(NB&CL) Đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng được coi là 3 cấu phần quan trọng nhất của “cỗ máy kinh tế” Việt Nam. Trong đó hạng mục đầu tư được coi là “mũi nhọn”, động lực quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Theo các chuyên gia, trong bối cảnh nền kinh tế đang chịu những tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19, để phục hồi và phát triển, dòng vốn đầu tư phải được khơi thông. Chuyên gia chỉ ra nhiều điểm nghẽn trong việc giải ngân vốn đầu tư công, đồng thời khẳng định sự chậm trễ này là “nút thắt cổ chai đối với nền kinh tế”. Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có Công điện số 1082/CĐ-TTg về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2021. Trong đó yêu cầu các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh giải ngân đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công.
Nhiều cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp
Công điện của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, để thực hiện “mục tiêu kép”, vừa phòng, chống dịch bệnh vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết, vừa góp phần kích thích tổng cầu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vừa tạo việc làm, thu nhập, nâng cao đời sống cho người lao động. Thời gian qua, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều biện pháp chỉ đạo quyết liệt, cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021.
Tuy nhiên, kết quả giải ngân 7 tháng đầu năm mới đạt 36,71% so với kế hoạch vốn năm 2021 được Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn so với cùng kỳ năm 2020 với 40,67%. Bên cạnh nhiều bộ, cơ quan, địa phương tích cực giải ngân và đã đạt được kết quả cao trên 50%, như: Thái Bình (71%); Hưng Yên (65%); Hà Nam (64,36%); Thanh Hóa (61,59%)...
Đặc biệt, một số địa phương những tháng đầu năm phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhưng vẫn có kết quả giải ngân tốt, như: Bắc Ninh (55,37%); Bình Phước (52,88%); Tiền Giang (50,90%), thì vẫn có nhiều bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp, như: Bộ Thông tin và Truyền thông (0,40%); Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh (0,56%); Ban Quản lý Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam (0,95%); Đài Truyền hình Việt Nam (1,17%); Bộ Ngoại giao (2,57%)…
Một số cơ quan còn chưa giải ngân, như: Ủy ban Dân tộc, Liên Minh Hợp tác xã Việt Nam, Liên hiệp các hội văn học nghệ thuật Việt Nam…
“Tỷ lệ giải ngân thấp làm giảm hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế, việc triển khai các chính sách tài khóa, tiền tệ, nhất là trong bối cảnh nước ta đang chịu tác động của dịch Covid-19” – Công điện của Thủ tướng nêu rõ.
Đánh giá tầm quan trọng của đầu tư công với tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và tạo việc làm, thúc đẩy an sinh xã hội, tại phiên họp mới đây, Thủ tướng đã yêu cầu tập trung đẩy mạnh thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm và có ý nghĩa quan trọng nhất để bù đắp phần thiếu hụt tăng trưởng do tác động của dịch Covid-19.
Đồng thời yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phấn đấu giải ngân 95-100% vốn của năm 2021. Và có biện pháp, giải pháp cụ thể và chế tài mạnh mẽ trong triển khai thực hiện.
Quy trách nhiệm cụ thể
Thực tế, dù đã có Luật Đầu tư và Luật Đầu tư công (ĐTC) nhưng ĐTC vẫn còn nhiều điểm nghẽn cần tháo gỡ. Hiện nay đầu tư còn dàn trải ở nhiều địa phương, ngành nghề, lĩnh vực. Điều này thể hiện ở việc hằng năm có hàng chục ngàn dự án đầu tư trên cả nước, nhưng mỗi năm số lượng dự án hay công trình hoàn thành đưa vào sử dụng quá nhỏ so với số lượng vốn đầu tư đã bỏ ra.
Từ đây dẫn đến thất thoát, lãng phí rất lớn. Việc này được minh chứng từ các cuộc kiểm toán của các cơ quan kiểm toán đưa ra về những số liệu vốn đầu tư đi vào dự án thấp. Các cuộc kiểm toán đều chỉ ra sự thất thoát của các dự án đầu tư, nguồn vốn thực tế đi vào được dự án chỉ khoảng 50-60%.
Xảy ra tình trạng này do cơ chế quản lý đang có vấn đề. Phần lớn xuất phát từ việc phân bổ dòng vốn đầu tư, cấp vốn đầu tư cho các dự án, kiểm tra giám sát dự án sau quá trình đầu tư đều có kẽ hở, tạo ra thất thoát, tham ô, lãng phí trong ĐTC, đã khiến hiệu quả ĐTC ngày càng thấp. Hoạt động ĐTC có nhiều vấn đề chưa hợp lý và thiếu cẩn trọng, địa phương, ban ngành lập dự án và xây dựng các chương trình để thực hiện đầu tư trong từng giai đoạn, từng thời kỳ theo cảm tính, thiếu cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn.
Việc lập dự án cũng không xem xét và nhìn nhận thấu đáo về khả năng có thể đáp ứng đủ nguồn vốn của từng địa phương, bộ ngành cũng như cả nước. Do thiếu căn cứ khoa học dẫn đến việc lập dự án sơ sài, theo ý chủ quan của các địa phương, bộ, ngành.
Nguyên nhân nữa do các cơ quan tập hợp nhu cầu đầu tư chỉ làm công việc tập hợp các nhu cầu của địa phương, không phải người tính toán, kiểm tra dự án, cũng như đánh giá sự cần thiết và nguồn lực có thể thực hiện được dự án đó. Thêm vào đó, cơ quan nắm giữ nguồn vốn cấp phát để thực hiện các kế hoạch là Bộ Tài chính lại biết đến sau cùng, nên chỉ sau khi biết được các kế hoạch dự án mới xem xét cân đối nguồn vốn đầu tư. Bất cập này đã dẫn đến khả năng đáp ứng nguồn vốn cho các dự án gặp rất nhiều khó khăn. Trong khoảng thời gian dài, khả năng đáp ứng nguồn vốn từ ngân sách cho thực hiện dự án ĐTC thường thiếu trước hụt sau.
Bên cạnh đó, do cơ chế cấp vốn cũng có vấn đề từ việc thông báo vốn đầu tư hằng năm đến thực hiện cấp vốn, nên rất cần khống chế số lượng dự án đầu tư. Theo đó, cần đưa ra dự án thực sự cần thiết và có tác động lâu dài, rót vốn đến đâu hoàn thành dứt điểm dự án đến đó. Hiện nay, đấu thầu là nhiệm vụ bắt buộc tại tất cả dự án, nhưng đấu thầu không thực chất lại trở thành vấn đề nguy hiểm, khi các bên lập ra “quân xanh, quân đỏ” để bắt tay nhau trúng thầu. Việc này dẫn đến lập dự toán khống cao hơn mức quy định của Nhà nước, hay đưa các khối lượng công việc không phù hợp vào trong dự án một cách dễ dàng.
Thực tế trên cho thấy, để ĐTC đạt được hiệu quả, cần quy rõ trách nhiệm và vai trò người đứng đầu của các cơ quan ban, ngành đối với các dự án ĐTC hiện nay. Trách nhiệm này cần được thực hiện từ khâu lập kế hoạch đầu tư sơ bộ, đến lập dự án tiền khả thi, lập dự án khả thi, kiểm tra, giám sát, thẩm định các dự án, đến các khâu thực hiện đầu tư dự án.
TS. Võ Trí Thành nhìn nhận hơn một năm trở lại, khi người đứng đầu Chính phủ xắn tay vào việc, quyết liệt mạnh mẽ cùng bộ, ngành, địa phương thì việc giải ngân vốn đầu tư công đã tốt hơn rất nhiều.
“Điều đó cho thấy khi người đứng đầu Chính phủ vào cuộc quyết liệt, chỉ đạo gắt gao, cỗ xe chuyển động tức thì, tiến độ giải ngân vốn được đẩy nhanh, làm bệ phóng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”, TS. Thành nhấn mạnh.
Tuy vậy, thực tế cho thấy, nhiều địa phương, bộ ngành thời gian qua còn trì trệ, không quyết tâm vào cuộc tháo gỡ khó khăn bất cập trong giải ngân vốn các dự án đầu tư công. Một số địa phương đề nghị được bố trí vốn để đầu tư phát triển, nhưng khi nhận được vốn xong lại không tổ chức thực hiện đến nơi đến chốn, vẫn còn đọng một lượng vốn rất lớn chưa giải ngân.
Theo TS. Lê Đăng Doanh, với những địa phương, bộ ngành này, cần làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu, chỉ nói chung chung sẽ không thể nêu cao tinh thần trách nhiệm.
“Phải làm rõ trách nhiệm người đứng đầu, 6 tháng đầu năm mà giải ngân 0% là quá tệ”, ông Doanh nói.
(CLO) Dự kiến tỉnh Hà Nam có 19 đơn vị hành chính cấp xã phải thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025. Sau sắp xếp sẽ dôi dư 143 cán bộ, công chức (cán bộ 92 người, công chức 51 người).
(CLO) Hệ thống tên lửa Oreshnik có khả năng tấn công các mục tiêu trên toàn châu Âu, Sergey Karakayev, theo Chỉ huy Lực lượng Tên lửa Chiến lược Nga nói với Tổng thống Vladimir Putin.
