Và vận động viên thể dục dụng cụ người Mỹ Simone Biles - người được TIME vinh danh ở hạng mục này năm 2021 vừa qua - dù chỉ cao vỏn vẹn 1m42 đã được mệnh danh là một hiện tượng phi thường trong làng thể thao thế giới, không chỉ bởi những thành tích hiếm vận động viên nào bì kịp mà còn là một biểu tượng xã hội chống lạm dụng tình dục và phân biệt chủng tộc.

Vượt qua tuổi thơ khốn khó

Simone Biles, tên đầy đủ là Simone Arianne Biles - cô gái được xem là một trong những biểu tượng vĩ đại nhất của thể thao Mỹ hiện đại đã từng có một tuổi thơ bĩ cực hơn người. Simone Biles sinh ra ở bang Columbus, Ohio, vào ngày 14/3/1997. Nhưng ngay khi Biles còn rất nhỏ, người cha có lẽ bởi quá bất mãn với người vợ đã rời bỏ gia đình ra đi không một lời từ biệt. Những tưởng mẹ Biles vì sự thiếu thốn tình cảm của con mình mà giang tay bù đắp. Nhưng không, sau khi người chồng bỏ đi, bà Shanon - mẹ ruột của Biles, dường như càng chìm sâu hơn trong vũng lầy của ma túy và rượu.

Thiếu thốn tới cùng cực, cả về tình cảm lẫn từng bữa cơm cho qua bữa hằng ngày, đó là nỗi thống khổ mà Biles cùng 3 anh chị em đã phải cắn răng chịu đựng suốt những năm tháng ấu thơ. Thậm chí, Biles chua xót kể lại rằng các anh chị em cô còn không bằng một con mèo trong nhà. “Bà ấy cho nó ăn nhưng không bao giờ cho chúng tôi ăn”, Biles nói về mẹ ruột mình.

Nhưng càng trong khó khăn, trong mỗi con người đều cố cháy cho đến tận cùng ngọn lửa của khát vọng và nghị lực. Nghị lực, sự chịu đựng phi thường ấy, cùng với sự may mắn nhận được sự quan tâm của hàng xóm và các nhân viên xã hội (5 tuổi Simone Biles cùng với em gái là Adria chuyển tới cô nhi viện sống), 4 anh chị em Biles có thể gồng mình, nỗ lực mỗi ngày để sống tiếp.

Và cho đến một ngày, khi Biles tròn 6 tuổi, thần may mắn đã bất ngờ mỉm cười với cô bé khi cô được ông bà ngoại đón về nuôi dưỡng, cho ăn học tử tế, thậm chí còn giúp cô bén duyên thể thao. Đầy vui sướng, háo hức, nhưng có lẽ chính bản thân cô bé Biles thời điểm ấy cũng không thể ngờ rằng cuộc đời cô sẽ có ngày bước sang một trang hoàn toàn mới lạ đến như vậy.

Vận động viên TDDC vĩ đại nhất trong lịch sử

Cách đây gần 6 năm, ở tuổi 19, tại Olympic Rio 2016, cô bé Biles khốn khổ ngày nào đã khiến cả đấu trường Olympic dậy sóng khi một mình chiếm lĩnh tới 5 chiếc HCV danh giá ngay kỳ TVH đầu tiên tham dự. Với 5 huy chương tại Olympic, Simone Biles là nữ VĐV thể dục dụng cụ Mỹ thứ 4 giành 5 huy chương trong một kỳ Olympic, sau Mary Lou Retton (1984), Shannon Miller (1992) và Nastia Liukin (2008).  Không chỉ có vậy, thời điểm đó, động tác quay 2 vòng trên không với chân duỗi thẳng và tiếp đất ngược sau cú xoay mình nửa vòng đã trở thành thương hiệu của Simone Biles, đến mức truyền thông và dân trong nghề trầm trồ gọi đó là “màn trình diễn the Biles”.

Nhưng trước đó hai, ba năm, Simone Biles đã là cái tên gây sửng sốt trong làng thể dục dụng cụ. Cô là nhà vô địch thế giới nội dung Toàn năng 3 năm liên tiếp (2013-2015), nội dung Trình diễn 3 năm liên tiếp (2013-2015), nội dung Xà đơn 2 năm liên tiếp (2014, 2015), là nhà vô địch nước Mỹ 4 năm liên tiếp nội dung Toàn năng (2013-2016). Và trước kỳ Olympic Tokyo 2020, Simone Biles đã làm nên lịch sử khi giành đến 30 huy chương cả ở Olympic và Giải vô địch thế giới.

