Theo dõi báo trên:
Trung Quốc đang “dẫn trước” ở CHDC Congo
Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi có trữ lượng coban có thể xem như một ví dụ điển hình về sự cạnh tranh khoáng sản Trung - Mỹ tại châu Phi, một cuộc đua mà Bắc Kinh đang dẫn trước Washington một khoảng cách không nhỏ.
Tại quốc gia Trung Phi này, một công ty Trung Quốc đã mua lại hai mỏ coban lớn nhất thế giới từ chính những người Mỹ. Năm 2016, “gã khổng lồ khai khoáng” Mỹ Freeport-McMoRan đã bán cổ phần của mình tại mỏ Tenke Fungurume cho tập đoàn CMOC - khi đó được gọi là China Molybdenum - với giá 2,65 tỷ USD. Bốn năm sau, họ cũng bán cổ phần tại mỏ Kisanfu cho công ty khai khoáng Trung Quốc kể trên với giá 550 triệu USD.
Mỏ coban-đồng Kisanfu tại CHDC Congo được một công ty Trung Quốc mua lại của đối tác Mỹ với giá 550 triệu USD hồi năm 2020. Ảnh: Mining Technology
Hai thương vụ mua lại này đã tăng gấp đôi nguồn cung coban của CMOC và giúp công ty Trung Quốc vươn lên trở thành nhà sản xuất khoáng sản lớn nhất thế giới xét về sản lượng vào năm 2023.
CHDC Congo là nhà cung cấp coban - một loại khoáng sản cần thiết để sản xuất pin dùng trong điện thoại và xe điện - lớn nhất thế giới. Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc, CHDC Congo đóng góp tới 73% sản lượng coban oàn cầu vào năm 2023. Quốc gia Trung Phi này cũng là nguồn cung cấp hàng chục kim loại quan trọng khác và đất hiếm.
Nguồn tài nguyên dồi dào đó đã thu hút các khoản đầu tư hàng tỷ USD từ Trung Quốc vào CHDC Congo như một phần của “Sáng kiến Vành đai và Con đường”, bao gồm một thỏa thuận trị giá 7 tỷ USD của liên doanh Sicomines để khai thác đồng và coban ở tỉnh Lualaba.
Theo đó, đó một tập đoàn các công ty Trung Quốc, do Sinohydro và China Railway Engineering Corporation đứng đầu, sẽ xây dựng đường bộ, đường dây truyền tải điện và đập thủy điện tại tỉnh này. Đổi lại, họ được hoàn trả bằng khoáng sản hoặc thu nhập từ khoáng sản.
Theo nghiên cứu được công bố vào tháng 2 bởi AidData, một phòng nghiên cứu tại Đại học William & Mary ở Mỹ, các chủ nợ nhà nước Trung Quốc đã chấp thuận 19 cam kết cho vay trị giá khoảng 12,85 tỷ USD cho các mỏ coban-đồng ở Cộng hòa Dân chủ Congo từ năm 2000 đến năm 2021.
Kết quả là Trung Quốc đã kiểm soát tới 80% sản lượng coban của CHDC Congo, một tỷ lệ cho thấy sự vượt trội của họ so với bất cứ đối thủ cạnh tranh nào, kể cả Mỹ, trên đường đua khai thác khoáng sản quan trọng tại Congo.
Vị thế dẫn đầu trên khắp châu Phi
Tình hình bất ổn chính trị ở phía đông giàu khoáng sản của CHDC Congo - nơi các nhóm chiến binh đối lập do lực lượng M23 cầm đầu đang chống lại chính quyền - đang trở thành chất xúc tác mới cho Mỹ trở lại đường đua ở quốc gia Trung Phi này.
Tháng trước, Tổng thống CHDC Congo Félix Tshisekedi đã đề nghị cho Mỹ quyền tiếp cận trực tiếp các khoáng sản chiến lược nếu nước này can thiệp để chấm dứt xung đột.
Trong khi đó, theo Financial Times tuần trước, Mỹ cũng đang tham gia vào "các cuộc đàm phán thăm dò" với CHDC Congo về một thỏa thuận mà theo đó quốc gia Trung Phi này sẽ cấp quyền tiếp cận các khoáng sản quan trọng của mình để đổi lấy sự hỗ trợ quân sự.
