Vắc xin Astrazeneca có hiệu quả với biến thể COVID-19 ở Nam Phi?

Một thử nghiệm nhỏ với 2.000 người ở Nam Phi cho thấy vắc xin AstraZeneca cung cấp "sự bảo vệ tối thiểu" chống lại bệnh COVID-19 ở mức độ nhẹ và trung bình từ biến thể virus Corona B.1.351, lần đầu tiên được xác định ở Nam Phi. Biến thể này gây ra phần lớn các ca nhiễm trùng trong tại quốc gia châu Phi.

Không ai trong số những người trong cuộc thử nghiệm chết, bị ốm nặng hoặc phải nhập viện. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Witwatersrand ở Johannesburg cho biết, hiệu quả chống lại COVID-19 nghiêm trọng phát sinh từ biến thể B.1.351 không được đánh giá trong nghiên cứu vì những người tham gia có nguy cơ thấp hơn. Nghiên cứu vẫn chưa được bình duyệt.

Tổ chức Y tế Thế giới đã kêu gọi sử dụng vắc xin AstraZeneca ngay cả khi các biến thể có ở một quốc gia, theo các khuyến nghị tạm thời được công bố vào ngày 10 tháng Hai.

Khuyến nghị tạm thời nêu rõ: “Các quốc gia nên tiến hành đánh giá rủi ro lợi ích theo tình hình dịch tễ học địa phương, bao gồm cả mức độ lưu hành của các biến thể virus”.

Các khuyến nghị của WHO nêu rõ rằng bằng chứng gián tiếp tương thích với việc bảo vệ chống lại COVID-19 nghiêm trọng, và các thử nghiệm và đánh giá lâm sàng đang diễn ra sẽ là cần thiết để chứng minh điều này.

"Hoạt động kháng thể trung hòa tương đương với hoạt động của các vắc xin COVID-19 khác đã chứng minh hoạt tính chống lại bệnh nặng hơn, đặc biệt khi khoảng cách dùng thuốc được tối ưu hóa thành 8-12 tuần", công ty AstraZeneca báo cáo.

Sarah Pitt, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Y sinh có trụ sở tại Vương quốc Anh, cho biết vắc xin AstraZeneca sẽ vẫn cung cấp một số biện pháp bảo vệ chống lại biến thể B.1.351, vì các kháng thể được tạo ra sau khi tiêm chủng sẽ nhận ra các phần của biến thể virus và ngăn chặn chúng. Pitt nói: “Nó không phải là nó không hoạt động, mà nó không hoàn toàn tốt”.

Pei-Yong Shi, giáo sư vi sinh vật học tại Đại học Texas Medical Branch cho biết, các biến thể mà một người gặp phải và khả năng miễn dịch của một người có thể ảnh hưởng đến mức độ bảo vệ của vắc xin. Ông nói: “Tiêm vắc xin đã được phê duyệt sẽ giúp bảo vệ mọi người khỏi phát triển COVID-19 nghiêm trọng”.

Tại sao vắc xin AstraZeneca không hiệu quả đối với biến thể Nam Phi?

Biến thể B.1.351 (còn được gọi là 501Y.V2) có đột biến trong protein đột biến, là một phần của virus kết nối với các tế bào của con người và cho phép nó lây nhiễm sang chúng. Đột biến mà các nhà khoa học lo ngại được gọi là E484K.

Vắc xin COVID-19 đã được chấp thuận sử dụng làm cho cơ thể sản xuất kháng thể chống lại protein đột biến của chủng virus Corona ban đầu. Nhưng bây giờ các kháng thể đang chống lại virus mà chúng không nhận ra đầy đủ các protein đột biến.

"Hình dạng của virus đã thay đổi một chút, nhưng phản ứng mà bạn đang tạo ra dựa trên hình dạng ban đầu", nhà nghiên cứu Sarah Pitt nói.

Điều này có nghĩa là không có kháng thể nào gắn vào phần đột biến của protein đột biến và virus vẫn có thể tự gắn vào tế bào người. Nhưng các kháng thể sẽ chặn các phần của virus mà nó nhận ra, vì vậy nó vẫn cung cấp một số biện pháp bảo vệ.

