Ngày 3/7, chính phủ Nhật Bản đã trình bày một chiến lược tăng trưởng mới để giải quyết các yêu cầu của thời kỳ hậu Covid. Đó là cách thúc đẩy các "khoản thanh toán không dùng tiền mặt" và các kiểu làm việc đa dạng, bên cạnh những yêu cầu khác. Một cách để thực hiện điều này là cắt giảm phí chuyển khoản liên ngân hàng, được coi là một trở ngại cho các giao dịch không dùng tiền mặt. Ngoài ra, chính phủ của ông Abe đang thử nghiệm một loạt các biện pháp khác để thúc đẩy nền kinh tế.

Kể từ khi thất bại với tàu du lịch Diamond Princess, Nhật Bản phần lớn đã có thể kiềm chế đại dịch. Số lượng các trường hợp và tử vong vẫn còn ít hơn nhiều so với nhiều quốc gia khác.

Dẫu vậy, Covid-19 chắc chắn sẽ có tác động lâu dài đối với toàn bộ nền kinh tế và xã hội.

Hiệu ứng rõ ràng nhất là việc hoãn Thế vận hội Olympic và Paralympic, dự kiến sẽ diễn ra trong năm nay, đến cuối tháng 7 năm sau. Trước sự bùng nổ của Covid-19, chính phủ nước này đã tiết lộ một gói kích thích khổng lồ 108.000 tỷ yên (1.000 tỷ đô la Mỹ) - tương đương gần 20% sản lượng kinh tế của Nhật Bản.

Là một phần của gói này, 220 tỷ yên đã được dành cho các công ty muốn chuyển đổi sản xuất từ Trung Quốc trở lại Nhật Bản và 23,5 tỷ yên cho những người muốn chuyển nơi sản xuất từ Trung Quốc sang nước thứ ba.

Điều này cũng có thể ảnh hưởng đến cả hai nền kinh tế Nhật Bản, Trung Quốc khi tổng giá trị thương mại song phương của họ ở mức khoảng 33,14 nghìn tỷ yên trong năm 2019.

Một tác động khác có thể nhìn thấy là khách du lịch đến từ Trung Quốc và các nước khác. Năm 2019, Nhật Bản đạt kỷ lục 31,9 triệu lượt khách, tăng 2,2% từ năm 2018. Chính phủ đã dự kiến về một sự tăng trưởng mạnh nhờ Thế vận hội Tokyo, nhưng, thay vào đó, những con số đã giảm vì dịch bệnh. Vào tháng Tư, số lượng khách du lịch đã giảm 99,9% so với cùng kỳ một năm trước.

Sự sụt giảm là một cú đánh vào lĩnh vực khách sạn. Vì khách du lịch không có khả năng đến trong thời gian ngắn, công suất trong lĩnh vực này sẽ vẫn chưa được sử dụng trong một thời gian. Điều này sẽ có tác động lớn, đặc biệt là ở vùng nông thôn phụ thuộc vào doanh thu du lịch, vì nhiều người trẻ ở các khu vực này đã chuyển đến trung tâm đô thị.

Ngoài ra, lĩnh vực xây dựng có thể sẽ bị ảnh hưởng, do hoãn Thế vận hội và Paralympics.

Một thay đổi khác cũng có thể xảy ra, đó là trong chính sách đối ngoại. Một vấn đề sẽ ảnh hưởng lớn đến tâm trí Tokyo, đó là mối quan hệ với Bắc Kinh. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vốn đã có chuyến thăm cấp nhà nước tới Nhật Bản vào đầu năm nay trước khi Covid-19 xảy ra nhưng nó đã phải hoãn lại.

Gần đây, Nhật Bản đã cùng với các quốc gia G7 khác đưa ra tuyên bố nhấn mạnh mối quan tâm nghiêm trọng của họ về việc Bắc Kinh quyết định áp đặt luật an ninh quốc gia đối với Hong Kong.

Trong khi đó, thời kỳ hậu Covid-19 có thể thấy sự hợp tác lớn hơn giữa Mỹ và Nhật Bản trên mặt trận an ninh. Khi Shinzo Abe gần kết thúc nhiệm kỳ thủ tướng, ông có thể tăng tốc nỗ lực thực hiện cải cách hiến pháp, một động thái phản đối của Trung Quốc và Hàn Quốc.

Ngoài ra, do Mỹ và các đồng minh như Úc có lập trường mạnh mẽ đối với Trung Quốc, Tokyo nhận thấy rằng các lựa chọn đối phó với Bắc Kinh đang bị hạn chế. Điều này đã có thể được nhìn thấy trong tin nhắn ngắn gọn từ Nhật Bản về tình hình ở Hong Kong. Bộ trưởng Quốc phòng Taro Kono gần đây đã chỉ ra rằng luật mới của Bắc Kinh đối với Hong Kong có thể ảnh hưởng nghiêm trọng lên kế hoạch cho chuyến đi Nhật Bản của ông Tập.

Trên mặt trận xã hội, việc đeo khẩu trang sẽ còn phổ biến hơn ở nước này. Nhật Bản luôn chú trọng đến sự sạch sẽ và điều này có thể đã giúp nước này thoát khỏi tình trạng tồi tệ nhất của bệnh truyền nhiễm.

Ngoài ra, số hóa sẽ tăng lên, giống như tất cả các quốc gia, chính phủ Nhật Bản sẽ cố gắng giảm các hoạt động thể chất gần gũi. Điều đó sẽ nói dễ hơn làm, vì Nhật Bản đã phụ thuộc rất nhiều vào tiền mặt.

Chính phủ đã nhấn mạnh tầm quan trọng việc phải phòng tránh đó là - không gian kín, đám đông và tiếp xúc gần gũi - để ngăn chặn hoặc ít nhất là làm chậm sự lây lan của đại dịch. Do đó, các phương pháp làm việc truyền thống của Nhật Bản cũng sẽ thấy một sự thay đổi khi các công ty thích nghi với công việc từ xa.

Về mặt tích cực, điều này sẽ giúp cải thiện cân bằng cuộc sống công việc cho nhiều người ở Nhật Bản, nơi nhân viên dự kiến sẽ làm việc nhiều giờ, thường phải trả giá bằng cuộc sống gia đình.

Tuy nhiên, giống như các quốc gia khác, Nhật Bản sẽ vẫn dễ bị tổn thương trước làn sóng Covid-19 trong tương lai, đặc biệt vì đây là một xã hội già cỗi nơi có hơn 28% công dân từ 65 tuổi trở lên.

Thời kỳ hậu đại dịch có thể thấy một cuộc đại tu cơ bản của xã hội Nhật Bản và nền kinh tế. Nhưng sau đó, Nhật Bản- nước vốn đã trải qua một số thay đổi cơ bản trong quá khứ - ví dụ như sau Thế chiến II - sẽ thực sự trở nên mạnh mẽ hơn.