Hơn một nửa video về sức khỏe tâm thần trên TikTok chứa thông tin sai lệch

Theo điều tra, hơn 50% video thịnh hành nhất trên TikTok liên quan đến lời khuyên về sức khỏe tâm thần chứa thông tin sai sự thật – từ mẹo "ăn cam trong nhà tắm để giảm lo âu" đến hướng dẫn tự chẩn đoán rối loạn tâm lý chỉ qua vài dấu hiệu mơ hồ.

Cuộc khảo sát được thực hiện bằng cách chọn ngẫu nhiên 100 video có nhiều lượt xem nhất gắn thẻ #mentalhealthtips. Những video này sau đó được chuyển cho các bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý học và chuyên gia học thuật đánh giá. Kết quả: 52 video chứa thông tin sai lệch, mơ hồ hoặc không có giá trị lâm sàng.

Tiến sĩ David Okai từ King's College London, người đánh giá các video về trầm cảm và lo âu, cho biết nhiều nội dung đang dùng sai thuật ngữ trị liệu: ví dụ, đánh đồng “lo âu” với “rối loạn tâm thần” hay coi “hạnh phúc” là liệu pháp. Điều này có thể khiến công chúng nhầm lẫn giữa cảm xúc bình thường và các triệu chứng bệnh lý.

Một số video lan truyền những giải pháp “cấp tốc” như ăn nghệ tây để giảm lo âu, chữa lành chấn thương tinh thần trong vòng một giờ, hay thuyết phục người xem rằng chỉ cần thiền 30 giây mỗi ngày là có thể “xóa sổ” PTSD (rối loạn căng thẳng sau chấn thương). Các chuyên gia cảnh báo, những nội dung này không những vô dụng mà còn nguy hiểm vì khiến người bệnh từ chối điều trị y tế thực sự.

Bác sĩ Dan Poulter, cựu bộ trưởng y tế và hiện là bác sĩ tâm thần của NHS, thẳng thắn nói nhiều video đã “bệnh lý hóa cảm xúc hằng ngày”, tức là biến những trải nghiệm rất bình thường thành dấu hiệu của bệnh tâm thần nặng.

Amber Johnston, nhà tâm lý học được công nhận bởi Hiệp hội Tâm lý học Anh, cũng chỉ ra rằng các video về chấn thương thường đơn giản hóa hoặc khái quát hóa quá mức hội chứng PTSD.

“Không ai có thể tóm tắt nỗi đau riêng biệt của một người chỉ trong 30 giây”, cô nói. “Và TikTok đang gieo rắc cảm giác thất bại cho người xem khi họ thử làm theo nhưng không thấy khá hơn”.

Về phía TikTok, đại diện nền tảng này cho biết họ đang tích cực làm việc với WHO và NHS để phát tán thông tin đáng tin cậy. “Chúng tôi đã xóa 98% nội dung sai lệch có hại trước cả khi bị báo cáo”, phát ngôn viên nói. “TikTok là nơi mọi người kể câu chuyện thật của mình. Không nên coi đó là cấm kỵ”.

Tuy nhiên, các nghị sĩ Anh không hài lòng với lời giải thích. Chi Onwurah, chủ tịch ủy ban công nghệ, cho biết các thuật toán của TikTok đang khuếch đại thông tin sai lệch một cách có hệ thống. “Rõ ràng là Đạo luật An toàn Trực tuyến vẫn còn lỗ hổng. Chúng tôi đang điều tra điều đó”.