Cuộc đàm phán sáp nhập giữa hai “ông lớn” ngành ô tô Nhật Bản là Nissan và Honda đang đối mặt với những thách thức lớn, khi các điều kiện tài chính và sự phức tạp trong mối quan hệ quốc tế khiến thương vụ này trở nên mờ mịt.

Vào ngày 23/12/2024, lãnh đạo của hai hãng xe hàng đầu Nhật Bản là Nissan và Honda đã công bố ý định hợp nhất thông qua việc thành lập một công ty mẹ, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh trước sự trỗi dậy mạnh mẽ của các đối thủ trên toàn cầu trong bối cảnh chuyển dịch sang ô tô điện.

“Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và những tay chơi mới đã thay đổi cục diện ngành công nghiệp này rất nhiều”, ông Toshihiro Mibe, Tổng Giám đốc Honda, phát biểu. “Chúng tôi có tiềm năng để trở thành công ty hàng đầu thế giới về di chuyển thông minh. Để làm được điều đó vào năm 2030, chúng tôi cần vũ khí đủ mạnh để cạnh tranh ngay từ hôm nay”.

Tuy nhiên, quá trình sáp nhập này đang đứng trước nhiều trở ngại lớn. Một báo cáo mới đây đã chỉ ra những mối lo ngại từ phía Honda về tình hình nội bộ của Nissan, điều có thể làm chệch hướng thỏa thuận hợp tác này.

Honda lo ngại về "hành trang" của Nissan

Theo thông tin từ Bloomberg, Honda đã bày tỏ quan ngại về sự ảnh hưởng tiềm tàng của Renault - đối tác lâu năm của Nissan lên thương vụ sáp nhập. Báo cáo cho biết, Honda thậm chí đã đề nghị Nissan cân nhắc việc mua lại cổ phần mà Renault đang nắm giữ.

Quan hệ hợp tác giữa Nissan và Renault bắt đầu từ năm 1999, khi hãng xe Pháp mua 36,3% cổ phần của Nissan trong thời điểm hãng xe Nhật gặp khó khăn tài chính. Đến năm 2025, Renault vẫn nắm giữ 35,7% cổ phần của Nissan, trị giá khoảng 3,6 tỷ USD.

Các nguồn tin giấu tên cho biết Honda lo ngại rằng Nissan có thể chịu ảnh hưởng từ đối tác Pháp trong quá trình đàm phán sáp nhập. Điều này tiềm ẩn nguy cơ làm đổ vỡ toàn bộ kế hoạch trước khi thỏa thuận được ký kết.

“Bất ngờ” mang tên Foxconn

Không chỉ có Renault, Nissan còn thu hút sự chú ý của một “người chơi mới” đến từ Đài Loan - tập đoàn điện tử Foxconn. Theo hãng thông tấn CNA của Đài Loan, ngay sau khi thông tin về kế hoạch sáp nhập giữa Nissan và Honda được công bố, Giám đốc Chiến lược của Foxconn, ông Jun Seki, đã tới Pháp để đàm phán việc mua lại một phần cổ phần của Renault tại Nissan.

Foxconn, nổi tiếng với vai trò sản xuất iPhone, không phải là một hãng xe truyền thống. Dù sở hữu 51% cổ phần thương hiệu xe điện Foxtron, tập đoàn này vẫn chưa tự sản xuất được bất kỳ mẫu xe nào. Theo Wall Street Journal, việc thâu tóm Nissan sẽ giúp Foxconn vượt qua các hạn chế trong thiết kế và sản xuất ô tô, đồng thời tiếp cận công nghệ sản xuất tiên tiến.

Điều kiện khắt khe từ Honda

Tại buổi họp báo chung ngày 23/12, ông Toshihiro Mibe khẳng định rõ rằng kế hoạch sáp nhập không phải là một "tấm vé cứu cánh" cho Nissan. Thay vào đó, Nissan cần phải chứng minh được năng lực để xứng đáng với sự hợp tác này.

“Đây không phải là một sự giải cứu Nissan”, ông Mibe nhấn mạnh, đồng thời cho biết việc Nissan cải thiện hiệu quả hoạt động là điều kiện tiên quyết để thực hiện thỏa thuận.

Theo Nikkei Asia, Nissan đang chịu áp lực rất lớn để cải thiện lợi nhuận. Hãng này đặt mục tiêu đạt lợi nhuận hoạt động khoảng 2,6 tỷ USD vào tháng 8/2026 - thời điểm dự kiến thỏa thuận sáp nhập có hiệu lực. Tuy nhiên, tình hình tài chính hiện tại của Nissan là một bài toán khó.

Trong nửa đầu năm tài khóa 2024, lợi nhuận hoạt động của Nissan giảm tới 90,2%, từ 2,3 tỷ USD xuống còn 225 triệu USD. Lợi nhuận ròng cũng giảm mạnh 93,5%, từ 2,02 tỷ USD xuống còn 131 triệu USD so với cùng kỳ năm trước.

Dù ý tưởng sáp nhập giữa Nissan và Honda có thể mở ra cơ hội mới cho ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản, những khó khăn tài chính của Nissan và các mối quan ngại từ Honda khiến triển vọng của kế hoạch này trở nên đầy thách thức.

Liệu hai “ông lớn” có thể vượt qua các rào cản để cùng nhau kiến tạo một tương lai mới cho ngành công nghiệp ô tô hay không, vẫn còn là câu hỏi để ngỏ.

Hải Hà (Theo TheStreet)