối, khiến dư luận bức xúc. Rất mong qua sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, đặc biệt là Công an TP Hà Nội, thực trạng này sẽ bị xóa bỏ.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.

Nhóm phóng viên