Giới quan sát cho rằng chính quyền Tổng thống Donald Trump có thể tận dụng tình hình để gây áp lực khiến Kinshasa không chấp thuận các vụ mua lại mới của các công ty Trung Quốc.
Nhưng Christian-Geraud Neema, một nhà phân tích chính sách và khai khoáng người Congo và là cộng tác viên tại Chương trình Carnegie Châu Phi, cho biết "Mỹ không đưa ra giải pháp thay thế thực sự, đáng tin cậy và khả thi cho các khoản đầu tư của Trung Quốc vào CHDC Congo".
Ông Neema nhận định, Washington có thể muốn ngăn chặn Trung Quốc đầu tư thêm vào các mỏ ở CHDC Congo “nhưng việc trục xuất những mỏ hiện có là không khả thi và đó không phải là lựa chọn của CHDC Congo”.
Tương tự, nhà báo Jevans Nyabiage, chuyên gia về châu Phi của tờ South China Morning Post cho rằng các nhà đầu tư Trung Quốc đã thiết lập sự hiện diện vững chắc tại CHDC Congo tới mức khó có thể bị soán ngôi.
Việc Trung Quốc xây dựng chỗ đứng vững chắc trên đường đua khoáng sản không chỉ diễn ra ở CHDC Congo mà còn trên khắp châu Phi. Theo báo cáo do Viện Brookings (Mỹ) công bố hồi đầu tháng, trong vòng hai năm sau đại dịch Covid-19, Trung Quốc "dần dần nhưng kiên định nối lại quan hệ kinh tế với châu Phi" và có sự thay đổi đáng chú ý theo hướng mua lại các cơ sở khai khoáng quan trọng tại đây.
Các chuyên gia Trung Quốc và nước ngoài chụp ảnh tại mỏ đồng mỏ đồng Khoemacau ở Botswana. Ảnh: BW
Từ CHDC Congo đến Botswana và Zimbabwe, các công ty Trung Quốc đã chi hơn 10 tỷ USD để mua lại những mỏ khoáng sản quan trọng ở châu Phi. Vụ mua lại lớn nhất của Trung Quốc năm ngoái là ở Botswana, nơi công ty khai khoáng niêm yết tại Hồng Kông MMG, được hỗ trợ bởi Tập đoàn Minmetals thuộc sở hữu nhà nước Trung Quốc, đã mua lại mỏ đồng Khoemacau với giá 1,9 tỷ USD.
Tổng cộng, chỉ trong năm 2023, các công ty Trung Quốc đã đầu tư 7,9 tỷ USD vào nhiều dự án khai khoáng và kim loại khác nhau trên khắp châu Phi. Họ đã mua cổ phần tại các nhà máy chế biến lithium ở Mali và Zimbabwe, cũng như mở rộng sự hiện diện của mình tại Nam Phi, Zambia, Guinea, Angola và Nigeria.
Tờ South China Morning Post nhận định, lợi thế này, cùng quyết tâm thúc đẩy ngành điện tử công nghệ cao, năng lượng tái tạo và hệ thống quốc phòng giúp Trung Quốc khó có thể mất đi vị thế dẫn đầu trên đường đua giành khoáng sản quan trọng tại châu Phi.
Mỹ đang thiếu những đòn bẩy
Khi nhu cầu về coban và các khoáng sản quan trọng tăng vọt, đã có sự đồng thuận rộng rãi của lưỡng đảng tại Washington về lợi ích chiến lược của Mỹ ở châu Phi để tiếp cận các khoáng sản đó, và đặc biệt là ở CHDC Congo.
Chính quyền của cựu Tổng thống Joe Biden vào năm 2022 từng ký một biên bản ghi nhớ với CHDC Congo và Zambia - một quốc gia châu Phi giàu tài nguyên khác - để cung cấp tài trợ và chuyên môn cho ngành khai thác mỏ của hai nước này.
Để giúp tiếp cận khoáng sản, Mỹ cũng đang tài trợ cho việc xây dựng siêu dự án đầu tiên của mình tại châu Phi sau nhiều thập kỷ: Hành lang Lobito - một dự án đường sắt và hậu cần kết nối Angola với Zambia và CHDC Congo.
