Mối đe dọa hiện hữu

Mối lo ngại đang gia tăng về các mối đe dọa của Houthi đối với lưu lượng truy cập internet quốc tế và truyền dữ liệu tài chính, trong đó các công ty viễn thông Yemen đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về kế hoạch phá hoại cáp ngầm dưới biển ở Biển Đỏ của phong trào vũ trang này.

Công ty Viễn thông Tổng hợp Yemen, có liên kết với chính phủ được Liên hợp quốc công nhận của nước này, hôm qua (4/2) đã đưa ra tuyên bố lên án “những lời đe dọa nhắm mục tiêu vào các tuyến cáp biển quốc tế” của Houthi.

Khoảng 17% lưu lượng truy cập Internet trên thế giới được truyền qua các đường ống cáp quang ở Biển Đỏ.

Vào ngày 24 tháng 12, kênh Telegram liên kết với Houthi đã đăng một bản đồ cho thấy sự hội tụ của các tuyến cáp thông tin liên lạc ở Biển Đỏ, Biển Địa Trung Hải, Biển Ả Rập và Vịnh Ba Tư, kèm theo thông điệp đáng ngại về “vị trí chiến lược” của Yemen.

Wilson Jones, nhà phân tích quốc phòng tại GlobalData giải thích: “Yemen gần tới mức mất cân đối số lượng cáp internet quốc tế dưới biển, đặc biệt là dọc theo bờ biển phía tây, nơi Houthi kiểm soát mạnh nhất”.

Hiện tại, cuộc nội chiến giữa các lực lượng quân sự ủng hộ chính phủ Yemen và Houthi vẫn lan rộng kể từ khi phong trào vũ trang này lần đầu tiên nắm quyền kiểm soát thủ đô Sana'a vào năm 2014.

Ông Wilson Jones nói: “Sẽ rất khó để ngăn chặn Houthi nếu họ kiên quyết nỗ lực nhắm vào những dây cáp này. Một vết cắt trên cáp ở bất cứ đâu sẽ làm gián đoạn luồng dữ liệu ở khắp mọi nơi. Vì những dây cáp này rất cần thiết cho Internet hiện đại và các giao dịch tài chính kỹ thuật số nên sự gián đoạn có thể rất lớn”.

Houthi sẽ phá hoại cáp internet dưới biển như thế nào?

Dựa trên các cuộc tấn công tàu Biển Đỏ thường xuyên của Houthi, động lực của phong trào vũ trang này nhằm vào các mạng internet là rõ ràng.

Hơn 100 máy bay không người lái và tên lửa đã được phóng vào các tàu đi qua eo biển Bab al-Mandab kể từ vụ tấn công đầu tiên của Houthi vào ngày 21 tháng 11. Đại diện Houthi nói rằng các cuộc tấn công là nhằm thể hiện tình đoàn kết với Palestine trong bối cảnh Israel tiếp tục tấn công.

Theo Carolina Pinto, nhà phân tích tại GlobalData, điều đang được cường điệu hóa là khả năng của Houthi trong việc tiếp cận và làm hỏng các tuyến cáp internet dưới biển sâu.

Bà Pinto nói với Army Technology: “Mặc dù Houthi có quyền truy cập vào máy bay không người lái và tên lửa tiên tiến, nhưng họ có thể không có khả năng công nghệ để tiếp cận các dây cáp dài hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn mét dưới nước. Họ có thể nhắm mục tiêu vào một hoặc hai sợi cáp nông nhất”.

Biển Đỏ có độ sâu trung bình 490 m, với một số dây cáp nằm ở độ sâu chỉ 100 m.

Nhà phân tích Wilson Jones thừa nhận: “Houthi chắc chắn không có tàu ngầm. Nhưng họ có thể sử dụng một số loại mìn sâu, mìn nổ hoặc mìn điều khiển từ xa dưới nước, hoặc phái ai đó mặc trang bị lặn kèm theo máy cắt dây”.

Đã có tiền lệ trước đây cho phương pháp phá hoại bằng thợ lặn trong khu vực.

Vào năm 2013, ngay phía bắc cảng Alexandria, ba thợ lặn đã cắt một sợi cáp dưới nước cung cấp kết nối internet giữa Ai Cập và châu Âu. Vụ phá hoại khiến lưu lượng truy cập giảm 60%.

Thợ lặn Houthi khó có thể gây ra thiệt hại lớn trên toàn bộ mạng cáp, nhưng các cuộc tấn công của họ sẽ gần như không thể ngăn chặn được bởi lực lượng đặc nhiệm hải quân quốc tế do Mỹ dẫn đầu ở Biển Đỏ.

Ông Jones nói với Army Technology: “Không rõ liệu Houthi có thiết bị không người lái dưới nước hay không. Nhưng với những gì lực lượng này đã thể hiện trên không cho đến nay, đó là lý do chính đáng để họ có thể tự xây dựng, mua một số hoặc nhờ những người ủng hộ quyên góp”.

Nguy cơ nào với lưu lượng truy cập internet quốc tế?

Tác động của người Houthi đối với các tuyến đường vận chuyển và thương mại toàn cầu là rất lớn. Số lượng tàu qua eo biển Bab al-Mandab đã giảm 70% kể từ khi lực lượng này tấn công các tàu đi qua đây, trong khi Maersk, Hapag-Lloyd và COSCO nằm trong số các công ty tạm dừng các tuyến Biển Đỏ.

Giống như eo biển Bab al-Mandab đóng vai trò là điểm nghẽn về mặt địa lý trong giao thông hàng hải toàn cầu phía trên các con sóng, điều tương tự cũng đúng ở bên dưới mặt nước, với khu vực Biển Đỏ phục vụ một trong ba điểm nghẽn cáp internet lớn của thế giới.

16 tuyến cáp ngầm chính đi qua 3.500 km qua Biển Đỏ trước khi băng qua đất liền qua Ai Cập đến Biển Địa Trung Hải, kết nối châu Âu với châu Á một cách hiệu quả.

Những sợi cáp này thường không dày hơn ống mềm và dễ bị hư hại do neo tàu và động đất. Một trong những tuyến đường quan trọng nhất về mặt chiến lược là tuyến AE-1 dài 25.000 km Á-Phi-Âu đi từ Đông Nam Á đến châu Âu qua Biển Đỏ.

Bà Pinto, nhà phân tích của GlobalData, cho biết: “Dây cáp bị hư hỏng khá phổ biến nhưng hiếm khi gây ra sự cố gián đoạn đáng kể. Nếu người Houthi thành công, lưu lượng truy cập internet có thể được định tuyến lại nhanh chóng cho đến khi một con tàu sửa chữa được gửi tới hiện trường để khắc phục thiệt hại”.

Tuy nhiên, đáng chú ý là Diễn đàn Quốc tế vùng Vịnh cho biết trong một báo cáo công bố tuần trước rằng “việc làm hỏng những dây cáp này có thể cắt đứt liên lạc của các quân đội hoặc chính phủ”.

Báo cáo nói thêm: “Dây cáp quang dưới biển là phần cứng duy nhất có đủ băng thông để chứa hàng terabyte dữ liệu cảm biến quân sự cung cấp thông tin cho các hoạt động đang diễn ra”.

Do đó, sự chú ý của quốc tế hiện tập trung vào việc liệu Houthi có leo thang hoạt động quân sự hóa của họ ở Biển Đỏ thành phá hoại công nghệ toàn diện hay không. Mà điều này còn phụ thuộc vào nhiều tham số, đặc biệt là những diễn biến tại Gaza, nơi hiện vẫn chưa có thêm một lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas.

Nguyễn Khánh