Nhiều cơ hội phát triển đang bắt đầu mở ra cho TP.HCM sau khi thành phố Thủ Đức - hạt nhân thúc đẩy nền kinh tế của TP.HCM nói riêng và cả vùng TP.HCM nói chung chính thức được thành lập và đi vào hoạt động ngay những tháng đầu năm mới.

Thành phố sáng tạo, tương tác cao - TP. Thủ Đức được xây dựng trên diện tích hơn 211km2 thuộc quận 2, quận 9 và quận Thủ Đức. Đây là 3 quận được tách ra từ huyện Thủ Đức trước đây và sở hữu nhiều lợi thế để hình thành nên 3 cực phát triển quan trọng của TP.HCM.

Trung tâm tài chính quốc tế

Khu Đô thị mới Thủ Thiêm không chỉ là nơi để xây dựng lên những tòa nhà chọc trời, tòa nhà biểu tượng, mà còn được định hướng đầu tư hạ tầng, kỹ thuật, cơ sở vật chất để trở thành trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực và quốc tế. Đây sẽ là một cực tăng trưởng mới, tạo ra GDP cho TP.HCM trong tương lai.

Trên địa bàn TP.HCM hiện đang có 2.138 đơn vị thuộc ngân hàng, tổ chức tín dụng. Mặc dù hầu hết các tổ chức tài chính trong nước và nước ngoài đều quy tụ trên một số tuyến đường trong địa bàn một phường của quận 1 và đã hình thành nên khu phố tài chính hay còn được gọi là “phố Wall Sài Gòn”. Tuy nhiên, TP.HCM vẫn chưa thật sự có một trung tâm tài chính đúng nghĩa, với một khu vực cung cấp đầy đủ các cơ sở hạ tầng về thương mại, tập trung nhiều tổ chức tài chính và có lượng lớn giao dịch thương mại trong nước và quốc tế được tiến hành.

Vì vậy việc hình thành một Trung tâm Tài chính mới tầm cỡ khu vực và thế giới nằm tiếp giáp “phố Wall Sài Gòn” hiện hữu đã được TP.HCM ấp từ hàng chục năm qua. Trung tâm Tài chính Thủ Thiêm được đánh giá có lợi thế nằm gần các nền kinh tế năng động của châu Á như Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc, Philippines, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan và sự khác biệt về múi giờ giao dịch so với 21 trung tâm tài chính lớn nhất trên thế giới hiện nay. Đây được xem là lợi thế đặc biệt trong việc thu hút dòng vốn trong khoản thời gian các trung tâm tài chính lớn hiện nay “đóng cửa”.

Theo kế hoạch, mục tiêu bước đầu của Trung tâm tài chính Thủ Thiêm là cung cấp dịch vụ tài chính cho các nước lân cận đang chuyển đổi và phát triển nhanh như Lào, Campuchia, Myanmar, hay Brunei là nước giàu nhưng chưa có thị trường tài chính phát triển. Sau đó mới hướng đến mục tiêu gia nhập mạng lưới trung tâm tài chính tầm cỡ khu vực, cung cấp dịch vụ tài chính cho các nước ASEAN.

Và trong kế hoạch dài hạn, Trung tâm tài chính tại TP. Thủ Đức sẽ thu hút được nhiều nguồn cung, cầu về sản phẩm tài chính phục vụ hoạt động thương mại, đầu tư kinh doanh, thu hút các định chế tài chính, các tổ chức kinh tế hàng đầu không chỉ trong nước mà cả toàn cầu.

Hạt nhân phát triển kinh tế

Được TP.HCM bắt tay nghiên cứu và xây dựng đề án từ năm 1993, đến năm 2002, Khu Công nghệ cao TP.HCM - SHTP chính thức được thành lập tại cửa ngõ phía Đông, thuộc địa bàn quận 9, TP.HCM. SHTP tập trung vào 4 mũi nhọn: Ví điện tử - Công nghệ thông tin - Viễn thông, Cơ khí chính xác - Tự động hóa, Công nghệ sinh học áp dụng trong dược phẩm và môi trường, Năng lượng mới - Vật liệu mới - Công nghệ Nano.

Hơn 18 năm qua, Khu Công nghệ cao TP.HCM đã đóng góp rất lớn cho sự phát triển kinh tế của TP.HCM và đặc biệt là sức lan tỏa và tạo nguồn cảm hứng cho thế hệ trẻ, các nhà khoa học - kỹ thuật, doanh nghiệp về phát triển khoa học công nghệ, kích thích đổi mới sáng tạo.

Tính đến thời điểm TP. Thủ Đức chính thức được thành lập, Khu Công nghệ cao đã xây dựng hoàn chỉnh cơ bản kết cấu hạ tầng và khép kín về đường giao thông, cấp điện, cấp nước, xử lý nước thải, viễn thông - Internet và một số công trình hạ tầng khác đáp ứng yêu cầu thu hút đầu tư, phục vụ sản xuất sản phẩm công nghệ cao và hoạt động chung của Khu Công nghệ cao. 

Đồng thời, hoàn thành và đưa vào hoạt động của các công trình thuộc các khu Không gian khoa học (R&D - Đào tạo - Ươm tạo), khu chức năng thương mại - dịch vụ, khu nhà ở chuyên gia cùng với sự kết nối hạ tầng đồng bộ với các khu vực lân cận. Đặc biệt tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên chuẩn bị đưa vào vận hành hứa hẹn sẽ góp phần phát triển Khu Công nghệ cao trở thành một môi trường sống, học tập và làm việc sáng tạo lý tưởng nhất của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao - TP. Thủ Đức.

Trung tâm tri thức

Thành phố Thủ Đức được xây dựng theo mô hình thành phố sáng tạo, tương tác cao. Điều này đồng nghĩa với việc phát triển đô thị gắn liền với các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo. Theo đó, Khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HCM được xác định là hạt nhân, trung tâm tri thức của TP. Thủ Đức.

Khu đô thị Đại học Quốc gia TP.HCM với tổng diện tích hơn 640ha, với gần 30 đơn vị đào tạo, nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ… Thường xuyên có khoảng 70.000 sinh viên đang học tập tại đây.

Với vai trò trung tâm tri thức của TP. Thủ Đức, bên cạnh mục tiêu trở thành đại học trong nhóm các trường đại học hàng đầu châu Á, đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu khoa học… Đại học Quốc gia TP.HCM cũng đã xác định mục tiêu trở thành hạt nhân tri thức của Khu đô thị sáng tạo tương tác cao. Gắn trách nhiệm với sự phát triển của TP. Thủ Đức trong tương lai liên quan đến nguồn lực trí tuệ của con người, đến nghiên cứu chuyển giao đổi mới sáng tạo, hạ hầng về công nghệ thông tin tiên tiến và hệ thống thể chế pháp lý, chính sách hỗ trợ thúc đẩy phát triển.

Theo thống kê, từ năm 2016 - 2019, Đại học Quốc gia TP.HCM đã đào tạo, cung cấp cho TP.HCM và các tỉnh phía Nam khoảng 60.000 kỹ sư, cử nhân, bác sĩ, đến thạc sĩ, tiến sĩ. 

Nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo của Đại học Quốc gia TP.HCM cũng phát triển không ngừng trong thời gian qua. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã được đăng ký bằng phát minh sáng chế ở nước ngoài, nhiều sản phẩm ứng dụng đã đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Hệ sinh thái khởi nghiệp cũng đang được hình thành với hạt nhân là Khu công nghệ phần mềm hứa hẹn sẽ tạo được đầu mối để các thầy cô, sinh viên đến nghiên cứu, ươm tạo các sản phẩm của mình, cũng như tạo sự kết nối với Khu Công nghệ cao TP.HCM để phát triển, mở rộng, ứng dụng sản phẩm nhằm thương mại hóa các công trình nghiên cứu.

Liên quan đến hạ tầng công nghệ thông tin tiên tiến, Đại học Quốc gia TP.HCM tham gia trực tiếp trong việc phát triển sản phẩm ứng dụng trí tuệ nhân tạo hay các sản phẩm ứng dụng công nghệ tiên tiến khác nhằm tin học hóa, ứng dụng công nghệ thông tin có hiệu quả.

Còn về thể chế chính sách hỗ trợ và thúc đẩy phát triển, Đại học Quốc gia TP.HCM tham gia tích cực vấn đề này trong thời gian qua. Nhiều trường thành viên tham gia nghiên cứu, hỗ trợ giải quyết các vấn đề về chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế, du lịch, tài chính, ngân hàng, các dự báo kinh tế - xã hội…

Những ngày đầu thành lập, TP. Thủ Đức chắc chắn sẽ phải đối diện với nhiều khó khăn và thách thức phía trước. Nhưng với cách làm sáng tạo, khoa học và đặc biệt là sự đồng lòng, chung sức, quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP.HCM, TP. Thủ Đức sẽ sớm hình thành và phát triển, tạo cực tăng trưởng mới cho TP.HCM, đáp ứng kỳ vọng là đầu tàu kinh tế cho cả vùng TP.HCM.

Thanh Hải