(CLO) Đội bóng của huấn luyện viên Luis Enrique có chiến thắng đậm 3-0 trước Toulouse tại vòng 12 Ligue 1 2024/25. Với kết quả này, PSG tiếp tục giành vị trí đứng đầu bảng xếp hạng giải đấu.
(CLO) Điện Kremlin hôm thứ Sáu cho biết cuộc tấn công vào Ukraine bằng tên lửa đạn đạo siêu thanh mới phát triển là một thông điệp gửi tới phương Tây rằng Nga sẽ đáp trả gay gắt bất kỳ hành động "liều lĩnh" nào của phương Tây nhằm ủng hộ Ukraine.
(CLO) Số liệu thống kê cho thấy mỗi ngày, cảng hàng không quốc tế Nội Bài có gần 15.000 lượt xe thanh toán bằng tiền mặt, tài xế phải dừng xe trước trạm thu phí đầu vào lấy thẻ và trả tiền mặt tại cửa ra, dễ dẫn tới ùn tắc cục bộ.
(CLO) Một mỏ vàng khổng lồ với trữ lượng ước tính hơn 1.000 tấn đã được phát hiện ở miền nam Trung Quốc, hãng thông tấn Xinhua đưa tin, trích dẫn nguồn tin từ cục địa chất tỉnh Hồ Nam.
(CLO) Chiều ngày 22/11, Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức Hội nghị phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về Hội và nâng cao chất lượng tham mưu trong công tác văn phòng của Hội Nhà báo khu vực phía Bắc.
(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.
(CLO) Ngày 22/11, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã có Quyết định xử phạt Công ty cổ phần chứng khoán SmartInvest gần 1,4 tỷ đồng vì hàng loạt vi phạm.
(CLO) Bất chấp những thách thức từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, kinh tế Ukraine đã tăng trưởng 4.2% trong 10 tháng đầu năm 2024 so với cùng kỳ năm ngoái, theo thông báo của Bộ Kinh tế Ukraine vào ngày 18 tháng 11.
(CLO) Triều Tiên và Nga vừa ký kết một thỏa thuận mới nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế sau các cuộc hội đàm tại Bình Nhưỡng trong tuần này, theo Thông tấn xã Trung ương Triều Tiên (KCNA).
(CLO) Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Lào Cai vừa phối hợp với Bệnh viện Tâm thần Trung ương 1 thực hiện điều tra, phỏng vấn sâu người dân vùng lũ lịch sử gây chết và mất tích nhiều người ở xã Phúc Khánh.
(CLO) Trong những tuần gần đây, các hãng sản xuất ô tô lớn trên thế giới đã liên tiếp công bố kế hoạch cắt giảm nhân sự và đóng cửa nhà máy khi họ chật vật tìm kiếm lợi nhuận từ các dòng xe điện (EV) và đối mặt với làn sóng cạnh tranh từ những sản phẩm giá rẻ hơn.
(CLO) Chính quyền Tổng thống Joe Biden vừa thông báo với Quốc hội kế hoạch xóa 4,65 tỷ USD khoản nợ mà Ukraine đang gánh chịu, theo một bức thư do Bloomberg News thu thập được.
(NB&CL) Với tổng chiều dài chính tuyến dự kiến khoảng 1.541km, tổng mức đầu tư khoảng 33 tỷ USD sở hữu quy mô chưa từng có tại Việt Nam, dự án Đường sắt tốc độ cao (ĐSTĐC) trên trục Bắc – Nam được chính các doanh nghiệp Việt thừa nhận là “cơ hội trăm năm”. Tuy nhiên, để chớp được cơ hội này, lại là thách thức đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần phải rất bền gan vững chí để vượt qua.
(NB&CL) Với nhiều cố gắng luật hóa các quy định cơ bản về nhà giáo, dự án Luật Nhà giáo dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 này, đang nhận được sự quan tâm rất lớn từ dư luận, được kỳ vọng sẽ khắc phục được những bất cập và kiến tạo hành lang pháp lý đột phá để phát triển đội ngũ nhà giáo trong thời gian tới. Theo các chuyên gia, nhà khoa học, nếu Luật Nhà giáo có chất lượng tốt, tính khả thi cao sẽ là động lực lớn để đưa sự nghiệp giáo dục Việt Nam lên tầm cao mới.
(NB&CL) Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đang được các Đại biểu quan tâm bàn thảo trong chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Việc cơ quan quản lý đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo đem đến nhiều kỳ vọng, nhất là khi không ít quy định nhằm ngăn chặn quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng đã được đề xuất. Trong đó, dư luận đặc biệt quan tâm tới 2 nội dung quy định về: quảng cáo trên không gian mạng; quyền cũng như nghĩa vụ của người chuyển tải sản phẩm quảng cáo. Tuy nhiên, không ít ý kiến cho rằng, Dự thảo Luật (sửa đổi) còn một số quy định chưa thể giải quyết được thực tế vi phạm phát sinh hiện nay của hoạt động quảng cáo trên không gian mạng.
