Dưới đây là một số vấn đề chính mà ông Modi sẽ cần phải giải quyết khi nhậm chức:

Chênh lệch kinh tế

Nền kinh tế Ấn Độ tăng trưởng 8,2% trong năm tài chính vừa qua, một trong những tốc độ nhanh nhất trong số các nền kinh tế lớn. Tuy nhiên, cử tri đã chỉ ra sự chênh lệch với mức tăng trưởng rõ ràng hơn ở các thành phố so với các vùng rộng lớn khác.

Dưới thời ông Modi, nền kinh tế Ấn Độ đã tăng 5 bậc để trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới trong thập kỷ qua, và ông cho biết dự kiến sẽ nâng vị trí này lên thứ ba. Tuy nhiên, thu nhập bình quân đầu người của Ấn Độ vẫn thấp nhất trong số các quốc gia G20. 

Cuối tháng 5, S&P Global Ratings S&P đã nâng triển vọng kinh tế của Ấn Độ lên "tích cực" từ "ổn định" trong khi vẫn giữ xếp hạng ở mức "BBB-", cho biết sự mở rộng kinh tế mạnh mẽ của Ấn Độ đang có tác động tích cực đến các chỉ số tín dụng của nước này. 

"Tầng lớp trung lưu là động lực của đất nước", ông Modi nói tại cuộc họp liên minh hôm 7/6. "Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ nỗ lực tăng cường tiết kiệm của tầng lớp trung lưu, cải thiện chất lượng cuộc sống của họ và xem những gì cần thay đổi trong các quy tắc của chúng tôi để đạt được điều đó".

Lạm phát

Lạm phát bán lẻ hàng năm trong tháng 4 ở mức 4,83%, thấp hơn một chút so với tháng 3, nhưng vẫn cao hơn mục tiêu 4% của ngân hàng trung ương.

Lạm phát thực phẩm ở mức 8,70% hàng năm trong tháng 4, so với mức tăng 8,52% của tháng trước. Lạm phát lương thực đã ở mức hơn 8% so với cùng kỳ kể từ tháng 11/023.

Trong năm nay, Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ đã dự báo lạm phát ở mức 4,5% trong khi nâng triển vọng tăng trưởng kinh tế lên 7,2%. Ông Modi đã cấm xuất khẩu lúa mì và gạo để kiềm chế lạm phát trong nước.

Nạn thất nghiệp

Thất nghiệp ở Ấn Độ cũng là một trong những vấn đề chính trong chiến dịch bầu cử khi Quốc hội nước này cho rằng Chính phủ không làm gì nhiều để cung cấp việc làm cho thanh niên.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Ấn Độ đã tăng lên 8,1% trong tháng 4 từ mức 7,4% trong tháng 3, theo Trung tâm giám sát kinh tế Ấn Độ. Ước tính của Chính phủ Ấn Độ trong quý từ tháng 1 đến tháng 3 gần nhất cho thấy tỷ lệ thất nghiệp ở thành thị ở nhóm tuổi 15-29 tăng cao hơn lên 17% từ mức 16,5% trong quý trước.

Quan hệ đối ngoại

Vị thế thế giới ngày càng tăng của Ấn Độ và chính sách đối ngoại quyết đoán đã được coi là những thành tựu quan trọng gần đây của chính quyền ông Modi.

Tuy nhiên, căng thẳng ngoại giao vẫn còn với Trung Quốc từ cuộc đụng độ biên giới năm 2020 khiến 20 binh sĩ Ấn Độ và 4 binh sĩ Trung Quốc thiệt mạng. Trong khi đó, chính quyền của ông Modi đang cố gắng thu hút các công ty nước ngoài đa dạng hóa chuỗi cung ứng ngoài Trung Quốc.

Mối quan hệ với Canada cũng trở nên căng thẳng. Vào tháng 5, cảnh sát Canada bắt giữ 3 công dân Ấn Độ với cáo buộc có liên quan đến vụ ám sát Hardeep Singh Nijjar, thủ lĩnh phong trào ly khai Khalistan tại Canada. Họ đang điều tra xem những người này có quan hệ với Chính phủ Ấn Độ hay không.

Thuế

Năm nay, một nhóm vận động hành lang đã kêu gọi tăng giới hạn miễn thuế cho các cá nhân và gắn với lạm phát để giúp thúc đẩy tiêu dùng.

Liên đoàn Công nghiệp Ấn Độ cũng yêu cầu Chính phủ Ấn Độ xem xét lại cơ cấu thuế lãi vốn bằng cách mang lại sự thống nhất về thuế suất cho các loại tài sản khác nhau như nợ, vốn chủ sở hữu và tài sản bất động sản.

Ông Modi trong nhiệm kỳ thứ ba có thể phải xem xét việc giảm thuế cho các cá nhân để thúc đẩy tiêu dùng, vốn là mắt xích yếu trong một nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng.

Nông dân

Thu nhập trì trệ ở trang trại là dấu hiệu chính cho thấy sự bất bình đẳng ngày càng gia tăng giữa thành thị và nông thôn Ấn Độ, dẫn đến các cuộc biểu tình lan rộng. Năm 2022, Đảng Nhân dân Ấn Độ (BJP) cam kết tăng gấp đôi thu nhập từ trang trại nhưng đã không thực hiện được.

Mặc dù vậy, ông Modi đã đặt ra mục tiêu mới là nâng thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn lên 50% vào năm 2030.

Cải cách đất đai, lao động

Vào tháng 2, một phát ngôn viên của BJP cho biết ông Modi có thể ưu tiên cải cách lao động nếu ông giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử. Nhưng với áp lực của một chính phủ liên minh và phe đối lập mạnh mẽ hơn, ông Modi có thể phải trì hoãn những cải cách như vậy.

Các bộ luật lao động mới, giúp các công ty dễ dàng thuê và sa thải công nhân hơn cũng như áp đặt các hạn chế hoạt động đối với các công đoàn, đã được Quốc hội Ấn Độ phê duyệt vào năm 2020, nhưng chúng vẫn chưa được thực thi sau sự phản đối của người lao động và chính quyền.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, Thủ tướng Modi đã cố gắng thông qua đạo luật giúp việc mua đất cho các hành lang công nghiệp, nhà ở nông thôn và điện khí hóa cũng như cho mục đích quốc phòng trở nên dễ dàng hơn. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị hoãn lại trong bối cảnh phe đối lập phản đối gay gắt

Ngọc Ánh (theo Reuters)