Trên hết, vượt qua giá trị của những chiếc huy chương, điều lớn lao nhất mà Simone Biles làm được đó là truyền cho những người bạn đang đeo đuổi nghiệp TDDC rằng, như lời Marina Gonzalez, VĐV người Tây Ban Nha: “Simone Biles đã đưa thể dục nữ thoát khỏi những khuôn mẫu suốt đời, ra khỏi quỹ đạo. Bạn có thể cao, thấp, trẻ hơn, già hơn… bạn có thể thuộc bất kỳ loại hình thể chất hoặc độ tuổi nào, bạn có thể làm bất cứ điều gì bạn muốn”.

Biểu tượng chống lạm dụng tình dục

Năm 2016, với cuộc đời Simone Biles là một năm quá nhiều điều để nhớ. Bởi năm ấy, không chỉ đưa cô bé vào lịch sử với 5 chiếc HCV TVH mà còn bởi câu chuyện vạch trần bê bối lạm dụng tình dục.

Năm đó, đơn tố cáo lạm dụng tình dục đối với bác sĩ Larry Nassar của đội tuyển TDDC, được đưa ra công khai. Nassar trước đó đã có thâm niên tới 18 năm làm bác sĩ trong đội TDDC Mỹ. Trong thời gian này, hàng trăm cô gái bị ông ta lạm dụng (ít nhất 265 người), bao gồm cả tấn công tình dục trẻ vị thành niên. Lý do của việc ông ta lạm dụng tình dục các nữ VĐV đôi khi thật đơn giản nhưng cũng thật khó nói. “Bạn không thể để lộ điểm yếu, không thể để người khác biết mình bị thương. Và Nassar đã lợi dụng suy nghĩ này của họ để lạm dụng tình dục hàng trăm cô gái trong nhiều thập kỷ”, tờ New York Times lý giải.

Và Simone Biles đã là một trong những nhân chứng đứng lên tố cáo Nassar, không ngần ngại hé lộ rằng chính cô cũng từng bị Nassar lạm dụng. Trong phim tài liệu At the Heart of Gold: Inside the USA Gymnastics Scandal (tạm dịch là bê bối thể dục dụng cụ Mỹ), nữ VĐV đã xuất hiện và lên tiếng, cho biết mình đã từng bị ám ảnh đến mức trầm cảm sau khi bị lạm dụng: “Tôi giống như cực kỳ trầm cảm, tôi không muốn ra khỏi phòng, không muốn đi bất cứ đâu. Tôi gần như đóng cửa với tất cả mọi người”. Simone Biles cũng tiết lộ cách duy nhất cô có thể làm là ngủ. “Tôi ngủ cả ngày, chỉ biết ngủ. Đó là cách tôi thoát khỏi thực tại. Ngủ là thứ gần giống với cái chết nhất”, Simone Biles trải lòng.

Nhưng giấc ngủ dù dài đến mấy cũng không thể giúp Simone Biles thực sự thoát ra khỏi những sang chấn tâm lý tinh thần nặng nề. Không thể hoàn toàn đổ lỗi, nhưng việc Simone Biles rút lui khỏi chung kết toàn năng cá nhân TVH Tokyo 2020, được cho là có căn nguyên từ chính sang chấn tâm lý nặng nề này. “Nếu bị chấn thương, bạn có 4 đến 6 tuần để hồi phục. Nhưng với nỗi đau tinh thần thì sao? Không có 4 đến 6 tuần nào hết, rất khó cho chúng tôi để xử lý nó. Không có giới hạn thời gian nào cho chấn thương tinh thần cả, nên bạn cứ phải cố gắng mỗi ngày” - Simone Biles biện giải cho quyết định gây tranh cãi của mình.

Dù gây tranh cãi, nhưng đó là quyết định được nhiều người tôn trọng, và dù gì, chỉ việc dũng cảm lên tiếng phanh phui tội ác, cũng đã là chiến tích phi thường mà cô gái 25 tuổi này đã làm được.

Hà Anh