Điều gì chờ đợi Israel trên những con phố tại Dải Gaza?

Để hiểu một cuộc chiến như vậy trên thực tế sẽ như thế nào, người ta phải hiểu tình hình ở Dải Gaza, một vùng đất nhỏ ven biển có diện tích chỉ bằng một nửa Singapore, nằm giữa Israel và Ai Cập. Đây là vùng lãnh thổ nhỏ hơn của người Palestine (bao gồm cả Bờ Tây và Đông Jerusalem do Israel chiếm đóng) - và là nơi bị bao vây nhiều nhất.

Mặc dù không chính thức bị chiếm đóng như Bờ Tây (Israel đã rút binh lính và các khu định cư khỏi Dải Gaza vào năm 2005), biên giới của vùng này bị Israel và Ai Cập kiểm soát chặt chẽ, hạn chế sự di chuyển của hơn 2 triệu cư dân Palestine.

Sau cuộc tấn công của Hamas vào cuối tuần qua, trong đó các chiến binh xâm nhập vào các cộng đồng Israel giáp biên giới Gaza, giết chết hơn 1.000 người Israel và bắt ít nhất 150 con tin, chính quyền Israel hôm thứ Hai tuyên bố sẽ áp dụng một “cuộc bao vây toàn diện” ở Gaza, khu vực mà các nhu yếu phẩm cơ bản như nước và điện vốn được Israel cung cấp trước đây.

Yoav Gallant, Bộ trưởng Quốc phòng Israel, nói rằng sẽ “không có điện, không thực phẩm, không nhiên liệu, mọi thứ đều đóng cửa” để trả đũa cuộc tấn công của Hamas. Đồng thời, không quân Israel cũng tiến hành hàng chục cuộc không kích nhằm vào những địa điểm mà họ cho là cơ sở của Hamas tại Dải Gaza.

Các chuyên gia quân sự phương Tây nhận định rằng quyết định chưa từng có gần đây của Israel khi huy động 300.000 quân dự bị cho thấy một cuộc tấn công trên bộ vào Dải Gaza đang nằm trong kế hoạch của Tel Aviv.

Ông Nimrod Novik, cố vấn cấp cao của cựu Thủ tướng Israel, Shimon Peres, cho biết: “Tôi thực sự cho rằng các cuộc không kích, dù có sức tàn phá đến mức nào, chỉ là sự mở đầu cho một chiến dịch trên bộ quy mô lớn”.

Những gì đã xảy ra trong các cuộc tấn công trước?

Kể từ sau khi đơn phương rút quân khỏi Dải Gaza, Israel đã nhiều lần tổ chức các cuộc tấn công trên bộ vào dải đất này nhằm đáp trả Hamas, phong trào vũ trang của người Palestine nắm quyền kiểm soát Dải Gaza từ năm 2007.

Đầu tiên là “Chiến dịch Cast Lead”, diễn ra vào tháng 1 năm 2009 nhằm đáp trả những vụ Hamas phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel hồi cuối năm 2008. Vào ngày 27/12/2008, máy bay chiến đấu F-16 của Israel đã tiến hành một loạt cuộc không kích nhằm vào các mục tiêu ở Gaza sau khi thỏa thuận ngừng bắn tạm thời giữa đôi bên bị phá vỡ. Đến ngày 3/1/2009, Israel bắt đầu tấn công trên bộ vào Dải Gaza, trong chiến dịch có tên “Chiến dịch Cast Lead”.

Vào ngày 5/1/2009, các đơn vị Israel đã tiến vào trung tâm Dải Gaza. Trong tuần cuối cùng của chiến dịch (từ ngày 12-18/1/2009), Israel chủ yếu tấn công các mục tiêu mà họ đã phá hủy trước đó và tấn công các vị trí phóng tên lửa của Hamas. Đáp lại, Hamas tăng cường các cuộc tấn công bằng tên lửa và súng cối nhằm vào hầu hết các mục tiêu dân sự ở phía Nam Israel, lần đầu tiên tấn công các thành phố lớn Beersheba và Ashdod trong cuộc xung đột.

