1. Về vụ việc tại trường Gateway, thông tin tới nay vẫn là: Vào ngày 6/8/2019 cháu Lê Hoàng Long (6 tuổi) đã bị bỏ quên trên xe đưa rước học sinh suốt 9 giờ đồng hồ. Khi nhân viên đưa đón mở cửa xe vào buổi chiều đã phát hiện ra, mọi người đưa cháu bé vào Bệnh viện E cấp cứu nhưng cháu đã tử vong trước khi tới bệnh viện.

Công an quận Cầu Giấy sau đó đã trưng cầu Viện Khoa học hình sự - Bộ Công an khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi phục vụ công tác điều tra, sau đó bàn giao thi thể cháu Long cho gia đình đưa về quê mai táng. Và ngay sáng 7/8, Cơ quan CSĐT - Công an quận Cầu Giấy đã ra Quyết định khởi tố vụ án “Vô ý làm chết người” theo Điều 128 Bộ luật Hình sự.

Vụ việc đau lòng tại trường Gateway đang được tóm tắt như trên, nhưng chừng ấy thông tin có vẻ là chưa đủ với cộng đồng. Từ đó, dường như cả xã hội đã tự vào cuộc, vận dụng mọi quan hệ, trí tuệ để “điều tra”, “điều tra mở rộng”, đẩy sự việc vượt ra khỏi phạm vi vụ án…, với hằng hà thông tin hư hư thực thực.

Khi các cuộc “điều tra tự phát” đang tậm tịt, thì ngày 19/8, mạng xã hội xuất hiện thông tin ông Doãn Quý Phiến (tài xế ôtô chở học sinh trường Gateway) đã chết, gây chấn động dư luận.

Ngay lập tức, Trung tá Trần Văn Hóa - Phó Trưởng Công an quận Cầu Giấy - đã khẳng định đó là những tin đồn thất thiệt. Ông Hóa cho biết đến chiều cùng ngày, đơn vị chưa nhận được thông tin về việc tài xế Phiến tử vong. Vụ án vẫn đang trong giai đoạn điều tra nên cơ quan chức năng chưa thể thông tin cụ thể.

Như vậy, có thể xem thông tin lan truyền trên mạng xã hội là không có căn cứ, sai lệch. Việc này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cá nhân của người liên quan và cả quá trình giải quyết vụ án.

Dù cơ quan chức năng qua báo chí đã thông tin rất rõ việc tài xế Doãn Quý Phiến còn sống, thì mạng xã hội vẫn không dừng lại.

2. Tiếp đó, sang ngày 20/8, bà Nguyễn Bích Quy (nhân viên đưa đón học sinh trường Gateway) lại có đơn đề nghị văn phòng luật sư bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho mình.

Trong đơn, bà Quy nói rằng cháu bé đã “vào trường rồi”, đồng thời đặt ra hàng loạt hoài nghi: Cháu nằm sau ghế tài xế mà tài xế không biết; Cháu Long không còn mặc áo màu đỏ như lúc tới trường; Trên xe xuất hiện bóng bay lạ; Rèm cửa được kéo kín bất thường;… khiến dư luận xã hội thêm hỗn loạn, điên đảo.

Cũng vì cơ quan chức năng chưa công bố kết luận vụ án, không có nơi xác tín các thông tin, thậm chí các nhà báo điều tra cũng dựa trên các thông tin tự thu thập để phân tích, nhận định về sự việc, càng khiến cho tin giả, tin thất thiệt có đất sống và bùng phát.

Đặc biệt, các nguồn tin lấp lửng chuyện tài xế chết thì vẫn tồn tại một cách đầy khó hiểu, càng khiến yêu cầu vào công bố thông tin hoặc xử lý nguồn tin thất thiệt trở nên cấp bách. Thế nhưng các cơ quan hữu trách vẫn chưa hành động, lên tiếng thực sự quyết liệt, kịp thời.

3. Về việc phát tán tin đồn, các luật sư đã lên báo chí để trao đổi, khuyến cáo người dân rất chi tiết, cụ thể, liên tục.

Theo luật sư Tạ Anh Tuấn (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), có thể xem thông tin lan truyền trên mạng xã hội là không có căn cứ, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống cá nhân của tài xế và ảnh hưởng tới quá trình giải quyết vụ án. “Điều 288 BLHS 2015 quy định về tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông”. Theo quy định tại điểm a, khoản 1 Điều 288, người nào thực hiện hành vi gây ra hậu quả đến mức nguy hiểm cho xã hội thì sẽ bị xử lý hình sự với hình phạt có thể đến 3 năm tù”, luật sư Tuấn chia sẻ.

Tuy nhiên tới nay, Công an quận Cầu Giấy lại chỉ khuyến cáo người dân cần cẩn trọng trước những thông tin chưa được kiểm chứng, không đồn thổi, suy diễn ác ý gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác điều tra…, nên không thể giải tỏa được nỗi hoang mang trong dư luận.

Nhưng hãy nhìn một bức tranh lớn hơn: Vì sao tin đồn có đất sống?

Trước đây, chúng ta từng chứng kiến quá nhiều tin đồn trước mỗi dịp tăng giá xăng, dự thảo luật, các tranh chấp biển đảo, kết quả thanh kiểm tra các vụ việc lớn, các đại án,… bởi sự vào cuộc chậm trễ, sự thiếu quyết liệt, quyết đoán của các cơ quan quản lý Nhà nước.

Như vậy, chính việc xã hội ngày càng thiếu minh bạch, đã dẫn tới người dân thiếu niềm tin, và đồng thời giúp tin đồn có đất sống.

Trong vụ án đau lòng tại trường liên cấp quốc tế Gateway, chính sự chậm trễ trong công bố kết luận điều tra, xử lý nguồn tin giả,… đã tạo đất sống cho những kẻ cơ hội có thể trục lợi.

Kiên Giang