Nhà báo Lê Quốc Trung- Nguyên Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam:

Khẳng định vai trò người làm báo trong khó khăn

Giải Báo chí Quốc gia vẫn tiếp tục là giải truyền thống, có uy tín lớn trong hoạt động báo chí Việt Nam. Năm nay có điều đặc biệt là các tác phẩm báo chí được sáng tạo, thực hiện chủ yếu trong thời gian đại dịch COVID-19 xảy ra. Nhưng dù trong điều kiện khó khăn, các nhà báo vẫn luôn thể hiện rõ vai trò, khả năng, sự linh hoạt và dấn thân để đáp ứng nhu cầu thông tin của độc giả.

Tôi thấy ở hầu hết các thể loại báo chí đều có những tác phẩm rất tốt về chất lượng, phản ánh đúng tinh thần chống dịch của nhân dân ta. Ngoài vấn đề chống dịch còn có nhiều tác phẩm về đề tài phục hồi kinh tế sau đại dịch, việc thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các vấn đề nóng mà người dân quan tâm… qua đó thể hiện vai trò rất lớn của báo chí chúng ta luôn luôn có mặt ở mọi lúc mọi nơi.

Đã tham gia chấm giải nhiều năm nay, tôi nhận thấy các tác phẩm của Hội Nhà báo các tỉnh có bước tiến đáng khích lệ, nếu như trước đây số lượng không tham gia của một số tỉnh thành phố còn tương đối nhiều. Nhưng thời gian gần đây đều có sự tham gia của hầu hết các tỉnh, những cơ quan báo chí địa phương.

Đặc biệt chất lượng các tác phẩm tham dự giải bây giờ cũng có những chuyển biến, có những tỉnh nhiều năm liền đều có giải, thậm chí giành được giải A, B, C. Trước đây tìm được giải B ở các tỉnh là điều tương đối khó, điều này chứng tỏ sự hội nhập của các cơ quan báo chí địa phương tham gia vào các hoạt động báo chí chung của cả nước là rất tốt.

Các cơ quan báo chí địa phương đã quan tâm nhiều hơn đến chất lượng báo chí của mình, các Hội Nhà báo địa phương quan tâm nhiều hơn đến việc đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng kiến thức làm báo chất lượng cho hội viên của mình. Các cơ quan báo chí ở địa phương đã chủ động, có kế hoạch để phát triển nâng cao chất lượng, chứ không chỉ đơn thuần là tuyên truyền cho đủ tin bài. Nghĩa là có sự chuyển biến khi người đứng đầu cơ quan báo chí ở địa phương quan tâm đầu tư nâng cao chất lượng nhiều tác phẩm báo chí.

Tay nghề của phóng viên, nhà báo cũng được nâng cao trong thời gian gần đây, điều đó nhờ một phần sự đóng góp của Hội Nhà báo Việt Nam trong việc đào tạo bồi dưỡng để nâng cao tay nghề cho các cơ quan báo chí, các khoá học sát với thực tế, phù hợp với xu thế phát triển của báo chí hiện đại.

Nhà báo Trần Doãn Tiến - Tổng Biên tập Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam:

Chất lượng giải được nâng lên, khá đồng đều

So với năm ngoái năm nay chất lượng giải được nâng lên và khá là đồng đều giữa các thể loại, giữa các cơ quan báo chí. Có nhiều bài viết về công tác xây dựng Đảng, công tác phòng, chống suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cán bộ, đảng viên hiện nay.

Đặc biệt có nhiều bài viết có nội dung sâu sắc, nhất là bài bình luận về đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thù địch, bảo vệ an ninh tư tưởng của Đảng trong giai đoạn hiện nay, điều này cũng thể hiện rõ, đa dạng ở trong nhiều tác phẩm. Một chủ đề khác cũng rất nóng mà các tác phẩm năm nay thể hiện là công tác phòng, chống đại dịch COVID-19, nội dung này có ở tất cả các tác phẩm phát thanh hay truyền hình, báo in, báo điện tử… các tuyến bài về đề tài này rất sâu sắc, hấp dẫn, xúc động.

Những tác phẩm về đề tài này đều được đánh giá cao tại Giải Báo chí Quốc gia lần này. Năm nay có cái hay nữa là chất lượng mặt bằng chung của báo Trung ương và địa phương về cơ bản là không có chênh lệch nhau. Ở thể loại phát thanh, truyền hình hay báo điện tử các báo địa phương ứng dụng rất nhiều công nghệ hiện đại vào tác phẩm của mình. Có nhiều tác phẩm long-form, e-magazine hay megastory các báo địa phương làm rất tốt, thể hiện sự đầu tư công phu.

Năm nay vòng chung khảo Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVI - năm 2021 có sự khác biệt, các đại biểu đã dành nhiều thời gian để thảo luận, trao đổi nhiều về chất lượng các tác phẩm dự thi. Đánh giá những mặt được và mặt chưa được, các bài viết sâu hoặc chưa sâu. Các ý kiến đóng góp của thành viên hội đồng sẽ được Chủ tịch Hội đồng chung khảo Giải Báo chí Quốc gia tiếp thu để tới đây sẽ có nhiều đổi mới hơn, cả hoàn thiện hơn từ điều lệ giải, hướng dẫn hội viên và cả đổi mới từ vòng sơ khảo.

Nhà báo Thu Hà - Phó Trưởng ban Thời sự - Đài Truyền hình Việt Nam:

Nhiều tác phẩm có những hình ảnh, cách làm mới lạ, hay, hấp dẫn

Năm nay các thành viên trong Hội đồng Giải Báo chí Quốc gia đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, đảm bảo tính khoa học, công tâm, khách quan. Khi tham gia chấm, chúng tôi đánh giá tác phẩm ở nhiều yếu tố, từ chất lượng, nội dung hình ảnh, đề tài, vùng miền. Tôi nghĩ ưu điểm, đặc sắc của truyền hình là ngôn ngữ hình ảnh.

Đây là yếu tố cần được quan tâm đầu tư hơn nữa trong tác phẩm dự thi cũng như làm truyền hình trong cả nước. Năm nay ngoài các Đài Trung ương thì chất lượng tác phẩm ở các Đài địa phương cũng được nâng cao, ở đây họ có tính phát hiện đề tài, bám cơ sở, đây cũng là ưu thế của nhiều Đài địa phương.

Tuy nhiên tôi nghĩ dù nội dung có hay đến đâu mà quá yếu về hình ảnh thì sẽ không được đánh giá cao, vì hình ảnh sẽ tạo ra sự khác biệt của một tác phẩm truyền hình. Năm nay nhiều tác phẩm có chủ đề về phòng chống dịch COVID-19, thể hiện ở nhiều góc độ khác nhau. Nhưng bối cảnh dịch bệnh này cũng tác động đến tác phẩm truyền hình, đó là chưa có những tác phẩm điều tra dài kỳ, công phu, tôi nghĩ có lẽ do dịch bệnh nên ảnh hưởng nhiều tới phóng viên truyền hình.

Nhìn chung các tác phẩm năm nay tương đối đa dạng về chủ đề, trong đó có đề tài chuyên sâu về xây dựng chỉnh đốn Đảng, thực thi các chủ trương chính sách của nhà nước, bảo vệ chủ quyền biên giới, lãnh thổ, hải đảo, thông tin đối ngoại… Nhưng nổi bật là những tác phẩm về đề tài cuộc chiến phòng chống dịch COVID-19, có nhiều tác phẩm chất lượng tốt, khai thác từ Trung ương tới cơ sở, thể hiện sự dấn thân của phóng viên.

Nhiều tác phẩm nói về tấm gương người tốt, việc tốt và có cả những tác phẩm mang tính phản biện, chân thực, sống động về công cuộc phòng chống dịch COVID-19 trong nước. Nhiều tác phẩm có những hình ảnh, cách làm mới lạ, hay, hấp dẫn, đây cũng là sự chuyển biến, khác biệt so với mọi năm. Mọi năm đề tài về phản biện, điều tra thường nổi trội hơn, nhưng năm nay thì có sự cân bằng.

Vũ Phong (Ghi)