Đến ngày 18/1/2009, các nhà lãnh đạo Israel cuối cùng đã quyết định không tấn công sâu hơn vào Dải Gaza trong bối cảnh lo ngại về thương vong cao hơn cho cả hai bên và sự chỉ trích quốc tế ngày càng gia tăng.

Đây là chiến dịch trên bộ sâu nhất của Israel vào Dải Gaza kể từ năm 2005. Sau đó, quân đội Israel đã mở các cuộc tấn công khác vào các năm 2012, 2014, 2021 và 2022, nhưng phần lớn tránh các khu vực đông dân cư và có mật độ xây dựng dày đặc, đặc biệt là 8 trại tị nạn ở Dải Gaza. Họ nhận thức rõ rằng việc đi vào những con hẻm chật hẹp của các trại như Al-Shati, một trong những trại đông đúc nhất, sẽ rất nguy hiểm. Trọng tâm của họ là kiểm soát vùng ngoại vi của các khu vực đô thị.

Kịch bản nào cho lần này?

Lần này, khi Israel huy động lực lượng lớn chưa từng có để áp sát biên giới với Dải Gaza và sẵn sàng tiến vào dải đất này, liệu Tel-Aviv sẽ tổ chức một chiến dịch trên bộ như thế nào?

Theo nhiều nhà phân tích, chiến thuật của Israel nhiều khả năng vẫn dựa trên tốc độ tiến quân nhanh, kiểm soát càng nhiều lãnh thổ càng tốt, nhưng tránh giao tranh trên đường phố, nơi từng căn nhà đều có thể được đối thủ yếu hơn tận dụng làm những điểm kháng cự nguy hiểm.

Hiện tại lực lượng Israel đang giao chiến với Hamas. Nhưng Dải Gaza là nơi có vô số nhóm vũ trang của người Palestine, bao gồm cả Thánh chiến Hồi giáo (Jihad), Mặt trận Nhân dân Giải phóng Palestine (PFLP), Mặt trận Dân chủ Giải phóng Palestine (DFLP). Những nhóm này không có nhân lực hay vũ khí hạng nặng như Hamas, nhưng họ đủ đông để gây ra sự phản kháng nghiêm trọng trên đường phố.

Trong khi đó, điều đáng sợ nhất đang chờ đợi các binh sĩ Israel sẽ là một Hamas đã cho thấy mức độ năng lực quân sự vượt xa những gì người ta nghĩ trước đây. Màn thể hiện của Hamas trong cuộc tấn công vào Israel hôm 7/10 chứng tỏ rằng, tổ chức này đã được chuẩn bị rất tốt và sẵn sàng cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến.

Các cuộc không kích vào Dải Gaza diễn ra khá dễ dàng với Israel do Hamas không có được năng lực phòng không chống lại những chiếc F-16. Nhưng hoạt động trên mặt đất sẽ đẫm máu và tàn khốc hơn nhiều.

Các lực lượng Israel cũng sẽ phải lưu ý rằng khắp Gaza có hơn một trăm người Israel - binh lính và dân thường, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em - bị Hamas bắt giữ làm con tin. Và mặc dù không ai ngoài Hamas biết họ đang bị giam giữ ở đâu, nhưng có vẻ như họ đang ở những khu vực khó tiếp cận nhất mà lực lượng Israel có thể tiếp cận, có thể là trong các trại tị nạn đông đúc.

Do vậy, kế hoạch đổ bộ vào Gaza và đánh bại Hamas mà các nhà lãnh đạo Israel đang muốn tiến hành nhiều khả năng sẽ không phải là một chiến dịch dễ dàng và có thể phải trả bằng một cái giá cao.

Nguyễn Khánh