Khả năng nắm bắt cảm xúc đối tượng, yếu tố quyết định thành công trong phỏng vấn

Trong nghề báo, không có hai cuộc phỏng vấn nào giống nhau. Một nhân chứng tại hiện trường thảm kịch sẽ mang tâm trạng hoàn toàn khác với huấn luyện viên bóng đá vừa thua ở phút 90.

Chính khả năng nhận biết và thích nghi với những trạng thái cảm xúc ấy là thước đo tài năng của người phỏng vấn, theo Paul Connolly - một nhà báo điều tra, phát thanh viên và nhà làm phim tài liệu người Ireland. Ông từng trải qua đủ mọi “chiến trường” trong báo chí, từ tường thuật thể thao, điều tra bí mật đến dẫn chương trình trực tiếp trên sóng truyền hình.

Theo Connolly, một nhà báo giỏi luôn bắt đầu bằng sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tìm hiểu rõ người sẽ trò chuyện, giữ sự tự tin khi bước vào buổi phỏng vấn, đồng thời biết cách giữ bình tĩnh khi xảy ra sai sót. Việc lắng nghe nhiều hơn nói cũng quan trọng không kém, bởi người phỏng vấn không phải nhân vật chính mà chỉ là cầu nối để câu chuyện được kể trọn vẹn.

Những cách phỏng vấn sáng tạo khiến người nổi tiếng 'dốc bầu tâm sự'

Giải quyết băn khoăn và xây dựng niềm tin

Trong thực tế, cảm xúc của nhân vật rất đa dạng. Nhiều người bước vào phỏng vấn với sự dè dặt, thậm chí nghi ngờ. Họ lo ngại về việc lời nói sẽ bị cắt xén hay câu chuyện bị bóp méo. Khi đó, cách tốt nhất là hỏi thẳng xem họ còn điều gì băn khoăn và giải quyết ngay từ đầu để xây dựng niềm tin.

Ở chiều ngược lại, không ít người xuất hiện với sự hân hoan khi ra mắt một dự án mới. Nhà báo có thể hòa nhịp cùng không khí lạc quan đó nhưng vẫn cần khéo léo đặt ra những câu hỏi khó, đồng thời giải thích rằng đó là trách nhiệm nghề nghiệp chứ không phải quan điểm cá nhân.

Có những buổi trò chuyện lại rơi vào trạng thái ngược hẳn: nhân vật tỏ ra chán nản hoặc xa cách, đặc biệt trong các cuộc phỏng vấn quảng bá lặp đi lặp lại. Nếu tình huống này kéo dài, Connolly khuyên nên thẳng thắn chỉ ra sự thờ ơ và mời nhân vật tự nói với khán giả lý do. Cách này buộc họ phải nhìn lại thái độ của chính mình.

Dừng đặt câu hỏi và hãy để nhân vật tự kể

Một thách thức khác là khi phỏng vấn những người đang chịu nỗi đau hay chấn thương tinh thần. Với họ, sự nhạy cảm là yếu tố then chốt. Nhà báo cần chuẩn bị kỹ, cho phép nhân vật quyền từ chối và tránh dẫn dắt bằng câu hỏi đóng khung và khô khan. Thay vì ép buộc, hãy để họ kể lại trải nghiệm theo cách chân thật nhất.

Trong những tình huống nhân vật tức giận hay thất vọng, nhà báo không nên “đổ thêm dầu vào lửa” bằng cách tranh luận. Thay vào đó, việc giúp họ tập trung vào một chi tiết nổi bật nhất sẽ khiến cảm xúc được chuyển hóa thành thông điệp rõ ràng hơn.

Những câu hỏi ngắn gọn và tự nhiên

Còn với những nhân vật khó đoán, hay nhảy từ chủ đề này sang chủ đề khác, sự tò mò và linh hoạt là chìa khóa. Nhà báo có thể theo dòng suy nghĩ của họ, đặt những câu hỏi ngắn gọn và tự nhiên như những người trò chuyện như “Hãy kể thêm về điều đó” để dẫn dắt câu chuyện.

Connolly cho rằng kỹ năng phỏng vấn không chỉ nằm ở câu hỏi sắc bén mà còn ở khả năng xử lý cảm xúc. Người làm báo cần đủ nhạy cảm để điều chỉnh không khí, vừa tôn trọng nhân vật, vừa giữ được sự công bằng cho khán/độc giả.