Trong khi đó giáo sư Shi cho biết, mức độ kháng thể cần thiết để chống lại virus Corona vẫn chưa được xác định: "Điều này rất quan trọng cần nhấn mạnh".

Một nghiên cứu về vắc xin Moderna cho thấy nó hơi kém hiệu quả đối với biến thể B.1.351, nhưng mức độ trung hòa vẫn cao hơn mức dự kiến ​​là có thể bảo vệ.

Một nghiên cứu về vắc xin BioNTech-Pfizer cũng cho thấy rằng loại thuốc tiêm này kém hiệu quả hơn một chút so với biến thể B.1.351. Giáo sư Shi, cũng là một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Đây là điều được mong đợi. Nó đã được ghi nhận rõ ràng đột biến E484K sẽ làm giảm hoạt động của rất nhiều kháng thể đơn dòng".

AstraZeneca làm gì để giải quyết biến thể Nam Phi?

Người đứng đầu nhóm nghiên cứu Oxford, Sarah Gilbert, nói với BBC rằng vắc xin vẫn bảo vệ khỏi các ca bệnh nặng. Nhưng đồng thời, bà cho biết các nhà phát triển đang nghiên cứu một loại vắc xin đã được sửa đổi để chống lại virus biến thể Nam Phi. Bà nói rằng một phiên bản vắc xin mới có thể sẽ sẵn sàng vào mùa thu.

Vắc xin AstraZeneca có hiệu quả với các biến thể virus khác?

Vắc xin AstraZeneca đã được chứng minh là có hiệu quả chống lại virus Corona gốc là 76% sau liều đầu tiên. Khi liều thứ hai được tiêm sau liều đầu tiên 12 tuần trở lên, hiệu quả tăng lên 82%. Thuốc chủng này cũng được phát hiện là làm giảm thời gian rụng và tải lượng virus, có thể làm chậm quá trình lây nhiễm virus.

Một nghiên cứu về vắc xin AstraZeneca chống lại biến thể B.1.1.7, được báo cáo lần đầu tiên ở Anh, cho thấy hiệu quả tương tự như hiệu quả chống lại virus ban đầu.

Có nên dùng vắc xin AstraZeneca?

WHO đã khuyến cáo sử dụng vắc xin AstraZeneca cho tất cả mọi người từ 18 tuổi trở lên, ngay cả khi có các biến thể virus Corona, theo các khuyến nghị tạm thời.

WHO cũng đưa ra khuyến nghị đối với những người mắc bệnh đi kèm làm tăng nguy cơ mắc COVID-19 nghiêm trọng, những người sống chung với HIV và các tình trạng tự miễn dịch và những người đang mang thai.

Theo WHO, những người đã mắc COVID-19 có thể được tiêm chủng, nhưng họ có thể muốn trì hoãn các mũi tiêm của chính mình trong tối đa sáu tháng kể từ khi họ bị nhiễm bệnh, để cho phép những người khác cần được bảo vệ khẩn cấp được tiêm chủng.

Những người có tiền sử dị ứng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần nào của vắc xin không nên dùng.

Ngay cả khi bạn nhiễm một trong những biến thể virus lần đầu tiên được tìm thấy ở Nam Phi (được gọi là B.1.351 hoặc 501Y.V2), Vương quốc Anh (B1.1.1.7) hoặc Brazil (P.1), vắc xin AstraZeneca sẽ tạo ra một số bảo vệ.

Điều này là do tất cả chúng đều là biến thể của chủng virus Corona ban đầu mà vắc xin được thiết kế để ngăn ngừa. Nó sẽ không thể nhận ra những phần đã bị đột biến, nhưng nó có thể nhận ra những phần còn lại.

Giáo sư Shi nói, tiêm vắc xin COVID-19 kích hoạt phản ứng miễn dịch bên trong cơ thể và những phản ứng đó có tác dụng bảo vệ.

Cả giáo sư Shi và nhà nghiên cứu Pitt đều nhấn mạnh rằng vắc xin không phải là câu trả lời duy nhất cho đại dịch. Mọi người cần tiếp tục tuân thủ các quy định COVID-19 như cách xa xã hội, đeo khẩu trang và rửa tay thường xuyên.

Vắc xin AstraZeneca có an toàn cho mọi lứa tuổi?

