Những ngày vừa qua, PV Báo Nhà báo & Công luận nhận được phản ánh của người dân tại xã Đồng Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An về việc Công ty TNHH Đông Thành khai thác đá tại khu vực Lèn Cò ảnh hưởng đến môi trường và đời sống của họ.

Theo người dân sinh sống tại đây, kể từ khi mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành được cấp phép hoạt động cũng là lúc họ phải sống chung với bụi bặm, ô nhiễm môi trường và mỏ đá “phá” nghĩa trang của người dân trong vùng do khai thác đá, xay đá, nhất là tình trạng xe tải ra vào mỏ chở đá, khiến cuộc sống vốn yên bình bấy lâu nay của người dân bị đảo lộn hoàn toàn.

Dẫn chúng tôi vào nhà để “tận mắt chứng kiến”, bà Hồ Thị Thành (trú xóm Xuân Phú) bức xúc nói: “Dù nhà lúc nào cũng đóng kín cửa, nhưng hễ mỏ đá nổ mìn xong là bụi bặm bay trắng xóa phủ khắp nhà và sân vườn. Hàng ngày tiếng máy khoan, máy xay đá rền trời, bụi bay mù mịt. Mỗi lần mỏ đá nổ mìn xong là bụi phủ đầy mái ngói, rồi rơi xuống phủ trên đồ dùng, bàn ghế trong nhà, gia đình tôi lại phải bắc thang lên dội nước trên mái nhà để bụi băm trôi xuống. Nhiều năm sống trong tình cảnh ngập trong bụi bặm, cuộc sống của chúng tôi cũng bị đảo lộn, khổ sở vô cùng”.

Ngoài ra, việc nổ mìn, khai thác đá tại khu vực Lèn Cò của Công ty TNHH Đông Thành không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, mà còn làm hàng trăm ngôi mộ tại nghĩa trang của người dân trong vùng nằm gần mỏ đá cũng không chịu nổi chấn động. Nghiêm trọng hơn, việc nổ mìn khai thác đá tại đây làm tường rào, bia mộ của nghĩa trang bị đá bắn vào làm vỡ, gây chấn động tới người đã khuất.

“Lâu nay, việc cấp phép cho mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành hoạt động khai thác về phía Đông Nam cũng gần hết diện tích, người dân sắp được trở lại cuộc sống bình yên, môi trường trong lành nhưng không hiểu sao mới đây, các cơ quan, ban, ngành lại tiếp tục khảo sát, điều chỉnh phạm vi khai thác đá cho công ty này về hướng Tây Nam, khiến đời sống người dân lại khổ nữa và người đã khuất nằm ở nghĩa trang cũng bị chấn động không yên ổn”, ông H. - một người dân nơi đây nói.

Theo tìm hiểu, đây là khu vực thuộc mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành có địa chỉ ở xã Đồng Thành, huyện Yên Thành, Nghệ An. Người đại diện pháp luật là ông Phan Đăng Hảo đang khai thác. Đáng nói, mặc dù công ty này chưa hoàn thành thủ tục thuê đất, nhưng trong thời gian dài trở lại đây mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành vẫn ngang nhiên khai thác đá một cách ồ ạt tại khu vực Lèn Cò.

Ghi nhận của phóng viên những ngày gần đây, tại mỏ đá khu vực Lèn Cò, xã Đồng Thành (huyện Yên Thành) mọi hoạt động của Công ty TNHH Đông Thành vẫn diễn ra tấp nập, công nhân cùng nhiều máy móc chuyên dụng hoạt động hết công suất. Tại hiện trường, hàng ngàn mét khối đá dăm được tập kết đang chờ vận chuyển ra ngoài tiêu thụ. Nằm gần mỏ đá là nghĩa trang của người dân trong vùng. Mỗi ngày, lượng xe ben ra vào mỏ để chở đá diễn ra nhộn nhịp khiến xung quanh khu vực này bụi mù mịt, nhiều diện tích núi bị băm nát, nham nhở. Dù vậy, hiện mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành vẫn chưa hoàn thiện các thủ tục theo quy định.