Tuy nhiên, không rõ liệu chính quyền Tổng thống Trump có ủng hộ dự án này hay không khi mà viện trợ nước ngoài của Mỹ đã bị đóng băng. Chris Berry, người đứng đầu công ty tư vấn hàng hóa House Mountain Partners có trụ sở tại Mỹ, cho biết mặc dù Tổng thống Trump muốn "đưa các ngành công nghiệp trở về nước", nhưng không rõ ông định thực hiện bằng cách nào, ngoài việc sử dụng thuế quan.
Quang Anh
Thích
(CLO) Mỹ vừa đưa thêm hàng chục công ty Trung Quốc vào danh sách hạn chế xuất khẩu nhằm hạn chế khả năng của Trung Quốc trong tiếp cận công nghệ cao, đặc biệt trong lĩnh vực siêu máy tính, điện toán lượng tử và AI.
(CLO) Chủ tịch nước khẳng định, trong suốt chặng đường lịch sử vẻ vang, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng Dân quân tự vệ đã hết lòng trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, nhân dân, chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác sáng tạo, hiệu quả và đã lập nhiều chiến công xuất sắc.
(CLO) Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, phong trào "Bình dân học vụ số" có sự gắn kết chặt chẽ về tên gọi, giá trị cốt lõi và bài học kinh nghiệm của phong trào "Bình dân học vụ" trước đây - một trong những phong trào thành công nhất trong lịch sử Cách mạng Việt Nam. Do đó, phong trào "Bình dân học vụ số" phải trở thành một phong trào cách mạng, toàn dân, toàn diện, bao trùm, sâu rộng, không ai bị bỏ lại phía sau.
(CLO) Đại biểu Quốc hội cho rằng, một số sản phẩm gây mất an toàn như nồi hơi, lò hơi nhưng không nằm trong danh mục hàng hóa nhóm 2 và các sản phẩm này trong quá trình vận hành đã gặp sự cố gây nguy hiểm trong quá trình sử dụng. Do đó, đề nghị bổ sung các sản phẩm gây mất an toàn này vào danh mục hàng hóa thuộc nhóm 2 trong dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn, ngày 27/3, khu vực từ Nghệ An đến Huế có nắng nóng với nhiệt độ cao nhất từ 35-37 độ, có nơi trên 37 độ, độ ẩm thấp nhất phổ biến 50-60%. Nắng nóng cảnh báo xảy ra cháy nổ tại khu dân cư và cháy rừng, dự báo tới ngày 29/3 nắng nóng kết thúc ở khu vực này.
(CLO) 3 năm xung đột, 62% doanh nghiệp phương Tây rời Nga, nhưng Moscow vẫn siết chặt kiểm soát, tạo rào cản khắc nghiệt cho kẻ rút lui.
(CLO) Dọc tuyến quốc lộ 48E đoạn từ TX. Thái Hòa đến xã Minh Hợp, huyện Quỳ Hợp và đường mòn Hồ Chí Minh, đoạn qua địa phận huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An) xuất hiện nhiều xe tải chở hàng có dấu hiệu quá khổ, quá tải, rầm rộ lưu thông cả ngày và đêm.
(CLO) Bộ Xây dựng vừa có văn bản trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Thái Bình về việc xây dựng tuyến đường sắt Nam Định - Thái Bình - Hải Phòng.
(CLO) Vào lúc 12h50' ngày 26/3, tại km 810, QL1A, phường Tứ Hạ, TX. Hương Trà, TP. Huế xảy ra vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, khiến 1 người tử vong tại chỗ.
(CLO) Bộ Nội vụ đã hoàn tất dự thảo Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
(CLO) Ngày 26/3, Phòng CSGT, Công an TP. HCM thông tin về clip lan truyền trên mạng ghi lại cảnh CSGT truy đuổi, quật ngã một người đàn ông.