Tổ chức Y tế Thế giới đã khuyến cáo sử dụng vắc xin AstraZeneca cho những người từ 18 tuổi trở lên, kể cả những người từ 65 tuổi trở lên.

WHO đã viết trong khuyến cáo tạm thời về vắc xin AstraZeneca: "Có tính đến toàn bộ các bằng chứng hiện có, WHO khuyến nghị sử dụng vắc xin này cho những người từ 65 tuổi trở lên".

Cơ quan Dược phẩm Châu Âu (EMA) cũng đã thông báo rằng vắc xin AstraZeneca có thể được sử dụng để phòng bệnh cho những người từ 18 tuổi trở lên.

Theo EMA, cho đến nay vẫn chưa có đủ kết quả ở những người lớn tuổi để cho thấy vắc xin sẽ hoạt động tốt như thế nào đối với họ, nhưng "việc bảo vệ tạo ra được mong đợi, cho rằng phản ứng miễn dịch được nhìn thấy ở nhóm tuổi này và dựa trên kinh nghiệm với vắc xin khác".

AstraZeneca cho biết vắc xin COVID-19 của họ đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp ở 20 quốc gia, bao gồm một số quốc gia Mỹ Latinh, Ấn Độ, Ma-rốc và Anh.

Ủy ban vắc xin của Đức, STIKO, đã khuyến cáo rằng AstraZeneca chỉ được tiêm cho những người từ 64 tuổi trở xuống. Ủy ban viện dẫn việc thiếu dữ liệu về hiệu quả của vắc xin đối với người lớn tuổi.

Hầu hết những người tham gia các nghiên cứu của AstraZeneca đều từ 18 đến 55 tuổi. AstraZeneca cho biết trong bản ghi kết quả của họ rằng "không thể đánh giá hiệu quả của vắc xin ở các nhóm tuổi lớn hơn".

Ai đang chế tạo vắc xin AstraZeneca?

Vắc xin đang được phát triển và sản xuất bởi một nhóm từ Đại học Oxford và công ty dược phẩm AstraZeneca của Anh-Thụy Điển. Nhóm nghiên cứu bao gồm các nhà khoa học từ Viện Jenner và Tập đoàn vắc xin Oxford.

AstraZeneca là loại vắc xin gì và hoạt động như thế nào?

Vắc xin của AstraZeneca không phải là vắc xin sử dụng phương pháp mRNA như Moderna và BioNTech-Pfizer, mà là vắc xin virus vector. Nó sử dụng một loại virus cảm lạnh vô hại thường gặp ở tinh tinh làm cơ chế vận chuyển. Vắc xin vận chuyển protein bề mặt của SARS-CoV-2 đến các tế bào của con người, nơi nó kích hoạt phản ứng miễn dịch chống lại virus Corona.

Tại sao vắc xin AstraZeneca lại hấp dẫn?

Không giống như vắc xin BioNTech-Pfizer và Moderna, AstraZeneca không phải bảo quản ở nhiệt độ cực thấp. Vắc xin có thể được bảo quản, vận chuyển và xử lý ở nhiệt độ lạnh bình thường (2-8 độ C / 36-46 độ F) trong ít nhất sáu tháng.

Nên nhớ, BioNTech-Pfizer đã phải thiết kế các kho giữ nhiệt được kiểm soát nhiệt độ đặc biệt sử dụng đá khô để duy trì điều kiện nhiệt độ lưu trữ được khuyến nghị là -70 độ C (-94 F) trong tối đa 10 ngày chưa mở.

Theo AstraZeneca, chuỗi cung ứng đơn giản và cam kết không vì lợi nhuận của vắc xin sẽ giúp nó có giá cả phải chăng hơn, nhưng giá chính xác của một liều vắc xin AstraZeneca không rõ ràng.

AstraZeneca và BioNTech-Pfizer đều đã đạt được thỏa thuận với COVAX, một sáng kiến ​​toàn cầu nhằm phân phối vắc xin giá rẻ cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.

Trong một dòng tweet đã bị xóa, Ngoại trưởng Bỉ Eva De Bleeker đã công bố giá dự kiến ​​của EU cho mỗi liều: 15 euro (18 USD) cho Moderna, 12 euro cho BioNTech-Pfizer và 1,78 euro cho AstraZeneca.