(NB&CL) Giai đoạn 2015-2021, biên chế trong đơn vị sự nghiệp công lập giảm hơn 236.000 người. Kết quả tinh giản biên chế tuy đạt mục tiêu song chưa thực sự hiệu quả. Việc tinh giản biên chế còn mang tính cơ học. Các chuyên gia cho rằng, sắp xếp, tinh giản bộ máy có vai trò quan trọng trong việc giảm sự tốn kém về tiền lương và tạo ra một hệ thống trả lương hiệu quả. Tranh luận tại nghị trường, nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng khó khăn về nguồn nhân lực hiện nay là hết sức to lớn, nên đột phá chính từ khâu này thì mới có thể gỡ được những điểm nghẽn đang cản trở sự phát triển của đất nước.
(NB&CL) Theo Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), Việt Nam là một trong các quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới. Cho dù già hóa dân số là hệ quả tất yếu của việc mức sinh ngày càng thấp, tuổi thọ ngày càng cao, tuy nhiên, nếu không có ngay những chính sách thích ứng hiệu quả mang tầm quốc gia, thì những hệ luỵ của việc già hoá dân số là không thể lường hết được. Trên Diễn đàn Kỳ họp Quốc hội thứ 8, khoá XV vừa qua, đã có ý kiến về việc từ năm 2025 phải xây dựng khung chính sách quốc gia về phòng, chống già hóa dân số và điều chỉnh tỷ suất sinh thay thế, xem đây là vấn đề mang tính chất chiến lược.
(NB&CL) Temu là nền tảng bán lẻ trực tuyến xuyên biên giới của PDD Holdings (Trung Quốc), tập đoàn sở hữu trang thương mại điện tử Pinduoduo chuyên hàng giá rẻ. Nền tảng này ra mắt lần đầu tại Mỹ vào tháng 9/2022 và hiện bán hàng trực tiếp đến 82 quốc gia, vùng lãnh thổ. Nhiều đại biểu Quốc hội lo ngại tình trạng hàng hóa giá rẻ trên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Temu sẽ tràn vào Việt Nam, gây ra tác động tiêu cực cho thị trường hàng hóa và ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất trong nước. Cơn lốc Temu đang phơi bày rõ thế khó trập trùng của hàng Việt, nhưng đây cũng là cơ hội để chúng ta nhìn nhận lại và tìm ra hướng đi mới cho sản xuất nội địa.
(NB&CL) Các cơ quan báo chí hiện nay đang phải đối diện với việc sụt giảm doanh thu mạnh mẽ, trong bối cảnh các nền tảng mạng xã hội đã lấy đi phần lớn doanh thu quảng cáo. Dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) chính thức được trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 này. Hiện nay nhiều ý kiến đưa ra đề xuất nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho báo chí.
(NB&CL) Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nền nông nghiệp Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững sản phẩm nông sản. Theo các chuyên gia, doanh nghiệp phải hợp tác để sản xuất quy mô lớn, đồng bộ và có sự liên kết từ khâu sản xuất, chế biến đến tiêu thụ giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Việc liên kết chặt chẽ giữa các tác nhân trong chuỗi giá trị nông sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ là yếu tố then chốt để nâng cao hiệu quả và đảm bảo tính bền vững.
(NB&CL) Chuyển đổi số từ lâu đã được xem là chìa khoá mở ra cơ hội xây dựng mô hình nông nghiệp thông minh, bền vững và hiệu quả hơn, đảm bảo vị thế của nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ thế giới. Trong đó, số hoá việc sản xuất lúa gạo là hướng đi cần được tăng tốc, đẩy mạnh, để chiếm lĩnh xa lộ nông nghiệp toàn cầu. Như nhắc nhở mới đây của Thủ tướng Phạm Minh Chính: “Phải thổi hồn vào cây lúa bằng công nghệ số, bằng phát triển xanh, bằng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, bằng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo”.
(NB&CL) Sau 20 năm kể từ khi có Ngày Doanh nhân Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ; số doanh nghiệp thành lập mới không ngừng gia tăng, là một điểm sáng của nền kinh tế, phản ánh nhu cầu và nỗ lực phát triển trong bối cảnh đất nước còn đối diện rất nhiều khó khăn, thách thức. Kinh tế tư nhân ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế đất nước, góp phần nâng tầm vị thế đất nước bằng những “cuộc chơi” đẳng cấp quốc tế.