Qua quan sát của PV, núi đá vôi Lèn Cò này có 2 mỏ đá liền kề nhau, hai công ty cùng khai thác đá ở hai bên sườn núi là Công ty Đông Thành và Công ty Thành Nam. Được hỏi về việc 2 công ty cùng khai thác đá ở hai bên sườn núi, một kỹ thuật mỏ đá của Công ty Thành Nam cho biết: Vì 2 mỏ đá liền kề nhau nên công tác nổ mìn khai thác rất phức tạp, 2 công ty làm 2 bên sườn núi, nổ mìn chấn động nên công nhân rất sợ đá rơi xuống khi đang làm việc. Chúng tôi không chủ động được công việc, nhiều khi máy móc của Công ty Đông Thành đang làm bên, việc của mình làm bên này cũng khó vì sợ ảnh hưởng đến công nhân bên kia. Muốn cắt tầng khi khai thác đá thì đá sườn núi bên này lăn sang sườn núi bên kia thường xuyên.

Theo tài liệu của PV có được, Công ty TNHH Đông Thành được UBND tỉnh Nghệ An cấp Giấy phép khai thác số 55/GP-UBND ngày 07/01/2014 tại xóm Đồng Xuân, xã Đồng Thành, huyện Yên Thành, khu vực mỏ có diện tích 2,608ha là một phần núi đá vôi Lèn Cò, xã Đồng Thành - thuộc vùng Quy hoạch khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 51/2015/QĐ-UBND ngày 31/8/2015. Tuy nhiên, trong khu vực Lèn Cò hiện có một số hang động tự nhiên thuộc quân đội quản lý, được đưa vào quy hoạch và quản lý theo hệ thống công trình quốc phòng từ cơ sở đến Bộ Quốc phòng.

Cụ thể, mỏ khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường do Công ty TNHH Đông Thành hiện trạng đang khai thác tại phía Đông Nam lèn Cò, cách hang Cò 1 khoảng 350m về hướng Tây Nam, cách hang Cò 2 khoảng 700m về hướng Đông Nam. Nếu tiếp tục khai thác về phía Đông Bắc, mỏ đá có nguy cơ làm ảnh hưởng đến hang Cò 1 nên các cơ quan chức năng thống nhất phương án dịch chuyển mỏ đá về hướng Tây Nam để bảo đảm an toàn hàng Cò 1. Theo đề xuất của Công ty TNHH Đông Thành, điều chỉnh phạm vi mỏ đá theo phương án dịch chuyển về hướng Tây Nam khoảng 180m.

Ông Nguyễn Khắc Hoan - Phó Chủ tịch UBND xã Đồng Thành cho biết, mỏ đá Công ty TNHH Đông Thành của ông Hảo đang có đơn của người dân phản ánh về việc té đá vào nghĩa trang khi khai thác mỏ, hiện xã đang giải quyết.

“Vừa rồi, đoàn kiểm tra của huyện cũng đã về làm việc. Hiện mỏ đá này vẫn chưa có thủ tục thuê đất. Sau đó vị lãnh đạo này lại cho rằng cũng không rõ lắm, vì chỗ này Chủ tịch xã ký nên Chủ tịch nắm rõ, còn anh nắm chưa rõ”, ông Hoan cho biết.

Ông Thái Hữu An - Trưởng phòng TN&MT huyện Yên Thành cũng thừa nhận, mỏ đá của Công ty TNHH Đông Thành đang làm thủ tục thuê đất, vì mới cho gia hạn thêm phần sau.

Trả lời câu hỏi của PV, sao chưa đủ tục thuê đất nhưng không đình chỉ hoạt động khai thác đá của công ty này, vị lãnh đạo Phòng TN&MT huyện Yên Thành cũng lý giải khi cho rằng có những cái khó. Về lý thì phải làm thủ tục thuê đất cho đầy đủ đã nhưng cái này tồn tại cả mấy chục năm rồi nên cũng có những cái khó..

Để đảm bảo các pháp quy, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An sớm vào cuộc để chấn chỉnh và xử lý, tránh tạo tiền lệ xấu gây bức xúc dư luận.

Nhà báo & Công luận sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Trần Phong