(CLO) Những ngày qua, mạng xã hội rầm rộ chia sẻ những đoạn video ghi lại khoảnh khắc du khách đứng trên cao, há to miệng đúng lúc đoàn tàu điện trên cao Cát Linh – Hà Đông lướt qua, tạo hiệu ứng thị giác độc đáo như thể đang nuốt chửng cả đoàn tàu.
(CLO) Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Công an, Bộ Xây dựng phối hợp với TP Hà Nội để xác định, nắm rất rõ nguồn gây ô nhiễm, tỷ lệ, thời điểm ô nhiễm nặng, và có giải pháp, cơ chế để xử lý dứt điểm như: Di dời, đóng cửa những cơ sở gây ô nhiễm nặng; áp dụng quy chuẩn, tiêu chuẩn cao hơn về khí thải phương tiện giao thông…
(CLO) Ngày 26/3, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Lâm Đồng cho biết, đã phối hợp với Công an xã Lộc Châu, TP Bảo Lộc khẩn trương điều tra, làm rõ vụ án mạng xảy ra tại địa phương khiến 2 cha con thương vong.
(CLO) OpenAI vừa công bố một loạt cải tiến đáng chú ý cho ChatGPT, giúp người dùng dễ dàng tạo và chỉnh sửa hình ảnh ngay trong giao diện trò chuyện.
(CLO) Tổng thống Volodymyr Zelenskyy thừa nhận rằng ngân sách Ukraine khó đủ để tài trợ cho quân đội, khiến Kiev phải phụ thuộc vào sự hỗ trợ tài chính từ châu Âu.
(CLO) “Ngừng bắn” có lẽ là từ khóa được truyền thông và giới chuyên gia nhắc đến nhiều nhất trong những ngày gần đây. Câu hỏi được đặt ra ở đây là các bên trong cuộc xung đột sẽ kiểm soát quá trình này như thế nào?
(CLO) Một cuộc chiến tranh hạt nhân do AI khởi xướng nghe có vẻ giống trong phim khoa học viễn tưởng. Nhưng nhiều nhà khoa học và chính trị gia hàng đầu thế giới cho rằng không phải vậy.
(CLO) Cộng đồng quốc tế đã kỳ vọng nhiều hơn vào cuộc điện đàm thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Nga so với cuộc điện đàm đầu tiên. Điều này được thúc đẩy bởi sự lạc quan trong mối quan hệ Mỹ-Nga và diễn biến các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Ukraine tại Ả Rập Xê Út.
(CLO) Trung Quốc đang nỗ lực phát triển máy bay thân rộng để cạnh tranh với Airbus và Boeing, dù kế hoạch của Bắc Kinh có thể phụ thuộc vào sự hợp tác từ các nhà quản lý và nhà cung cấp phương Tây.
(CLO) Việc tăng cường chi tiêu quốc phòng ồ ạt trên khắp châu Âu có thể đạt được những gì mà các chính phủ không làm nổi trong nhiều năm: khởi động nền kinh tế trì trệ, gieo mầm cho những đổi mới và tạo ra các ngành công nghiệp mới.
(CLO) Tư lệnh không quân Ấn Độ, Amar Preet Singh cho biết nước này cần bổ sung khoảng 400 máy bay chiến đấu để đạt quy mô 1000 chiếc. Do đó, song song với việc phát triển các tiêm kích nội địa, New Delhi sẽ mua 114 máy bay mới trong khoảng 4-5 năm tới.
(CLO) Cuộc họp tại Jeddah, Ả Rập Xê Út giữa phái đoàn ngoại giao Mỹ và Ukraine ngày 11/3 đã kết thúc với việc Ukraine đồng ý các điều khoản của Mỹ về lệnh ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày. Liệu điều này có phải là một bước tiến lớn hướng tới việc chấm dứt giao tranh hay con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai.
(CLO) Tuần trước, nhóm các nước xuất khẩu dầu mỏ OPEC+ đã quyết định tăng sản lượng dầu thô của các quốc gia thành viên lần đầu tiên kể từ năm 2022.
(CLO) Châu Âu đang đối mặt với một thực tế đầy thách thức khi vai trò trụ cột của Mỹ trong NATO - liên minh quân sự đảm bảo an ninh cho lục địa này suốt gần 80 năm - không còn là điều chắc chắn.
