Việt Nam chúng ta, sau rất nhiều những phập phồng lo lắng, vào những ngày tháng 5 này, cũng đã thực sự một lần nữa phải đối mặt với một trận chiến Covid-19 mới, có phần gian nan, khắc nghiệt, khó lường hơn cả những cuộc chiến chống dịch lần trước.

1. Nói gian nan, khắc nghiệt và khó lường là có cơ sở của nó. Hoàn toàn khác với nhịp bình yên những ngày trước đó khi các ca nhiễm lác đác và chủ yếu chỉ với trường hợp nhập cảnh về và được cách ly ngày, chỉ vỏn vẹn tính từ ngày 27/4 đến chiều 4/5, Việt Nam đã có tổng cộng 38 ca mắc Covid-19 và điều đáng lo sợ, quan ngại hơn cả là hoàn toàn các ca đều do lây nhiễm trong nước. Và chỉ trong hơn một ngày qua, dịch tiếp tục diễn tiến theo hướng ngày càng căng thẳng.

Liên tiếp các ca nhiễm trong cộng đồng. Đã lại có chuyện cả con phố ở Hà Nội bị phong tỏa và chiều 5/5, khi có 14 mẫu dương tính với virus SARS-CoV-2, lãnh đạo TP. Hà Nội đã phải thống nhất với Bộ Y tế về việc phong tỏa Bệnh viện nhiệt đới Trung ương (cơ sở Đông Anh). Mục tiêu cao nhất của những sự phong tỏa này là nhằm nhanh chóng khống chế, đảm bảo an toàn cho lực lượng y bác sĩ tuyến đầu trong chống dịch và ngăn chặn sự lây lan ra xã hội.

Nhưng điều đáng quan ngại là con số ca nhiễm hoàn toàn có nguy cơ gia tăng. Con số các địa phương có ca lây nhiễm trong cộng đồng cũng lần lượt gia tăng. Chỉ riêng tại Bệnh viện nhiệt đới Trung ương, trong số hơn 800 mẫu được lấy tại Bệnh viện, không có gì đảm bảo con số ca dương tính chỉ dừng lại ở con số 14. Quan ngại hơn nữa là việc lần ra F0 đang ngày càng trở nên khó khăn, nếu không muốn nói là ngày một mất dấu.

2. Công cuộc chống dịch của chúng ta đã được xem là hình mẫu của thế giới. Con số người mắc và tử vong vì Covid-19 so với những “vũng trũng” của đại dịch trên toàn cầu, quả thực, không quá đáng ngại. Nhưng có phải chăng, chúng ta cũng phải tự thừa nhận với nhau rằng, từ nguyên nhân xuất hiện của những ca nhiễm đầu tiên của làn sóng lây nhiễm lần này, thấy rõ chúng ta, cả các cấp chính quyền lẫn người dân, đã có lúc lơ là, lỏng lẻo.

Đơn cử như công tác quản lý, giám sát 14 ngày tiếp theo tại nhà, nơi làm việc của những người nhập cảnh sau khi hết cách ly tập trung còn đang bộc lộ nhiều lỏng lẻo. Người từ khu cách ly về đã không tuân thủ các quy định như đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với người khác khi không cần thiết… Yêu cầu phòng chống dịch 5K ở đâu đó cũng bị xem nhẹ, đã nhiều nơi công tác đeo khẩu trang, thăm dò thân nhiệt đã trở nên qua quýt…

Theo ghi nhận của báo chí, trong những ngày lễ 30/4-1/5 vừa qua, tại nhiều trung tâm thương mại lớn của TP.HCM, lượng người qua lại rất đông nhưng số lượng người không đeo khẩu trang cũng không ít. Hình ảnh một biển người hơn 10.000 người tham dự đêm khai hội du lịch tại một điểm du lịch nổi tiếng vừa qua nhưng rất nhiều người không đeo khẩu trang, không có biện pháp phòng chống dịch đã từng khiến nhiều chuyên gia lên tiếng cảnh báo về sự lây nhiễm dịch Covid-19.

