Chuyển đổi số báo chí: Nhu cầu cấp thiết, thách thức lớn nhất vẫn là nguồn lực
(CLO) Chia sẻ tại Diễn đàn Tổng Biên tập 2025, ông Phan Xuân Thủy, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, cho rằng trong 1 đến 2 năm trở lại đây, chuyển đổi số trong báo chí đã nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các cơ quan báo chí.
Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị ra đời trong bối cảnh bùng nổ khoa học – công nghệ toàn cầu, đặt ra yêu cầu Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế, trong đó báo chí phải đi đầu trong đổi mới và chuyển mình.
Theo ông Phan Xuân Thủy, từ thực tiễn triển khai, khó khăn lớn nhất hiện nay chính là nguồn lực, đặc biệt là tài chính để đầu tư phần mềm, hạ tầng số. Mặc dù Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 05 của Chính phủ và Kế hoạch 01 của Ban Chỉ đạo Trung ương về thực hiện Nghị quyết 07 đều nhấn mạnh đổi mới sáng tạo gắn với phát triển khoa học – công nghệ, nhưng nhiều cơ quan báo chí vẫn đang gặp khó khăn.
Tại cuộc họp với Thủ tướng Chính phủ ngày 1/6, đồng chí Lê Quốc Minh đã kiến nghị hai vấn đề then chốt: Cần có chính sách hỗ trợ tài chính cho các cơ quan báo chí khó khăn; Đối với cơ quan báo chí tự chủ, khi tham gia truyền thông chính sách, cần có cơ chế hỗ trợ từ Nhà nước và doanh nghiệp.
Hai kiến nghị này đã được Thủ tướng thống nhất và giao các bộ trưởng liên quan triển khai ngay.
Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương cũng nhấn mạnh, AI mang lại nhiều lợi thế trong quá trình chuyển đổi số, song đặt ra ba vấn đề lớn: Tính thuận tiện và hiệu quả khi ứng dụng; Bảo mật thông tin; Tránh lệ thuộc, bởi AI không thể thay thế hoàn toàn tư duy và sáng tạo của con người.
Tuy nhiên, một thực tế đáng chú ý là sự chênh lệch về khả năng chuyển đổi số giữa các cơ quan báo chí. Một số đơn vị có nguồn lực triển khai tốt, trong khi nhiều cơ quan, đặc biệt ở địa phương, vẫn gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, một số tỉnh/ thành đã hợp nhất báo và đài, bước đầu đi vào ổn định, tuy nhiên, đội ngũ nhà báo địa phương vẫn còn nhiều tâm tư về chế độ, chính sách và điều kiện tác nghiệp.
Bên cạnh nguồn lực, vấn đề tổ chức và cơ chế đại diện báo chí cũng được đặt ra. Tại TP.HCM và Hà Nội, việc tinh gọn hệ thống báo chí đang được triển khai để tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ.
Đặc biệt, trong Chỉ thị 14 mới đây, Tổng Bí thư yêu cầu tổng kết, xem xét lại hiệu quả hoạt động báo chí, cả về nội dung, nguồn lực tài chính và vai trò phục vụ chính trị, xã hội.
Ông Phan Xuân Thủy nhấn mạnh: “Chuyển đổi số trong báo chí không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn. Để báo chí thực sự trở thành công cụ tuyên truyền, phản ánh và định hướng dư luận hiệu quả, cần có giải pháp đồng bộ về nguồn lực, cơ chế hỗ trợ, tổ chức hệ thống, cũng như sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và chính các cơ quan báo chí".