1. Phan Thị Trà My là diễn viên trẻ, tiếng tăm chỉ vừa mới nổi lên khi diễn rất …có nghề một cảnh tằng tịu dẫn đến…sập giường. Những tưởng sân khấu với cuộc đời là hai phạm trù hoàn toàn khác nhau. Thế nhưng với việc lên trang facebook cá nhân miệt thị đồng loại trong cơn hoạn nạn, rằng: “Nghĩ lại nên cảm ơn cô Vy, dân số thế giới đã quá tải rồi nên chết bớt đi cho rộng chỗ”, cô ta đã hiện nguyên hình là một nhân vật “sập giường” tư cách ngoài đời thực. Bất chấp búa rìu dư luận, cô gái được xem là người của công chúng ấy vẫn không gỡ status, thậm chí còn quay sang thách thức cộng đồng mạng, chửi bới một số nhà báo là “lũ kền kền hèn hạ” cùng nhiều từ ngữ thô bỉ, vô văn hóa khác. Covid-19 đã “đẻ ra” những thứ …dịch bệnh “xã hội” đáng sợ như thế. Chính những hiện tượng như cô diễn viên trên đây mới thực sự là ...kền kền. Họ, bất chấp tất cả, rỉa rói trên nỗi đau của đồng loại để gây sự chú ý. Chọn cách nổi tiếng bằng tai tiếng ấy khác gì tự bôi bẩn vào cái nghề nhân danh văn hóa, làm đẹp cho đời.

2. Võ Tá Đinh, nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Hà Tĩnh là một người không còn trẻ như cô diễn viên Trà My. Chưa kể khi còn tại vị, ông này từng bị kỷ luật cảnh cáo, nghĩa là đã có những bài học kinh nghiệm xương máu. Thế nhưng, bất chấp dịch bệnh, vị nguyên Giám đốc Sở vẫn tổ chức đám cưới linh đình cho con trai (đặt 40 mâm cỗ, mỗi mâm 10 khách) tại một khách sạn sang trọng bậc nhất ở một tỉnh nghèo. Cùng thời điểm, thông tin từ Tỉnh đoàn Hà Tĩnh cho biết: các cấp bộ đoàn trên địa bàn toàn tỉnh Hà Tĩnh đã vận động được 20 gia đình đồng ý hoãn cưới cho con và 121 gia đình thống nhất tổ chức cưới hỏi với quy mô gọn nhẹ. Là đảng viên, nguyên lãnh đạo một sở, tại sao ông Đinh không làm được cái việc mà 20 và 121 gia đình ở Hà Tĩnh đã làm?

Cả ông nguyên Giám đốc Sở và cô diễn viên bằng những hành động của mình đã ngày càng chứng minh cho nhận định: nổi tiếng, thành đạt không đồng nghĩa với văn hóa là hoàn toàn có cơ sở.

3. Lại có những nhóm người, một dòng tin nhắn chung tay ủng hộ Nhà nước và nhân dân chống dịch cũng không làm nhưng cứ chờ công tác phòng chống dịch gặp sự cố là chê bai, chửi bới, đòi hỏi này nọ. Họ thậm chí còn bỉ bai cả lời kêu gọi toàn dân ủng hộ phòng chống dịch Covid-19 của MTTQ Việt Nam bằng cách so sánh những gói hỗ trợ ngân sách tỷ đô của các nước phương Tây với tinh thần “tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách” của người Việt. Hình ảnh các vị lãnh đạo cấp cao của Đảng, Nhà nước cùng “đổ mồ hôi, cùng sôi giọt máu” trong trận chiến chống dịch với dân, thậm chí cũng bị một số người đặt ra “thuyết âm mưu” cho rằng: các vị ấy đang theo “chủ nghĩa dân túy”. Cả thế giới đang công nhận Việt Nam là một trong số những quốc gia ứng phó với dịch bệnh tốt nhất. Dù đất nước còn nghèo nhưng như khẳng định của Thủ tướng Chính phủ: “không để ai bị bỏ lại phía sau” bằng cách điều trị miễn phí cho tất cả mọi công dân Việt Nam. Từ khi đất nước thống nhất, chưa bao giờ hai tiếng “đồng bào” thiêng liêng như những ngày cả dân tộc đồng lòng chống đại dịch Covid-19.

4.  Sáng nay, một doanh nhân đã chia sẻ một dòng Stastus hài hước mà vô cùng đáng yêu: … “Thấy vui vui vì virus thiện nguyện này đã lây lan từ cha sang các con. Nếu loại virus này mà lây lan ra khắp thế giới như con virus Corona thì hay biết mấy”. Sở dĩ có dòng xúc cảm đầy ắp tin yêu ấy là bởi trước đó, vợ chồng con gái đầu lòng của vị doanh nhân này đã dành toàn bộ số tiền mừng đám cưới để ủng hộ cho quỹ Vì người nghèo. Trước đó, những Hà Anh Tuấn, Tóc Tiên, Hồ Ngọc Hà, Mai Phương Thúy…và nhiều nghệ sỹ, doanh nhân khác đã ủng hộ hằng trăm tỷ đồng giúp đồng bào mình chống đại dịch. Và chúng ta cũng sẽ không quên chia sẻ đầy xúc động của doanh nhân Johnathan Hạnh Nguyễn khi ông  hộ số tiền 30 tỉ đồng, trong đó 25 tỉ đồng cho quỹ phòng chống dịch bệnh Covid-19 và 5 tỉ đồng hỗ trợ đồng bào bị thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn. "Tiền đóng góp của tôi hôm nay không mang giá trị về mặt con số, bởi hơn lúc nào hết tôi hiểu rằng chỉ khi đối diện với những khó khăn vất vả, những thử thách do dịch bệnh, thiên tai gây ra thì sự chia sẻ dù ít hay nhiều mới là đáng quý, đáng trân trọng".

Và bên trong những khu cách ly tập trung, có biết bao nhiêu câu chuyện đẹp đang dệt nên bằng tình quân dân thắm thiết. Giữa cơn bão dịch bệnh hoành hành, những mầm xanh thiện lành, tin yêu, tươi sáng vẫn bật dậy, ngời lên.

Dịch bệnh có thể còn kéo dài. Cùng với diễn biến phức tạp, khó lường của Covid-19, chúng ta cũng sẽ luôn phải đối mặt với nguy cơ đến từ những thứ vi khuẩn độc hại khác tiếp tục nảy sinh. Phòng tránh nó rất cần những chiếc “khẩu trang văn hóa”.  Khẩu trang y tế dẫu khan hiếm nhưng cuối cùng vẫn có có thể mua được bằng tiền với giá cao nhưng không thể mặc cả với “khẩu trang văn hóa”. Bởi nó chính là công cụ để ứng phó với nguy cơ phá hủy của những thứ …virus niềm tin. Trong lúc này, nếu không làm được gì cho cộng đồng, im lặng cũng là một cách ứng xử có văn hóa.

Quang Duy