Các chuyên gia cũng nhận định, nơi nào tập trung đông người, không tuân thủ các quy định phòng chống dịch, người dân không thực hiện 5K… thì nơi đó nguy cơ lây lan dịch rất lớn. Tuy nhiên, thật đáng quan ngại khi một nhân viên phục vụ mặt đất ở sân bay Tân Sơn Nhất chia sẻ thẳng với phóng viên Báo Tuổi trẻ TP.HCM rằng việc nhắc hành khách yêu cầu 5K trong phòng chống dịch gồm: đeo khẩu trang, khử khuẩn, không tập trung đông người, giữ khoảng cách khi tiếp xúc và khai báo y tế là quá khó khăn hiện nay.

Tuân thủ nguyên tắc phòng dịch 5K, không lơ là, chủ quan, “chuyện cũ nói mãi” nhưng dường như đã không bao giờ là chuyện thừa. PGS.TS. Trần Đắc Phu - cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, từng phân tích về “bài học Ấn Độ”, rằng việc một trong những nguyên nhân gây ra “làn sóng” tăng nhanh số ca mắc và tử vong ở Ấn Độ là do các cuộc tụ tập đông người và không sử dụng các biện pháp cá nhân để phòng dịch như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách, trong đó lễ hội bên bờ sông Hằng là một ví dụ.

3.Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2021, đánh giá về tình hình kinh tế - xã hội quý I/2021; Chính phủ cho biết, tăng trưởng GDP quý I đạt 4,8%, “cỗ xe tam mã” của nền kinh tế (tiêu dùng, đầu tư, xuất khẩu) tiếp tục tăng. Thực tế đó đã khẳng định thành công trong thực hiện mục tiêu kép của chúng ta. Tuy nhiên, cũng tại phiên họp, các thành viên Chính phủ thống nhất nhận định, nền kinh tế còn phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức, nhất là diễn biến phức tạp của dịch Covid-19. Do đó, việc đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 6,5% năm 2021 là thách thức lớn, đòi hỏi cần có sự chung sức, đồng lòng của Chính phủ, doanh nghiệp và người dân.

Để đạt được mục tiêu đó, để hành trình thực hiện mục tiêu kép của chúng ta tiếp tục thành công như đã từng trong suốt thời gian qua, rõ ràng, như chỉ rõ của nhiều chuyên gia, cần “vá” ngay những lổ hổng trong công tác phòng chống dịch vừa qua. Trước những diễn biến nhanh chóng và phức tạp của làn sóng dịch mới, ngày 2/5/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện về việc chấn chỉnh, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch Covid-19, trong đó nhấn mạnh: Tiếp tục thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 và các quy định, quy chế về phòng, chống dịch của Bộ Y tế. Mọi trường hợp lơ là, chủ quan, mất cảnh giác, thiếu trách nhiệm, thực hiện không nghiêm các quy định, chỉ đạo về phòng, chống dịch phải được xác định trách nhiệm tập thể và cá nhân để xử lý nghiêm minh theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Một sợi dây sở dĩ khi căng ra không bị đứt bởi vẫn trong tầm co giãn của nó. Sức chịu đựng của doanh nghiệp nói chung cũng như nền kinh tế cũng vậy. Chừng nào chúng ta vẫn tạo dựng được cho doanh nghiệp và nền kinh tế những “khoảng co đủ lớn”, chừng ấy chúng ta mới có thể hy vọng doanh nghiệp cũng như nền kinh tế có cơ hội phát triển. Việt Nam chúng ta đang đặt mục tiêu, gần là thực hiện thắng lợi mục tiêu kép, xa hơn là ước mơ thịnh vượng phát triển. Nhưng để làm được điều đó, chúng ta cũng phải chấp nhận trải qua khoảng thời gian nhất định tập trung tối đa cho công cuộc chống dịch. Có chống dịch thành công, nhịp sống mới có thể trở lại nhịp điệu thường ngày, kinh tế, doanh nghiệp mới thực sự có cơ hội để phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Nếu chỉ một chút lơ là chúng ta có thể sẽ phải trả một cái giá rất đắt. Đi xa để về gần, là vậy.

Hà Anh