Giải Báo chí Quốc gia hằng năm là sự kiện lớn thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo giới cả nước, là giải thưởng cao quý nhất dành tặng cho các tác phẩm báo chí xuất sắc có đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất hằng năm.

Qua 16 năm tổ chức, đến nay, Giải tiếp tục nhận được sự tham gia chủ động, tích cực, hào hứng của 18 Liên Chi hội và 35 Chi hội trực thuộc. Đây cũng là năm thứ 5 liên tiếp Giải có sự góp mặt của đầy đủ 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Điều này cho thấy các cấp Hội và hội viên trong cả nước đã ngày càng quan tâm đến Giải Báo chí Quốc gia.

Mặc dù đại dịch Covid – 19 tác động không nhỏ đến quá trình tác nghiệp báo chí, nhưng đã có 1.911 tác phẩm gửi về tham dự Giải, trong đó có 1.761 tác phẩm đủ điều kiện dự vòng Sơ khảo. Quá trình chấm Sơ khảo được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng Hướng dẫn và Quy chế của Hội đồng Giải. 11 Tiểu ban của Hội đồng Sơ khảo đã làm việc công tâm, hoàn thành chấm Sơ khảo đúng thời hạn, đạt chất lượng tốt. 

Quá trình chấm Chung khảo được thực hiện đúng Điều lệ Giải và quy chế làm việc, thể thức bỏ phiếu của Hội đồng Giải. Trong số 152 tác phẩm vào Chung khảo, Hội đồng đã thảo luận, thẩm định và bỏ phiếu lựa chọn được: 10 Giải A, 22 giải B, 48 giải C, 35 giải Khuyến khích để trao Giải Báo chí quốc gia lần thứ XVI – năm 2021.

Theo đánh giá của Hội đồng Giải, các tác phẩm tham dự Giải phản ánh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2021 như: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và cuộc bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2026; Triển khai  thực hiện Nghị quyết  Đại hội XIII và thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội.

Những nỗ lực của Đảng, Nhà nước, người dân và doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, khơi thông mọi nguồn lực đầu tư, hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng và phục hồi kinh tế; Công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng; công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực; công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ chủ quyền biển đảo; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh; Tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tấm gương, nghĩa cử cao đẹp, lay động lòng người; Công cuộc chuyển đổi số trong các lĩnh vực.

Công tác an sinh xã hội, công tác giảm nghèo bền vững. Đặc biệt, mảng đề tài liên quan đến đại dịch COVID-19 chiếm tỉ lệ cao ở tất cả các loại hình báo chí. Nhiều tác phẩm chân thực, xúc động, lay động lòng người, thể hiện sự dấn thân của phóng viên, có tính lan tỏa cao trong xã hội.

Năm nay chất lượng tác phẩm khá đồng đều, khoảng cách giữa báo chí Trung ương và báo chí địa phương được thu hẹp ở nhiều nhóm thể loại. Bên cạnh các Liên Chi hội, cấp Hội lớn vẫn duy trì được chất lượng tác phẩm dự Giải tốt như: Liên Chi hội nhà báo Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Báo Quân đội Nhân dân, Trung tâm Phát thanh – Truyền hình Quân đội, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh...

Nhiều Hội Nhà báo tỉnh cho thấy sự đầu tư trong công tác tuyển chọn, nâng cao chất lượng tác phẩm dự Giải như: Hội Nhà báo Tỉnh Phú Thọ, Quảng Ninh, Nghệ An, Quảng Bình, Đồng Nai, Đồng Tháp, Kon Tum v.v... Các tác phẩm được chọn vào Chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu về nội dung và hình thức, có tính định hướng dư luận xã hội, nhiều tác phẩm đã cho thấy hiệu quả tác động xã hội tốt, được các cơ quan chức năng tiếp thu, giải quyết, dư luận xã hội đánh giá cao về vai trò phát hiện, phản biện, đấu tranh, phê phán cũng như biểu dương, xây dựng của báo chí.

Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XVI - năm 2021 được tổ chức trọng thể vào tối thứ Ba ngày 21 tháng 6 năm 2022 tại Cung văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô và sẽ được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam.