Tranh cãi kế hoạch phản chiếu ánh sáng mặt trời xuống Trái đất

Cộng đồng thiên văn học đang bày tỏ lo ngại sâu sắc về kế hoạch của một công ty tư nhân phóng hàng nghìn vệ tinh gương lên quỹ đạo để phản chiếu ánh sáng mặt trời xuống các khu vực cụ thể trên Trái đất vào ban đêm, với mục đích thương mại.

Hiện nay, quỹ đạo Trái đất đang ngày càng trở nên chật chội với đủ loại vệ tinh phục vụ viễn thông, quan sát, nghiên cứu và dẫn đường. Đây là một thị trường trị giá 286 tỷ USD vào năm 2022 và dự kiến sẽ tăng trưởng mạnh trong những năm tới.

Giữa làn sóng này, một công ty khởi nghiệp tên là Reflect Orbital đang lên kế hoạch cho một hướng tiếp cận gây nhiều tranh cãi: triển khai một mạng lưới gương khổng lồ trong không gian để phản chiếu ánh sáng mặt trời xuống cho những khách hàng trả phí vào ban đêm.

Công ty này đã bắt đầu nhận đặt chỗ cho các "điểm sáng" từ tháng 8, và kế hoạch của họ đang vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ các nhà khoa học.

John Berentine, một nhà thiên văn học tại Đài quan sát Silverado Hills, cho biết: "Chùm sáng được phản chiếu bởi những vệ tinh này rất mãnh liệt, gấp bốn lần độ sáng của trăng tròn. Chúng sẽ tiếp tục chiếu sáng ngay cả sau khi bay qua mục tiêu, bởi rõ ràng là không thể tắt đi được. Điều này sẽ ảnh hưởng đến đời sống hoang dã trong khu vực được chiếu sáng, và thông qua sự tán xạ trong khí quyển, nó cũng sẽ ảnh hưởng đến các khu vực xung quanh".

Ông Robert Massey, Phó giám đốc điều hành của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia Anh, nhận định: "Mục tiêu trung tâm của dự án này là làm sáng bầu trời và kéo dài ánh sáng ban ngày, và rõ ràng, từ góc nhìn thiên văn học, đó là một thảm họa". Ông nhấn mạnh rằng không chỉ một vài người khó tính, mà toàn bộ cộng đồng thiên văn đều "vô cùng quan ngại về sự phát triển này".

Dù chưa phóng bất kỳ vệ tinh gương nào trong số 4.000 chiếc theo kế hoạch, công ty này gần đây đã nộp đơn xin giấy phép lên Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) để phóng một vệ tinh thử nghiệm kích thước khoảng 18x18 mét vào tháng 4/2026.

Công ty khởi nghiệp này đã nhận được hợp đồng trị giá 1,25 triệu USD từ Không quân Mỹ, bên cạnh khoản đầu tư 20 triệu USD từ vòng gọi vốn Series A để phát triển dịch vụ "ánh sáng mặt trời theo yêu cầu". Reflect Orbital tuyên bố dịch vụ này sẽ "củng cố nền quốc phòng của Mỹ".

Mặc dù chưa công bố giá cụ thể, công ty nhắm đến nhiều nhóm khách hàng có khả năng chi trả cao, với các ứng dụng cho quốc phòng, cơ sở hạ tầng dân sự, nông nghiệp công nghiệp và các "thương hiệu hàng đầu" muốn tạo điểm nhấn độc đáo cho các chiến dịch quảng cáo. Công ty cho biết họ đã nhận được hơn 260.000 đơn đăng ký từ 157 quốc gia.

Một phát ngôn viên của Reflect Orbital trấn an rằng mỗi chùm sáng sẽ được "giới hạn cục bộ cao" trong một khu vực có đường kính 5 km trong một khoảng thời gian hữu hạn. Họ viết: "Trong buổi trình diễn dự kiến vào năm 2026, những người quan sát tại các địa điểm thử nghiệm được chỉ định sẽ nhìn thấy ánh phản chiếu như một ngôi sao sáng đang di chuyển. Khu vực được chiếu sáng trên mặt đất sẽ là một vùng sáng dịu nhẹ, giống như ánh trăng".